'Mein Kampf' staat op de tweede plaats van de bestsellerlijst
Wat houdt de literaire wereld in het buitenland bezig? Onze correspondenten houden het bij. Deze week Sterre Lindhout over de populariteit van twee (extreem-)rechtse boeken.
Er hangt een wat apocalyptisch sfeertje in de hoogste regionen van de Spiegel-bestsellerlijst. Aan kop in de categorie non-fictie gaat Wensdenken, het nieuwe geesteskind van Thilo Sarrazin, de man achter het dystopische Duitsland schaft zich af (2011). Daarin waarschuwde hij voor de ontwrichtende invloed van islamitische immigranten.
De nummer twee, mogelijk nog sensationeler: Mein Kampf, auteur A. Hitler - in de begin dit jaar verschenen editie, voorzien van commentaar en context.
Ja, Duitsland, je staat er weer gekleurd op, vooral begin mei - 71 jaar na dato, enzo. Maar dat is te gemakkelijk gedacht, want je kunt de populariteit van deze twee boeken niet over dezelfde, onheilspellende, kam scheren.
Drastische conclusies
Thilo Sarrazin wijst op grote problemen: eurocrisis, de vluchtelingen, maar ook het krakende Duitse pensioenstelsel. Reële problemen, waaraan hij net als in zijn vorige boek sombere en drastische conclusies verbindt.
Vaak neigen die conclusies naar racisme. Zoals het idee dat vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika niet zijn te integreren, omdat hun 'cognitieve competenties zoveel lager zijn dan die van Duiters.'
De populariteit van Sarrazins boek bevestigt dus wat de peilingen in Duitsland al een poos vertellen: de gevestigde politieke orde wordt op z'n best gewantrouwd en op z'n slechtst gehaat.
Het gedachtegoed van Hitler
Heel anders is het met Mein Kampf, becommentarieerd door historici van het Institut für Zeitgeschichte uit München, met het doel het gedachtegoed van Hitler 'te omsingelen met commentaar en vakkennis.'
De eerste druk bedroeg vijfduizend exemplaren. Inmiddels zijn er al 55 duizend besteld, ook veel door scholen en bibliotheken. Voor die populariteit werd aanvankelijk gevreesd, maar inmiddels wil het Beierse ministerie van Onderwijs zelfs dat het boek inclusief commentaar verplicht lesmateriaal wordt op middelbare scholen. Omdat Mein Kampf met de kanttekeningen en uitgelegd door een goede leraar, laat zien hoe snel een samenleving ten prooi kan vallen aan giftig gedachtegoed.
Een commentator in de linksliberale Süddeutsche Zeitung schreef: het boek van Sarrazin is gif, Mein Kampf is tegengif.
