Max Westerman kijkt wat yoga voor ons kan betekenen

Nederland anno 1976 of Nederland anno 2017?

'Het Nederland waaruit ik wegging in 1976 was een stuk toleranter en humaner dan het land waarin ik nu om de zoveel tijd terug kom. Merkwaardig genoeg lijkt 9/11 hier een veel grotere impact te hebben gehad dan in het land waar de aanslagen werden gepleegd. Pim Fortuyn werd bijna premier met zijn islamofobe uitspraken. Daarna was er Rita Verdonk en uiteindelijk Geert Wilders.

'In Amerika kreeg je die ontwikkeling op nationaal niveau pas in de persoon van Donald Trump, met zijn racistische ondertoon en xenofobe standpunten. In New York gingen ze na drie maanden weer over tot de orde van de dag. Moslims horen er weer gewoon bij.

'Voor mij persoonlijk was Nederland in 1976 een doodsaai land. Niet voor niets wilde ik naar New York. Utrecht, waar ik toen woonde, was een gat. Het achterlicht van een fiets in de verte, veel opwindender werd het niet 's avonds laat. En dat wilde ik, een spannend leven.

'Nederland is een stuk spannender geworden, ook voor ons journalisten. Mensen nemen geen blad meer voor de mond. Ook mensen die mij na staan, zeggen dingen over moslims, die ik twintig jaar geleden echt niet van ze hoorde. Eerlijk gezegd denk ik dat ze gevangen worden door angsten die politiek en media hun hebben aangepraat. In de serie Max zoekt rust onderzoeken we dat ook: hoe yoga kan helpen tegen overdreven zorgen en angsten.'

Yoga als lichaamsbeweging of als levensstijl?

'Ik doe sinds mijn 18de aan yoga, ben er kort na mijn aankomst in New York mee begonnen. Een vriendin van de universiteit in New York nam me een keertje mee. Voor iemand zoals ik, geen teamsporter, is het fijn dat yoga solitair is. Ik heb het altijd puur als lichaamsbeweging gedaan. Het hielp me ontspannen. Dat is ook de insteek van de serie: iets wat ik altijd oppervlakkig deed, krijgt meer verdieping.

'In de eerste aflevering word ik daarop aangesproken door twee jongens. Voor hen is het een manier van leven en ze verwijten mij yoga alleen maar te consumeren. Dat was ook zo, natuurlijk.

'Wanneer je doorgaat in yoga, kom je meer van jezelf te weten. Je komt tot een betere versie van jezelf. In de serie gaan we ook naar Rishikesh in India, de hoofdstad van yoga. Voor de opnamen niet meer dan een paar dagen, maar ik ga zeker nog eens terug om er een cursus te volgen. Ik wil graag yogaleraar worden. In Rio wordt yoga aan daklozen gegeven om hen weerbaarder te maken. Dat lijkt me wel wat. Niet om aan te verdienen, maar om er iets nuttigs mee te doen.'

Zoekt Max echt rust of zoekt Max stiekem reuring?

'Wie mij een beetje kent, weet dat ik niet afkerig ben van een beetje reuring. Ik ben nog niet zo in de yogasferen dat ik mezelf helemaal wegcijfer. Zo onthecht ben ik niet, maar wel veel meer dan vroeger. Dus kies ik primair voor rust, zelfs als dat zou betekenen dat ik buiten beeld raak.

'We hebben het laatst nog over de titel gehad. Misschien was Max zoekt balans beter geweest. Dat is ook waar een hoop mensen mee bezig zijn, een balans vinden. Te veel nadruk ligt op de professionele ambities en te weinig op de persoonlijke ambities, op het spirituele ook.

'Zelf denk ik die balans al min of meer te hebben gevonden. Nadat ik was gestopt als Amerikacorrespondent, ben ik verhuisd naar Rio de Janeiro. Ik schreef er mijn laatste boek, Max in alle staten, over mijn periode in New York. Het beviel me zo goed dat ik er ben gebleven.

'Die twee steden hebben allebei meer dan 10 miljoen inwoners. Dat geeft een gevoel van anonimiteit waarin ik me thuis voel. En toch zijn New York en Rio heel verschillend. Iemand heeft steden eens verdeeld in vrouwelijk en mannelijk. Dan is New York echt een machostad. Alles wordt afgemeten aan het werk dat je doet. In Rio is de grootste ambitie gelukkig worden. Die levenshouding straalt nu ook op mij af.

'Wat ik jammer vind, is dat het zo moeilijk is om journalistiek iets met Brazilië te doen. Niemand is geïnteresseerd in dit land, terwijl Brazilië het op een na belangrijkste land van het westelijk halfrond is. Bizar, hoor. Ik wilde een tv-serie maken over de goede en de slechte kanten, over de corruptie en de armoede. Maar dat was in Hilversum niet te slijten. Als het niet over samba, strand of voetbal gaat, verkoopt het niet.'

Journalistieke reportage of persoonlijk reisverslag?

'In alles wat ik tot nu toe op televisie deed, ben ik zelf de baas geweest. Voor Max zoekt rust was dat de regisseur. Gelukkig kenden we elkaar al. Rishi Chamman was stagiair bij me in New York. Een tijdje geleden hebben we voor het eerst over dit onderwerp gesproken. Ik deed aan yoga, zijn moeder aan meditatie. We wilden kijken of we dat konden combineren in een tv-serie. Hij heeft dat idee uitgewerkt en neergelegd bij de NTR.

'Rishi maakt het graag persoonlijk. Daardoor wordt het soms meer Max dan me lief is. Ik beschouw mezelf eerder als een journalistiek doorgeefluik. Het moet gaan over yoga en de betekenis die dat kan hebben. Maar Rishi zegt dat kijkers dat persoonlijke juist interessant vinden. Dat ze zich kunnen identificeren met mijn perfectionisme en hoe dat je in de weg kan zitten.'

Werken om te leven of leven om te werken?

'Het eerste, absoluut. Dat is een inzicht dat ik verworven heb. Ik was natuurlijk een echte New Yorker geworden. Monomaan in mijn werk. Altijd op zoek naar journalistieke onderwerpen, ook in het weekeinde.

'Over die dagelijkse pressure gaat het ook in de serie. Ik was een dwangmatige perfectionist in mijn tijd bij RTL. De lol zat voor mij pas in de afterglow, als het toch weer gelukt was. Een perfectionist ben ik nog steeds, dat haal je niet uit een mens. Maar het dwangmatige is er inmiddels wel van af. Yoga heeft me geleerd dat het perfectionisme niet ten koste van alles moet gaan. Ik kan makkelijker loslaten.

'Binnenkort ga ik drie maanden door Amerika trekken. Gewoon goed rondkijken in het land van Trump. Natuurlijk wil ik dat het journalistiek ook iets oplevert, een boek of zo. Maar ik heb me nu al voorgenomen daarin heel relaxed te blijven. Eerst die road trip. Wat daaruit volgt, is bijzaak. Gewoon een keer genieten van Amerika, zoals toeristen doen. Dat is dus ook erg yoga. Leven in het hier en nu.'

Trump of Nixon?

'Ik denk dat Donald Trump erger is. Onder het bewind van Nixon werden de banden met de communistische aartsvijand China aangehaald en is een einde gekomen aan de Vietnam-oorlog. Ook op binnenlands gebied heeft hij met een gematigd beleid veel voor elkaar gekregen. De grote ruk naar rechts is pas onder Reagan gekomen.

'Richard Nixon was paranoïde. Daardoor eindigde zijn presidentschap ook in het Watergateschandaal. Hij vertrouwde geen mens, maar politiek is hij altijd berekenend gebleven.

'Nu wordt Amerika geleid door een ongeleid projectiel. Van Donald Trump kun je alles verwachten. Die zit er alleen voor zijn eigen ego. Ik zie hem ertoe in staat uit eigenbelang een oorlog te beginnen, gewoon voor zijn herverkiezing. Geen middel zo probaat voor een zittende president als een oorlog.'

Max Westerman of Erik Mouthaan?

'Als Amerikacorrespondent? Nou ja, yoga leert me mijn eigen persoonlijkheid weg te cijferen. Nee hoor, ik kies zonder meer voor Erik Mouthaan. Ik vind dat hij het heel goed doet. Ze hebben in hem echt een perfecte opvolger gevonden. Hij heeft ook die meer entertainende vorm van journalistiek, waarin elk nieuwsitem een verhaaltje wordt . En ik bewonder vooral zijn enorme productie. Ik zou dat niet aankunnen: elk uur een tweet, columns voor internet, een reeks programma's over de verkiezingen voor RTL Z.

'Ik kan het goed met Erik vinden. Dat scheelt ook. We hebben allebei die gedrevenheid. Ik ben vijftien jaar correspondent geweest. Dat is lang, maar hij gaat het zeker zo lang volhouden. Twintig jaar, dat zou zomaar kunnen. Vind ik helemaal niet erg.'