Man, wie wás dit?

Martijn Teerlinck aka The Child of Lov aka Cole Williams aka Sun Patzer aka Anton Abraham stond bibberend backstage in Paradiso te wachten op een ontmoeting met Erykah Badu, de Amerikaanse soulzangeres. Hij was 25 jaar en had net zijn debuutalbum gemaakt, en zijn manager Trey Reames wilde hem aan haar voorstellen. Toen ze voor 'm stond, keek Badu de lange magere jongen met grote opengesperde ogen aan en zei met overslaande stem: 'Man, ben jij the Child of Lov? Jij? Maak jij die beats? Ben jij die stem? Wow, jij bent echt wreed.'

Hij had daar ter plekke iets memorabels willen zeggen, maar er kwam geen geluid uit zijn mond. Zullen we ergens stil gaan zitten, zei hij tegen zijn manager. Hij moest even bijkomen. Dat dit hem toch was overkomen. Ze liepen naar buiten, naar de overkant en doken bij de snackbar De Prins naar binnen. Daar bestelde hij zijn favoriete junkfood en zette, met de woorden van Erykah Badu in zijn achterhoofd, zijn plastic mes en vork in de frikandel speciaal, met lekker veel mayonaise, ketchup en uitjes.

Ongelovige blik

Want daar was-ie weer geweest, de ongelovige blik, nu van een zingende heldin. Werd hij aangestaard op een manier alsof hij een niet-bestaande, uit losse onderdelen geformeerde creatie was. En het maakte niet uit, of het nou ging om zijn funkmuziek of om zijn poëzie. Niemand leek 'm te geloven, vertelt Trey Reames. 'Hou toch op', zeiden ze hem, 'een bleekscheet uit Alkmaar kan niet klinken alsof zijn kraambed in het zuidelijkste puntje van Georgia heeft gestaan. Het is gewoon André3000, de Amerikaanse r&b-artiest, die jij als blanke verkoopt.' Zelfs na zijn dood bleven er mensen denken dat hij hem als manager had gecreëerd, om 'm fucking interessant te maken.

Anders dan andere dichters

De eerste keer dat de Engelse popster Damon Albarn The Child of Lov hoorde, kwam hij recht overeind van zijn massagemat in zijn muziekstudio en zei tegen Trey: 'Man, is dit Nederlands? Een blanke jongen uit Nederland? Dat kan niet. Dit moet een grote zwarte man zijn.'

Of dan stond hij op het Amsterdamse poëziepodium Festina Lente zijn gedichten op sacrale wijze en met zachte hese stem voor te dragen, te chanten als het ware, en keek iedereen elkaar ongelovig aan. Dichter en jurylid Erik Jan Harmens hoorde het om zich heen: 'Wat is dit voor een jongen?', zeiden ze. 'En wat zijn dit voor teksten?' Ze wisten zich er niet goed raad mee, Martijn was zo anders dan de andere dichters. Welke net uit het nest gevallen jongeling gebruikte zulke grote woorden, sneed zulke grote thema's aan? In zijn gedichten was alles bovenmenselijk en goddelijk. Werden er bomen neergezet met veel takken, als metafoor voor het lichaam, was er een voortdurend besef van eindigheid en herhaalde hij steeds dezelfde zinnen in zijn gedichten, waardoor het bezwoer, als een gospel.

Harmens vond hem passen in een orale traditie, in de vertelkunst van charismatische dominees, die met goeie preken hele gemeenschappen in hun greep konden krijgen. Hij moest toen hij Martijn zag optreden ook denken aan de bulderende chants van reggaelegende Prince Far I.

hier is de adem en hier is de amen en hier is de amen en hier is de amen

Dit was totaal niet herkenbaar, in de literaire enclave, mensen leken niet zomaar te vallen voor een bleue lange magere jongen met een scherpe neus die zijn poëtische bagage regelrecht uit de boekenkast van zijn godvruchtige opa leek te hebben gejat. Dit was voor een aantal mensen echt over de top, en het miste bovendien iedere vorm van ironie, die verplichte Hollandse knipoog zoals in dat gedicht van Rutger Kopland, Jonge sla. Dit was uiterst serieuze poëzie. Er was wat met die jongen, die 'm na het optreden meteen smeerde, in plaats van mee te zuipen.

Pas toen hij The Child of Lov bleek te zijn, werd hij geloofd als dichter, merkte Harmens tot zijn ergernis, want toen heette Martijn ineens een literair performer te zijn met een uitwaaierend interessant muzikaal verhaal. En toen hij dood was, wilden zeven uitgevers met hem in zee. Als dode dichter zagen ze hem wel zitten, waar hij als levende dichter de ene na de andere lompe afwijzing incasseerde. Harmens weet dat het wrang klinkt, maar zo ging het wel.

Martijn Teerlinck was te goed om te worden geloofd.

en de liggende man
voelt zijn
langzaam verdwijnende
windweefsel
trillen

Sterk en intens

Sarah Klerks zat in de collegebanken voor conversatielessen Italiaans en daar kwam hij opeens binnenlopen. Ze was onder de indruk van de zelfverzekerde houding van Martijn, die ook nog aardig bleek te zijn en open. Hij was zichzelf, vond ze, en zonder pretenties. Ze was gelijk verslaafd, nu vijf jaar geleden.

Hij speelde al snel liedjes voor haar, en declameerde zijn poëzie. Ze zag hoe hij op hiphopforums te keer ging en zich keerde tegen witte superioriteit. 'Jij bent niet wit', zei hij tot haar schrik, wijzend op haar Indische afkomst. 'En zo wordt er ook niet naar je gekeken. Je huidskleur bepaalt je plek in de samenleving. Racisme is een vorm van klassenstrijd.'

Hij was de jongen die op zijn twaalfde Het Kapitaal van Karl Marx had gelezen, begreep ze later, en de Nederlandse taal als een vloek zag die hij niet kon ontlopen. Zijn echte helden waren internationaal vooraanstaande dichters als Osip Mandelstam en Paul Celan, en hij wilde niet zwichten voor het lichte, hij was niet bang voor grote gebaren met bijpassende poëtische visioenen. Hogere cultuur was voor hem vanzelfsprekend - net als overigens zijn liefde voor Ajax, Zlatan Ibrahimovic, tafeltennissen, R. Kelly en junkfood.

Als Sarah twee woorden in hoofdletters mag benadrukken, passend bij Martijn, zijn het STERK en INTENS. Hij deed alles zelf, onder allerlei namen, met een bakkie koffie erbij, starend naar zijn beeldscherm, of alsmaar klooiend in zijn zelf gemaakte studio in hun appartement in Amsterdam-Oost. Hij ging door tot hij niet meer door kon gaan, op 26 jarige leeftijd - een ongeëvenaard leven, veel te kort.

En eerlijk gezegd voelt ze dat nog steeds zo, een half jaar na zijn dood op 10 december 2013, pratend in een Amsterdams café. Martijn zag haar zoals ze echt was, en dat betoverde Sarah. Hij wist dat wat je hebt, dat je dat ook bent, hij keek regelrecht naar haar hart.

Dat hij haar al zo snel na de eerste kennismaking ten huwelijk vroeg, hoorde daar bij. Met hem wilde ze zijn, al wist ze toen al dat hij leefde in de schaduw van de dood. Hij zong er later zelfs over, samen met Damon Albarn.

Hold me until the morning
One day, baby, I gotta die, gotta lay
down

Een rauwe jeugd

In het rijtje bekende personen die in het West-Vlaamse Lendelede zijn geboren, staat Martijn Teerlinck tussen de onthoofde roversbendeleider Lodewijk Baekelandt (1774-1803) en wielrenner Hubert Hutsebaut (1947), die in 1971 de Ronde van de Vlasstreek won. Lang woonde hij niet in het piepkleine huisje, met het toilet in de achtertuin, in een streek die hij ooit na herbezoek als troosteloos omschreef.

Zijn vader kwam er vandaan, en hij mocht nonkel zeggen tegen de beroemde bokser Jean-Pierre Coopman die nog tegen Mohammed Ali had gevochten. Zijn Nederlandse moeder hield het moeilijk uit in Lendelede. Met de 1-jarige Martijn, en zijn broer, trok ze in 1988 naar de wijk Oudorp, bij Alkmaar. Zijn moeder had weinig geld en kreeg een bijdrage van de Hartstichting.

Sinds zijn geboorte leed Teerlinck aan het Syndroom van Marfan, een erfelijke afwijking van het bindweefsel die bij één op de tienduizend mensen wordt vastgesteld. In zijn geval had het vooral effect op zijn hart: zijn grote slagader was op sommige plekken verwijd.

Tegen Sarah vertelde hij dat hij een rauwe jeugd had in Oudorp, waar hij zich als halve Belg het best thuis voelde tussen andere niet-Nederlanders, als Turken en Marokkanen. Als jongen speelde hij een beetje gitaar en luisterde vooral naar hiphop.

Zijn moeder voedde haar kinderen zeer religieus op. Hij zou zich nooit afkeren van zijn geloof, en keek er ook niet tegenaan als iets waarmee hij strijd zou moeten leveren. Hij was honderd procent zeker van God, los van welke kerk dan ook. Zijn gedichten en muziek moesten de heiligheid onderstrepen van het leven, en van de god waarin hij geloofde.

In zijn alias als soulzanger kwam zijn geloof ook terug: The Child of Lov. De ontbrekende E verwijst naar de E van Elohim, het meest gebruikte Hebreeuwse woord voor God. Liefde was in zijn ogen pas compleet als je God had ontmoet. LOV stond voor Light, Oxygen en Voltage, samen het LOV Domein dat ervoor zorgt dat planten zich naar de zon keren. Het was precies wat de debuutplaat ook allemaal moest bevatten: drie afzonderlijke delen, met donker, licht en elektronische soul - en funk. Uiteindelijk werd het een selectie. Want wie haalt het in zijn hoofd om met een megalomaan drieluik de hitlijsten te willen bestormen?

Een jongen die dat allemaal bedenkt, zegt zijn manager Trey Reames, die dat allemaal zegt, die nooit bang is voor zijn eigen geest, hoe vaak kom je zo iemand tegen? Trey dacht: heel vaak: Man, wie ben jij? Waar kom je echt vandaan?

Net nadat de geliefde van James Robert 'Trey' Reames (uit Albany, Georgia) voor wie hij van Londen naar Amsterdam was verhuisd, hem aan de kant had gezet, kwam hij Martijn Teerlinck tegen, drie jaar geleden. Op moeizame wijze probeerde hij zijn bestaan als muziekmanager in Nederland op te bouwen. Eerder was hij de man die Cee-Lo en Danger Mouse bij elkaar had gebracht, die samen als Gnarls Barkley de wereldhit Crazy scoorden.

Toen hij 'm zag was hij gevloerd, en wel onmiddellijk. Hij herkende een jongen met de ziel van een Amerikaanse zuiderling. Hij hoorde het nummer The Blind and the Dead en Trey snapte precies waarover Martijn het had. Al die mensen die maar voorbijlopen, blind als het ware, omdat alles hun ontgaat, en niet voelen wat er spiritueel en politiek aan de hand is.

En dat op een kamertje in elkaar gezet, ongelooflijk. En het was niet het enige wat hij aan het doen was, merkte Reames. Hij was met allemaal concepten bezig waar een naam bij paste: Sun Patzer als het om beats ging, en The Child of Lov gold als zijn definitieve alias, inclusief zijn aankleding, marketing en artwork. Maar denk nou niet dat hij in zijn huis rondhing in veelkleurige glimmende gewaden, of met gouden ringen om.

Elk alias was een concept. In Nederland was er weinig respons. Hij was nou eenmaal niet de coole jongen die een beetje ging hangen in de muziekscene. Hij kon zich verschuilen achter de muziek, zonder als Martijn Teerlinck zichtbaar te worden, want dat vond hij niet interessant. Mensen hoefden alleen zijn muziek te horen, daar ging het hem om.

Trey ziet hem nog steeds als zijn verlosser, als een krachtbron. Hij was de zwakste gozer in zijn leven, en de sterkste, zegt hij. Hij schudde hem wakker en gaf hem het gevoel dat hij wat voorstelde.

Fysiek was hij heel fragiel, maar Trey voelde altijd zijn kracht. Hij moest oppassen en voorzichtig zijn. Daarom beleefde hij elk moment, hij wilde niks missen, met zijn leven in gelimiteerde tijd. Martijn hoefde je echt geen vraag twee keer te stellen.

langzaam gaan
zijn vezels op
in altijd vlechtende zuurstofrivieren
vrucht wees zacht

Gefrustreerd

Natuurlijk werden zijn gedichten wel opgemerkt. Er verscheen hier en daar wat in literaire tijdschriften en bloemlezingen, en ook op het podium wist hij zich te onderscheiden. Hij werd toch mooi ex aequo Nederlands kampioen Poetry Slam in 2010 en hij mocht zich aansluiten bij 'Ontmoetingen met schrijvers' in Den Bosch, naast Remco Campert en Ramsey Nasr.

Maar zijn vriendin Sarah hoorde vooral zijn frustratie dat er niemand in uitgeversland op hem zat te wachten. Flessenpost - dat was wat hij wilde rondsturen, zo noemde hij dat, in navolging van de joods-Duitse dichter Paul Celan. Iemand zou op een dag de kurk van de fles halen en in alle rust, en daarna met veel opwinding, zijn gedichten lezen. Hij verdiende het, want kende de waarde van wat hij deed, in de poëzie, zegt Sarah. Dus dacht hij op een dag: flikker dan maar op. Als je me niet wil, nou dan niet.

Eindelijk thuis frikandellen bakken

De muziek kwam eraan en hij wist zeker dat hij zich nu op zijn beurt van Nederland zou afkeren. Nu zou hij worden gehoord, en op een veel groter podium. En Trey dacht het met hem. Hij zag dat Martijn het in zich had. Iemand die zo obsessief de hele Amerikaans-Afrikaanse muziekshit had bestudeerd - van slavenliederen, gospels, worksongs, blues, jazz, soul en funk - die ging er komen. De hele zwarte muziekketen kende hij van binnen en buiten, tot in de verre obscure uithoeken aan toe. En elke dag luisterde hij naar die ene plaat van D'Angelo, Voodoo, zijn muzikale geloofsbelijdenis.

The Beginning is Nigh is feitelijk het ongelooflijke begin van The Child of Lov, een videoclip uitgekomen in het najaar van 2012. Je hoort een oeroude worksong en ziet een personage door de straat lopen met een bord om zijn nek. Wie is dat? Dat dacht iedereen, vooral in Engeland. Zeker toen bleek dat deze mysterieuze muzikant ook bekende muzikanten als DOOM, Albarn en Thundercat aan zich had weten te binden. Dat hij later zomaar een belangrijke Engelse muziekprijs won en dat Amerikaanse muzieksites zijn geluid prezen. De verrassing was groot toen hij gewoon een blanke jongen uit Alkmaar was, ook in Nederland. Hoe was het mogelijk dat uit Hollandse groeven zo'n wereldwijd aansprekend funkgeluid kwam?

Het gaat niet om een goeie stem, zegt Trey, je hoort de pijn en het moeten. Martijn had goede en slechte dagen. Maar dan kon hij opeens zeggen: It's a focking mess, laten we opschieten, we hebben veel te doen. Daarom hoort zijn muziek ook bij zijn ziekte. Je hoort zijn gevecht. Het is echte soulmuziek. Voel mijn handen - hij zei het vaak. Hij heeft nooit gewerkt, dat kon je voelen aan zijn handen, maar je voelde wel zijn strijd en pijn. En dat zit allemaal in zijn sound.

Nadat Reames The Child of Lov bij het grote Domino Records had weten onder te brengen, het Britse platenlabel van Arctic Monkeys en Franz Ferdinand, kocht Martijn van blijdschap een frituurpan. Kon hij eindelijk thuis frikandellen bakken.

'Ik hou van jullie'

Hij had het Sarah vaak gezegd: 'Lees mijn poëzie, dit is de waarheid, dit is mijn taal.' Toen hij net na zijn dood lag opgebaard in hun appartement, pakte ze weer zijn gedichten. Ze las ze naast de kist en las ze en las ze. Ze voelde hoe hij doorleefde in zijn gedichten, wat hij wilde vertellen, overweldigend en eerlijk, helemaal hem. Dat dit ooit moest worden uitgegeven, postuum, daar wilde ze voor zorgen, en dat lukt nu ook. De bundel Ademgebed verschijnt bij uitgeverij Lebowski.

Ze was altijd bezorgd dat hij zomaar zou sterven, al vanaf het moment dat hij zijn eerste aorta-dissectie had, vijf jaar geleden. De binnenwand van zijn aorta scheurde opeens, en twee jaar later nog een keer. Het was een tikkende tijdbom die Martijn in zich had. Toen hij succes kreeg als muzikant en moest vliegen naar andere landen, probeerde ze met hem mee te gaan, in het geval er onderweg iets zou gebeuren. Elk moment kon het misgaan, en het reizen zou hem kunnen uitputten, en de situatie verslechteren. Daarom gingen optredens uiteindelijk niet door, zoals op Glastonbury en met The Child Of Lov Experience, een project met dansers, acteurs en videobeelden. Nooit klaagde hij over zijn pijn, hij wilde niet dat zij hem zou helpen en hij wist dat ze sterk zou zijn als het mis zou gaan.

In juli 2013 nam hij de beslissing om geopereerd te worden. Hij wist dat hij niet oud zou worden en deze ingreep zou zijn leven in elk geval iets kunnen verlengen. Hij wilde vechtend ten onder gaan.

Na zijn operatie raakte hij in coma. Hij kwam weer bij en was kwaad om zijn situatie. Hij wilde niet verlamd leven, hij wilde zijn stem laten horen aan de wereld en kon nu alleen maar fluisteren tegen de mensen rond zijn bed: 'Ik hou van jullie.'

ik ben groot geworden, veel te groot
om langzaam te verdwijnen in rumoer

A fucking legend

Erik Jan Harmens zat achter zijn laptop, op zijn oude jongenskamer bij zijn moeder thuis. De familie Teerlinck had hem gevraagd of hij iets wilde zeggen op de begrafenis. Harmens begon met het schrijven van een toespraak, maar als vanzelf begon hij in plaats daarvan een gedicht te schrijven. Een gedicht compleet in het vocabulaire van Martijn. Tot half drie 's nachts zat hij daar in dat kamertje, als een bezetene te tikken, te schrappen en opnieuw te tikken. Het was een intense spirituele ervaring. Drie pagina's schreef hij vol, met taal die van Martijn had kunnen zijn, over vogels en takken en bomen.

Nooit eerder had Harmens zoiets gehad, maar hij voelde Martijns aanwezigheid fysiek, hij voelde 'm in zijn lichaam treden, waarbij de krachten tot in zijn gebit reikten, daar in zijn oude jongenskamer. Nadien heeft hij aan een goede vriendin met de nodige spirituele bagage gevraagd wat hem nu precies was overkomen, en of ze kon helpen om Martijn ook weer uit hem te krijgen. Want die was gebleven, na die nacht in dat jongenskamertje. Dat lukte, en dat ervoer Harmens toch ook als een opluchting. Want Martijn was zowel levend als dood erg aanwezig.

De dag voor de begrafenis was Trey Reames als artiestbegeleider met Chic-gitarist Nile Rodgers op stap geweest in Amsterdam en heel laat naar bed gegaan. Met zijn kleren aan werd hij wakker, precies op het tijdstip dat de begrafenis begon. Bijkomend uit een diepe slaap voelde hij Martijns aanwezigheid. Alsof hij hem duidelijk maakte dat hij het zijn hele leven zou betreuren als hij zich nu niet naar de begrafenis haastte, om te speechen en een laatste groet te brengen. Opschieten dus, begrafenispak aan en weg.

Man, man, hij was de baddest motherfucker die Reames ooit heeft ontmoet, a fucking legend. Hoe vaak moet hij het herhalen? En er is nog veel muziek van hem die niemand heeft gehoord, schrijfsels die niemand kent, spirituals en hiphopbeats. En dat is ook wat hij wil doen, de rest van zijn leven. De wereld ervan overtuigen dat Martijn Teerlinck aka The Child of Lov aka Sun Patzer aka Anton Abraham groot was. Het is niets minder dan een missie.