M springt deze week in elk gat dat andere talkshows laten vallen

Sylvana Simons zat er dinsdagavond om te praten over de demonstratie én institutioneel racisme in Nederland.

De opening van het NOS Journaal vatte de dinsdagavond alvast goed samen: ‘De dag na de antiracismebetoging gaat het eigenlijk maar over één ding, en dat is niet racisme.’ De complete televisieavond was ingeruimd voor de reconstructie van de demonstratie op de Dam: de NOS trok een kwartier uit voor een analyse, voor men toekwam aan het bericht dat de grootste militaire macht ter wereld momenteel vervalt tot totalitaire politiestaat. Slechts één gemeenteraadslid stelde zich bereid Femke Halsema publiekelijk af te serveren: dat werd nog lastig voor de talkshows.

Met alle uitspraken die op sociale media over en weer gingen was het heerlijk polariseren: wie zich uitsprak over de risico’s van de bijeenkomst van vijfduizend mensen zou racisme willen wegmoffelen, en wie zich verbaasde over de hondsdolle verontwaardiging over die demonstratie, zou de volksgezondheid offeren. De burgemeesters hadden dus maar vast besloten neutraler te blijven dan de playlist van een Albert Heijn. ‘De afrekening hoort in Amsterdam thuis’, zei burgemeester Aboutaleb in Nieuwsuur, en bij Beau gaf ook burgemeester Van Haersma Buma niet thuis: ‘Ik ga mijn collega’s niet becommentariëren.’

Ook de Bekende Medici weigerden te stellen dat iedereen die op de Dam was geweest de komende twee jaar in een inrichting moest worden opgesloten. ‘Ik vind u niet zo woedend als ik dacht dat u zou zijn’, zei Van Erven Dorens tegen Diederik Gommers, voorzitter van de NVIC. Nee. Gommers vond het wel vervelend dat de solidariteit hierdoor zou afkalven. Het leek erop dat je het demonstratierecht én de volksgezondheid belangrijk kon vinden.

Alleen VVD’ers Dilan Yesilgöz (bij Beau) en Klaas Dijkhoff (bij Op1) bleken bereid tot verontwaardiging. Op1-presentatrice Giovanca Ostiana leek zich eindelijk eens een keertje kwaad te maken. Stond Dijkhoff bijvoorbeeld wel achter de inhoud van de demonstratie? ‘Ik zou eerder dáár staan dan bij een Pegida-demonstratie’, zei hij – weinig geruststellend. ‘Onze wetten hebben geen racisme, maar in de maatschappij maakt je huidskleur nog steeds uit, helaas.’ Zou er iemand beginnen over het jarenlange etnisch profileren bij de Belastingdienst? Nee. En hoewel Ostiana’s ogen vuur spuwden toen viroloog Anne Wensing het had over All Lives Matter, kwam dit gesprek hier niet van de grond.

Daarvoor kon je terecht bij M, dat deze week in elk gat springt dat andere talkshows laten vallen. Sylvana Simons zat er dinsdagavond om te praten over de demonstratie én institutioneel racisme in Nederland. In de gedenkwaardige uitzending van maandagavond legde rapper Akwasi met overslaande stem uit waarom hij zijn woede niet meer inhield, en journalist Clarice Gargard verklaarde dat er nu wel genoeg was gepraat over persoonlijke ervaringen met racisme. Dat vond ook Simons: ‘Het is tijd om het gesprek naar een volgend niveau te tillen. De verantwoordelijkheid ligt niet zozeer bij de zwarte gemeenschap, maar bij het systeem.’

Ook bij de talkshowtafels, dus. Het ongemak van racisme als talkshowthema is er zeker nog voelbaar: soms wordt Margriet van der Linden er wat krampachtig van. Maar M is de enige tafel waar dat gesprek werd gevoerd. Als je klaar bent voor het ongemak, dan kijk je naar M.