Laidback Luke, vaderfiguur van de Nederlandse dance

Hij heeft iets zen-achtigs en dat moet natuurlijk ook, gezien die artiestennaam. Laidback Luke: rustige Lucas. Lucas van Scheppingen, geboren te Manilla op 22 oktober 1976, maakt zich niet meer zo druk, al was dat toen hij die naam bedacht, ruim twintig jaar geleden, wel anders. Hij heeft een keer of tien de aarde gerond, alles gezien, de internationale dancewereld opgeschud, uitgekamd, nageplozen, ingepakt en tegen de vlakte gespeeld. Hij werkte met Madonna, werd onlangs nog uitgenodigd bij Bono diens dochter is Laidback Luke-fan, vandaar.

Hij is gelouterd, volgens zichzelf tegenwoordig volmaakt in balans en misschien daarom lijkt Laidback Luke wat smetteloos, zoals hij vandaag beheerst door het van nieuwigheid glimmende en strak ingerichte kantoor van zijn platenlabel Mixmash Records zweeft, in een fraai pand op het Amsterdamse stadseiland IJburg-Zuid. Lichte tred op kunstige sneakers. Handen losjes in de broekzakken. Opgeruimd hoofd, waarop een enigszins laconieke glimlach staat gebeiteld.

'Smetteloos?'

'Smetteloos? Kan wel. Ik hou van nieuw. Dat komt door mijn vader, dat is nogal een hippie. Altijd troep in huis halen, om die dan te gaan repareren, ermee te knutselen. Heel nobel natuurlijk, dat hergebruik, maar al had ik een heel gelukkige jeugd: ik groeide op in die rommel en heb er een hekel aan gekregen. Ik wil uitsluitend nieuwe spullen. Is iets kapot: weg ermee. Nieuwe kopen. Misschien heel raar, maar mijn huis in Aalsmeer heb ik ingericht als een hotel. In mijn woonkamer staat zo'n trolleykarretje. En in de badkamer liggen mijn handdoeken in van die rolletjes. Ik voel me thuis in hotels, want daar zit ik tenslotte mijn halve leven. Ik zei dat eens tegen mijn ex, dat ik me in hotels meer op mijn gemak voelde dan thuis. Vond ze helemaal niet leuk.'

De komende dagen kan Van Scheppingen professioneel opereren vanuit zijn nagebouwde hotel te Aalsmeer. In Amsterdam begint het vijfdaagse Amsterdam Dance Event (ADE), het grootste dance-evenement ter wereld dat ongeveer driehonderdduizend bezoekers zal trekken en waar iedereen van belang in de dancewereld aanschuift aan vergadertafels, bij workshops, demonstraties, panels en symposia.

Het ADE is Laidback Luke's speeltuin, dat is al jaren zo. Uiteraard treedt hij zelf op, vanavond bij bijvoorbeeld een draaiavond van zijn eigen Mixmash Records, in club Jimmy Woo. Maar Laidback Luke kijkt ook of de dancekinderen zijn kinderen! niet uit de klimrekken vallen. Laidback Luke heeft zich de afgelopen jaren energiek opgeworpen als mentor van de nieuwe generatie dance-producers en dj's. Hij is de man die huidige grootheden als Afrojack en Avicii onder zijn hoede had, die hen de 'tricks of the trade' doorgaf op zijn onlinemuzikantenforum. En Laidback Luke is ook niet te beroerd om zo nu en dan het waarschuwende vingertje te laten wapperen, als de jongste dames en heren dj er een potje van dreigen te maken.

'Denk aan je gezondheid', roept Van Scheppingen vaderlijk als zijn oog valt op een moordend toerschema van een jonge en onbesuisde dj-collega. De burn-out ligt in de hectiek van de dancewereld op de loer en ook daar kan Laidback Luke helaas over meepraten.

'Als mijn moeder jarig was, gaf ze een complete show'

Lucas van Scheppingen had bij geboorte al een toerschema. Zijn vader een Nederlandse ontwikkelingswerker, vol van idealen kreeg op de Filipijnen een relatie met een Filipijnse en daar kwamen kindjes van. Na een jaar Manilla moest de baby al verkassen, naar Tanzania. Daarvandaan komen Van Scheppingens prilste herinneringen.

'Achter ons huis lagen grote bergen. In de tuin liep een klein zandpaadje en achter in de tuin zaten twee gaten in de grond, daar zaten de cobra's verstopt. Ik was een keer met mijn moeder bij de dokter, ik hing over haar schouder, en achter ons stond zo'n lange Masai-krijger, ken je die? Die Masai maken zich schoon met zand en klei, ik geloof om religieuze redenen, en ik weet nog precies hoe die Masai bij de dokter rook, heel fascinerend.'

Het kinderdagverblijf was een internationaal partycentrum, met kinderen uit alle denkbare landen. En toen het gezin Van Scheppingen uiteindelijk aanmeerde in eerst Utrecht, daarna Nieuw-Vennep, sprak Lucas op school al Engels als de beste. 'We deden wedstrijdjes: wie kan het beste Engels praten. Ik won, altijd.'

Thuis was het ook een feest. 'Als mijn moeder jarig was, vierde ze niet gewoon haar verjaardag, nee, ze gaf een complete show, háár show. Kennissen en familie fungeerden als achtergrondzangers en danseressen, er waren verkleedpauzes tussen de nummers door. Een soort Filipijnse revue, met Filipijnse liedjes. Daarmee ben ik opgegroeid. Hartstikke normaal. En mijn vader was ook al zo muzikaal actief. Hij vormde een bandje met mijn ooms, dan deelden ze stencils uit met de songteksten en zo. En hij speelde met mijn broer, en natuurlijk met mij.'

Slechtste muzikant van de familie

Lucas bekwaamde zich op de gitaar vanaf zijn 8ste. En een beetje op het keyboard. Maar het was een frustrerende muzikale opstartfase, zegt hij. 'Ik was in mijn familie de slechtste muzikant. Mijn broer kon ongelooflijk goed drummen, op 180 beats per minuut, met al zijn ledematen. En mijn vader, ja, die speelde natuurlijk al heel lang. Ik wilde altijd meedoen, maar werden in een nummer een paar noten verkeerd gespeeld dan was het van: ja, dat was Luke weer hè. Toch lullig voor hem, dat hij niet kan spelen. Mijn vingers raakten gewoon in de knoop, heel vervelend. Mijn familie vond het ook raar, ze begrepen het echt niet.'

Toen vanaf eind jaren tachtig dan eindelijk de computertechniek zijn intrede deed in de muziek, gingen voor Van Scheppingen de hemelpoorten open. Ach, de computer. 'De computer was mijn verlossing. Eerste speelde ik met de sequencer op ons keyboard, daar kon ik de drumritmes in programmeren, daarna de akkoorden, laagje voor laagje. Toen kregen we een eerste geluidskaart voor de pc, de Soundblaster. Daarna een echt muziekprogramma voor de Atari: Cubase. Geweldig! Ik kon muziek maken! Jarenlang heb ik muziek uitsluitend in mijn hoofd gehad. Daar bouwde ik mijn tracks en eigenlijk doe ik dat nu nog steeds. Ik componeer in mijn hoofd; de akkoorden, wat voor drums er bij moeten, zelfs het synthgeluid heb ik al bedacht. In de studio is het dan een kwestie van uitwerken, daar bouw ik een nummer in vier uur af.'

Zijn carrière, die hem zou voeren naar de grootste dance-arena's ter wereld, naar de megafestivals, de eigen draaiavonden op Ibiza, begon op de middelbare school. Een paar klassen hoger schuifelde een echte dj rond, Gaston Steenkist alias Dobre, die als The Goodmen al een enkel plaatje had uitgebracht, met van die lekker toegankelijke salsahouse. En uiteraard verzorgde Dobre ook de dansmuziek op de schoolavonden. 'Dobre draaide op mijn examenfeest. Dat was mijn kans. Ik had een demo gemaakt op een cassettebandje, met vier nummers. Ik liep naar hem, ik zei: ik ben Lucas, ik maak ook muziek, en ik gaf hem dat tapeje. Of hij er eens naar wilde luisteren.'

Het bleef stil, tergend lang stil. 'Na twee maanden dacht ik: ik ga hem eens bellen, ik had zijn nummer inmiddels achterhaald. Hij zou erop terugkomen, zei hij aan de telefoon.' Er ging weer een maand voorbij. Heel 'laidback' was Luke destijds nog niet, en hij werd wat ongedurig. 'Ik belde hem weer. Ik zei: als je het niks vindt, zeg het dan, dan kan ik verder.' Maar Dobre vond het niet niks. Hij had kennelijk drie maanden nodig gehad om de house van Van Scheppingen te doorgronden. 'Nee nee, zei hij: je moet langskomen. Je hebt talent. Je hebt groove en funk. Hij vond het extreem dansbaar.'

Tegencultuur van de dance

Van Scheppingen voegde zich in de tegencultuur van de dance, de hardere techno, de illegale feesten. Hij keek wat rond bij de gabberscene, maar vanaf de zijlijn. 'Die kale koppen, dat rare dansen, ik vond het wel interessant.' Hij hield ook van hiphop, nam zelfs een spuitbus ter hand om hier en daar eens een 'tag' te zetten. Zijn eerste plaatje kwam uit in 1995: Loud Flava. Een jaar later brak een track van hem door op de dansvloer: Act The Fool, een onverbiddelijke maar uiterst soepele technokraker, uitgebracht op het trendsettende Nederlandse houselabel Touché. Techno met soul, met warme vocale damessamples. Maar de dansmuziek van 'Laidback Luke', zoals hij inmiddels op de platenetiketten liet drukken, had onmiskenbaar dat stempel van goedkeuring voor insiders: 'Underground'.

'Wat was dat nu eigenlijk: underground? Dat vroeg mijn familie me vaak. Mijn moeder: betekent dat dat weinig mensen ernaar willen luisteren? Dat het slecht verkoopt? Ja, zei ik dan, en ik was er trots op.'

Maar Laidback Luke begon toch te twijfelen. 'Ik ging denken: ik vind de cultuur van de dansmuziek zo mooi en zo belangrijk, ik zou willen dat iedereen ermee in aanraking kwam. Maar de muziek waarvoor ik koos, en die ik ook draaide als dj, was altijd voor een klein publiek. Voor de kenners. Maar ik vond de techno te beperkt, ik raakte geblokkeerd, Ik ging erover piekeren. En het werd echt een worsteling met mezelf. Ik dacht: wat wil ik nu eigenlijk?

In het reine komen

Van Scheppingen wilde meer. 'Liedjes. Niet alleen maar ritmes stapelen, zoals in de techno. Ik wilde akkoorden, vocalen, variëren in de melodieën, refreintjes, bruggetjes, alles.' En zo begon Laidback Luke te sleutelen aan wat later de electrohouse zou gaan heten, en wat als 'Dirty Dutch' de wereld over zou gaan. House met latinritmes, met hiphop. Toegankelijke en optimistische dance, gevoed door de Nederlandse 'urban'-cultuur van de jaren nul. Een muziekstijl die zou worden geïmporteerd door bijvoorbeeld David Guetta en die in Amerika de tegenwoordig voortrazende Electronic Dance Music-cultuur zou aanblazen.

Laidback Luke groeide uit tot dancemonument, werd een van de eerste Nederlanders die de hele wereld onder de draaitafelknoppen had zitten. Hij werd gevraagd voor productiewerk en remixes, voor Madonna, voor Black Eyed Peas, Daft Punk. En hij bracht een krankzinnige hoeveelheid danceplaten uit op zijn eigen label Mixmash, waar hij ook ruimte bood aan de opkomende talenten, van Steve Angello tot Avicii. En Laidback Luke noteerde dancehits, gemaakt met een onafzienbare rij gastvocalen. Vocale house, die zou dienen als lichtend voorbeeld voor Avicii en Afrojack.

Hij werd gevierd. Het geld stroomde binnen. Maar hij kreeg ook klappen. 'De man met de hamer, daar was hij dan. Ik kreeg kort na elkaar twee burn-outs. De eerste puur door de werkdruk. Die is enorm in de internationale dance. Heb je net een hit gehad? Maak als de bliksem een nieuwe. Dag en nacht in de studio of op tournee. Niet meer slapen. Ik stortte in en kon ineens niets meer doen. Maar na een paar weken rust had ik het wel opgelost, dacht ik. Ik zou voortaan dutjes doen, tussen de bedrijven door.'

En Van Scheppingen ging aan zelfmedicatie doen. 'Drinken! Als ik dan geen vrije tijd had, door al dat werken, kon ik in mijn werk misschien proberen wat aan vrije tijd te doen. Oftewel: drinken tijdens het draaien, en natuurlijk bij de afterparty. Na de wodka's nog even afsluiten met een paar Jägermeisters. Ik had uiteindelijk een constante kater.' Slecht nieuws voor de echtgenote en de kinderen in huize Van Scheppingen. 'Ik werd een slechte vader, altijd chagrijnig, heel prikkelbaar. Het ging bergafwaarts. Mijn dj-sets gingen achteruit. En ik stortte weer in.'

De oplossing voor al zijn problemen zat verstopt in zijn artiestennaam. Luke moest mellow worden, in het reine komen. 'Ik besloot helemaal te stoppen met drinken. En kwam erachter dat het heerlijk is elke dag nuchter wakker te worden: een zegen. Ik ging mijn kungfu, waar ik al jaren aan deed, heel serieus nemen.' Dat bleek de sleutel tot succes en innerlijke rust: inmiddels gaat de kungfu-leraar met Van Scheppingen op tournee en staat het duo diep in de nacht, na een uitgelopen draaibeurt, oefeningen te doen in de hotelkamer. De kungfu werd zó serieus, dat in de prijzenkast van Van Scheppingen naast de dancebokalen tegenwoordig ook gouden kungfu-medailles hangen, gewonnen in China.

Zijn barre ervaringen, zo zegt Van Scheppingen, hebben hem gekneed tot wat hij nu is: de vaderfiguur van de Nederlandse dance, die probeert de jonge jongens in het gareel te houden. De man met wie piepjonge, nieuwe beloften als Martin Garrix en Olivier Heldens weglopen. 'Ik heb alles zelf moeten uitzoeken en moeten ondervinden. Andere dj's waren vaak arrogant, ze zagen nieuw talent als concurrentie. Ik nam me toen al voor dat ik, mocht ik het ooit maken, het heel anders zou gaan doen. Ik wil die dansmuziek nog steeds vooruit helpen en daarom vind ik dat ik talent moet bijstaan in plaats van tegenwerken.'

Op zijn website runt Van Scheppingen al jaren een invloedrijk forum, waar talent zich meldt met eigen productiewerk, en Laidback Luke feedback geeft. Maar hij adviseert ook op menselijk vlak. 'Zie ik bijvoorbeeld op Instagram constant foto's verschijnen van die twee dj-zusjes, The Nervo Twins, steeds op een andere plek in de wereld, dan schrijf ik ze: dames, dit kan niet. Jullie gaan te hard, denk aan je schema, pak wat vrije tijd.' Laidback Luke probeert Avicii te bereiken als die aan uitbuiting en alcoholgebruik ten onder lijkt te gaan. 'Hij beantwoordt zijn mails en telefoon niet meer.'

Op ADE gaat Van Scheppingen aan het schrijfwerk met een stuk of veertig talenten, in een zogeheten 'writers camp'. Om met de jonkies te werken aan de liedschrijfkracht, want daar ontbreekt het nog weleens aan.

undefined

Keerzijde

Het gaat tegenwoordig erg hard, met die Nederlandse dj's. Doorbreken op je 14de, een eigen clubavond op Ibiza op je 16de. 'Dat is natuurlijk prachtig, en dat hebben we te danken aan de Nederlandse dancecultuur. We zijn zo veel verder dan de andere landen, dan Engeland of Amerika. Nergens ter wereld heb je een opleiding waar je danceproducer of dj kunt worden, in Nederland wel. Hier wordt de dance gesubsidieerd, dat is ondenkbaar in de rest van de wereld.

'Maar er is een keerzijde. Die jongens van nu gaan met een enkele hit de wereld rond, doen gelijk honderdvijftig shows per jaar. Ze vergeten de basis. Dat ze moeten blijven schrijven, omdat ze anders na dat jaar ineens met lege handen staan. En zonder tracks doe je niet meer mee.'

En dan nog iets, waar hij zich ondanks de hervonden rust toch over kan opwinden, de laatste jaren. 'De producers van nu, zoals Avicii, denken dat ze ook wel even kunnen dj-en. Maar ze draaien niet, ze bouwen een set zoals ze dat doen in de studio: bij elkaar gezocht op snelheid van ritme en toonsoort. Alles is van tevoren uitgedacht, naar het publiek wordt niet meer gekeken ook al staat dat halverwege de set een beetje naar elkaar te staren. Ze leuken de boel op met confetti, vuurwerk en wat geschreeuw in de microfoon.

'Maar geloof me, er is niemand die na afloop van zo'n show in de trein naar huis tegen zijn vrienden zegt: zo, die confetti, die was gaaf! Natuurlijk niet. Als je naar een dancespektakel gaat, moet je worden weggeblazen door hoe de dj die ene track dropt. Je moet de magie voelen van hoe een dj het publiek aanvoelt en bespeelt. Misschien ben ik ouderwets, maar zo doe ik het nog altijd. Ik ga onvoorbereid op pad, kijk naar het publiek en kies de beste platen. Want al lijkt het de laatste tijd anders: het gaat in de dance nog altijd om de goede muziek.'

Laidback Luke draait vanavond in Jimmy Woo, bij zijn labelavond van Mixmash Records. Op het Amsterdam Dance Event verzorgt Laidback Luke workshops en livesessies.

De platen van Laidback Luke verschijnen op zijn label Mixmash Records: Mixmashrecords.com. Met zijn tournee Super You&Me toert Laidback Luke momenteel de wereld over. Tourdata en het producersforum zijn te vinden op zijn site.

undefined