Kunstbeurzenstrijd in Amsterdam

'Ik heb het er liever niet over. Alles wat ik zeg, kan tegen me worden gebruikt.' Directeur Erik Hermida van de KunstRAI had al telefoontjes verwacht. En toch, zo geeft hij toe, overvalt de vraag hem. 'Het is lastig als je de oudste en de grootste beurs bent, nota bene opgericht door Wim van Krimpen zelf.'

Van Krimpen op zijn beurt: 'Ik ben in feite terug bij af. De Amsterdam Art Fair is de KunstRAI zoals ik hem in 1985 begon: een beurs met door mij geselecteerde topgaleries met hedendaagse kunst. De KunstRAI heeft zich ontwikkeld tot een mooi, breed lifestyle-evenement.'

Hij laat een stilte vallen. 'Het dilemma is: ik wil er niks onaardigs over zeggen.'

Van Krimpen, oud-directeur van het Gemeentemuseum (Den Haag) en de Kunsthal (Rotterdam) organiseert de eerste Amsterdam Art Fair in de voormalige Citroëngarage, vlakbij de RAI. Voor de opening strikte hij Beatrix Ruf, directeur van het Stedelijk Museum. Extra gevoelig is dat het evenement gelijk plaatsvindt met de KunstRAI: vanaf vandaag tot en met zondag.

Op de Fair van Van Krimpen presenteren zich 41 galeries. 'Ik was binnen tien dagen overtekend. Het zijn vooral galeries die vorig jaar niet op de KunstRAI stonden.' Welke had de KunstRAI graag verwelkomd? 'Allemaal natuurlijk', zegt Hermida. 'Maar ja, ik kan ze niet dwingen.'

Er kan nu wel veel meer bij ons, haast Hermida zich te zeggen. 'Wij hebben 64 deelnemers, waaronder veel jonge galeries die voor het eerst meedoen. Wij presenteren naast autonome, hedendaagse kunst ook toegepaste kunst en design: sieraden, glas, keramiek, mode. Dat maakt ons spannender, vlotter, hipper. Wij zijn wat makkelijker, rekkelijker, breder.'

Juist die verbreding en 'vercommercialisering' deed een aantal internationaal georiënteerde galeries afhaken. 'De kwaliteit van de KunstRAI is afgenomen, onze klanten komen er niet', zegt Sebastiaan Brandsen van Grimm. De Amsterdamse galerie stond het afgelopen jaar wel op onder meer de Frieze Art Fair in New York, op Art Basel Hongkong, Art Brussels en Art Rotterdam, maar niet op de KunstRAI.

Brandsen: 'Wij vinden Art Rotterdam interessanter dan de KunstRAI omdat dat een serieuze, internationale beurs is. Nederland is vrij klein, er is weinig behoefte aan twee gelijksoortige beurzen.' Waarom doet Grimm nu dan wel mee met de Amsterdam Art Fair? 'Wim van Krimpen heeft veel voor onze galerie betekend. We zien de Fair als een leuk project in eigen stad: kleinschaliger, als verlengstuk van onze galerie. We hebben niet het gevoel dat het uitgroeit tot dé beurs van Nederland. Die is in Rotterdam.'

Daar denkt Van Krimpen anders over. 'Dit is niet eenmalig, dit gaat groeien.' Al is de huidige locatie voor slechts een editie. 'Ik heb al een nieuwe plek op het oog, maar verklap niks tot de vergunningen rond zijn.'

Erik Hermida wil wel alvast een primeurtje kwijt: vanaf 2016 is een stad te gast op de KunstRAI, als eerste Berlijn. Ziet hij op termijn de twee beurzen samenwerken? 'Ik heb niet de indruk dat die andere beurs is opgericht om met ons samen te werken.'

_{KunstRAI en Amsterdam Art Fair, beide 27 t/m 31-5. kunstrai.nl en amsterdamartfair.nl}