'Kunst vereist vrijheid'

Dertig jaar geleden besloot Spreksel, die danste, tekende en schilderde, zijn creativiteit te steken in een gekraakt pand in de Haagse binnenstad. Onder zijn leiding groeide Korzo uit tot belangrijk theater en toonaangevend productiehuis voor moderne dans. Maar de landelijke subsidie is beperkt tot één jaar, voorlopig. Komend najaar vertrekt Spreksel (65) als artistiek directeur. Niet omdat hij met pensioen wil ('ik blijf werken') maar omdat 'in Nederland de verzakelijking de stem van kunstenaars wegdrukt: procedures en formats zijn in het kunstbeleid te dominant geworden.'

Wat maakt Korzo zo belangrijk voor de danskunst?

'Er zijn choreografen die vast verbonden zijn aan gezelschappen of een eigen groep hebben. Maar er zijn ook freelancechoreografen, die met losse projecten aan nieuw bewegingsidioom werken. Korzo ondersteunt die laatste groep. Ik scout talent en help hen hun artistieke ideeën tot bloei te laten komen en deze aan te laten sluiten op het werkveld. Maar daar is steeds minder subsidie voor.'

Korzo heeft alsnog landelijke subsidie gekregen, voor één jaar.

'Op de valreep heeft de Tweede Kamer een deel van het benodigde geld vrijgemaakt. Maar het zal toch niet zo zijn dat het voortbestaan van al die instellingen, zoals Korzo en Orkater, over één jaar wéér onderwerp van gesprek wordt? Ik ga uit van continuering, dit soort bizarre procedures werken verstikkend op de kunsten. Besturen is georkestreerd wantrouwen geworden. Er is te veel controle, terwijl je als productiehuis de vrijheid nodig hebt om het talent van vernieuwende makers te ontwikkelen.'

U zou ook 'gewoon' met pensioen kunnen gaan.

'Ik wil blijven werken in de kunsten. Maar het steunen van unieke kwaliteiten van makers komt in het nauw. In de dans zijn nu alleen gezelschapsstructuren landelijk meerjarig gesubsidieerd, zoals Het Nationale Ballet of Nederlands Dans Theater. Een platform voor freelance choreografietalent wordt niet meer structureel ondersteund door het Rijk .'

Het verweer van de politiek is dat productiehuizen voor te veel aanbod zorgen.

'Met als gevolg dat er nu te weinig productiehuizen zijn. Het kunstenveld kent een grote dichtheid aan opleidingen. Nederland leidt jonge mensen op met een ambitie en de verwachting een leven als danser of choreograaf te leiden. Maar als deze kunstenaars het werkveld binnenkomen, worden ze geblokkeerd door het argument dat ze voor te veel aanbod zorgen. Grote talenten ontwikkelen zich in de praktijk. Daar heb je ook productiehuizen voor nodig.'

U heeft vorige maand de Haagse Piket Prijs ontvangen. Is dat voldoende erkenning?

'Een prachtige prijs en zeker erkenning. Korzo heeft in Den Haag voor een levendig dansklimaat gezorgd, met festivals als CaDance en het India Dans Festival. Ons theater heeft een dertigjarige geschiedenis van modernedansontwikkeling. We hebben makers van meet af aan gesteund, zoals Ann Van den Broek, Nanine Linning, Emio Greco en Pieter C. Scholten en recent talent als Alida Dors en David Middendorp. Nu loopt de kwaliteit gevaar omdat kunstbeleid en kunstbestuur gericht zijn op bedrijfsmatige controle. Je kunt talentontwikkeling van creatieve geesten niet in formats proppen. Kunst vereist vrijheid.'