‘Kunst en cultuur kun je niet googlen’

‘Al ben ik het in veel dingen niet met hem eens, Fidel Castro heeft op alle scholen verplichte cultuureducatie geïntroduceerd. Daar kan Nederland een voorbeeld aan nemen.’

De bezoekers aan het cultuurdebat in Paradiso in Amsterdam houden even hun adem in bij de warme woorden van PvdA-Tweede-Kamerlid John Leerdam voor de bedlegerige Cubaanse dictator, maar zijn pleidooi kan op steun rekenen.

Ook bij de collega-Kamerleden, die op deze zondagmiddag deelnemen aan de ‘Paradiso Pitch’. Ze moeten reageren op stellingen over de cultuur – geformuleerd door de organisatoren Kunsten ’92 en Kunst van het Vooruitzien – en bovendien hun eigen voornemens met kunst en cultuur zo goed mogelijk voor het voetlicht brengen. Ongeveer op de manier waarop bijvoorbeeld in de filmwereld regisseurs en producenten hun plannen onder de aandacht brengen van geldschieters.

De Paradiso Pitch is onderdeel van de Uitmarkt, die afgelopen weekeinde plaatshad in Amsterdam. Volgens de organisatoren was de 29e editie de grootste tot nu toe, met zeven buiten- en twintig binnenpodia. Meer dan een half miljoen bezoekers trokken naar het centrum van Amsterdam. De vorige editie werd nog gehouden op en rond het Museumplein.

De verhouding tussen cultuur en onderwijs beroert de harten van alle Kamerleden. Het is er niet al te best mee gesteld, daar zijn ze het allemaal wel over eens. De stelling ‘Nederland moet zijn jeugd vanaf het eerste schooljaar stelselmatig informeren over en deel laten nemen aan alle vormen van kunst en cultuur’ wordt breed onderschreven. De stelling is gebaseerd op onderzoek van bureau Berenschot, dat heeft gekeken hoe de situatie in het buitenland is.

Fenna Vergeer (SP) pleit ervoor de vakdocent terug te halen. Ze verwijst naar Frankrijk, waar kinderen verplicht zijn een muziekinstrument te leren bespelen onder leiding van een muziekonderwijzer. ‘Je kunt dat niet overlaten aan de ouders’, zegt Vergeer. ‘Niet ieder kind wordt thuis gestimuleerd om kennis te nemen van kunst en cultuur. Daarom moeten de muziekscholen gratis worden, net als de vaste collecties van de rijksmusea.’

‘Een mens moet kunst leren waarderen, net als wijn’, vindt VVD’er Hans van Baalen. ‘En waar kan dat beter dan op school. Kinderen moeten kunst leren proeven, ze moeten naar het museum kunnen gaan en naar het ballet. Kunstenaars moeten naar de scholen komen om er over hun vak te vertellen.’ Vergeer: ‘Kunst en cultuur moet je leren, dat kun je niet googlen.’

Een andere stelling waarop de Kamerleden moeten reageren, bepleit forse investeringen om zo een duurzame relatie tussen cultuur en economie te bewerkstelligen. Maar volgens GroenLinks-Kamerlid Kees Vendrik is cultuur er niet alleen om de economie een zetje te geven. ‘Kunst en cultuur zijn op zich waardevol.’

Boris van der Ham (D66) pleit voor een belastingkorting voor beginnende cultureel ondernemers, en voor burgers die als mecenas de kunsten willen ondersteunen. VVD’er Hans van Baalen ziet meer in het particulier initiatief, dat tenslotte musea als het Thyssen-Bornemisza en het Guggenheim heeft opgeleverd. Nee, vindt John Leerdam. Er moet een cultuurindustrie ontstaan, en daar moet flink wat geld in worden gepompt voor die echt gaat draaien.

De volgende pitch vindt misschien plaats aan de Oostelijke Handelskade, vlak bij het nieuwe Muziekgebouw. Daar wil de organisatie van de Uitmarkt volgend jaar naartoe.