Koninklijke arrogantie

In Amerika is het smullen geblazen. Ik kan bijvoorbeeld op Internet het vonnis lezen dat het federale hooggerechtshof van de Verenigde Staten in 1977 uitsprak tegen een aantal advocaten. Deze vonden dat het verbod om met hun diensten te adverteren in strijd is met de vrijheid van meningsuiting.

Jurisprudentie is door de Nederlandse overheid verkocht aan twee uitgeversmaatschappijen: Kluwer en de te privatiseren staatsdrukkerij Sdu. Gigant Kluwer en dwerg Sdu hebben de markt wijselijk verdeeld.

U en ik worden geacht de wet te kennen en ons eraan te houden. Waar hebben we ons dan precies aan te houden? Wat doe je met zo'n vraag? Je zoekt het antwoord op. En daar zit het probleem.

Want de overheid maakt wel wetten, maar schrijft ze niet op. Alleen de wijzigingen worden genoteerd in het Staatsblad. Het is ondoenlijk voor een burger om uit deze enorme brij de wet te reconstrueren.

De rijksambtenaren zijn te lui om dat in hun normale werktijd voor de burger te doen. Voor een schnabbel bij Kluwer zijn ze natuurlijk altijd wel te porren. Als u en ik dat resultaat willen raadplegen, vraagt Kluwer aan ons tienduizend gulden per jaar.

Kluwer heeft aangekondigd samen te gaan met Elsevier, maar om deze fusie der giganten niet te veel te laten opvallen, treden ze voor de consument gescheiden op. U kunt kiezen uit twee belastinggidsen: die van Kluwer en die van Elsevier.

Het toekomstige Elsevier/Kluwer-concern is er als de kippen bij om informatievoorziening van de Nederlandse overheid volledig in handen te krijgen. De Sdu mag voor spek en bonen meedoen.

Deze trend is gevaarlijk maar is makkelijk te keren. De oplossing heet Internet. Elk beleidsstuk dat met een gangbare tekstverwerker is gemaakt, kan binnen korte tijd en zonder extra kosten op Internet worden gezet.

Helaas gebruiken (semi-)overheidsinstellingen nog steeds Kluwer of de Sdu als hun doorgeefluik. Ook als het helemaal niet nodig is. Waarom moet ik de rapporten van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) bij de Sdu kopen en staan ze niet op het net?

De VSNU, de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten, gaat prat op haar onderwijs- en onderzoekverkenningen. Elke onderzoeker en onderwijzer wordt keihard beoordeeld. Waar blijven die rapporten? Waarom staan die niet op het net?

Ook individuele wetenschappers kunnen en moeten de macht van de uitgeversmonopolies breken. Ze moeten weigeren de onevenwichtige copyright-clausules te tekenen die de uitgevers van hen verlangen voor publicatie van hun artikelen. De VSNU zou een model van een copyright-overeenkomst moeten maken die Elsevier/Kluwer wel moet slikken.

Wetenschappers moeten hun eigen artikelen op het net zetten. Ook als die al gepubliceerd zijn in de wetenschappelijke tijdschriften. Laat de uitgevers maar komen met hun advocaten.

Pavle Bojkovski, student rechten aan de Universiteit van Amsterdam, heeft lef. Hij heeft een serie wetteksten op het net gezet (www.wetten.nu). De arrogante uitgever Koninklijke Vermande, dochteronderneming van de Sdu, trok meteen een blik advocaten open. Want: het invoegen van wetswijzigingen in een wettekst is een toevoeging die auteursrechtelijk beschermd zou zijn. Lang leve de democratie.

Welke juridische faculteit durft het initiatief van deze dappere student over te nemen en uit te breiden? Of werken ze daar in hun vrije tijd ook allemaal voor Kluwer of de Sdu? Ik heb zelf in het verleden een cd-rom aangeschaft met een verzameling wetteksten, uitgegeven door Koninklijke Vermande. Die cd-rom bleek door een aantal brokkenpiloten in elkaar te zijn gezet, want op mijn systeem (Windows-NT) werkte hij niet.

Dit alles betekent dat het geheel voor Pavle een gunstige, en voor ons een ongunstige afloop zal hebben. Bij de Koninklijke Vermande kunnen ze wel iemand gebruiken die verstand heeft van computers en software. Ze zullen Pavle tegen een riant salaris in dienst nemen. De wetteksten zullen daarna snel worden verwijderd van het net.