Komrij's ontkloosterde dorp teruggekloosterd

Over dit ‘gehucht van niets’, dat hij graag Niemandsdorp noemt, schreef Komrij van 2006 tot en met 2008 wekelijks een stukje voor de Achterpagina van NRC Handelsblad. Dat Vila Pouca voor 90 procent bestaat uit deze eerder gepubliceerde krantenstukjes, wordt verder discreet verzwegen.

Her en der is te merken dat losse delen met een paar zinnen aan elkaar zijn gesmeed. Vila Pouca biedt geen doorlopend verhaal en kan maar het best beetje bij beetje geconsumeerd worden, anders zou je gaandeweg wel eens kunnen indommelen.

Volgens een vriend woont Komrij in ‘een ansichtkaart’, zelf heeft hij het gevoel naar het schilderij Die Toteninsel van Arnold Böcklin te kijken als hij Het Grote Hotel beziet.

Dit gebouw ‘dat al meer dan een eeuw is ontkloosterd en dat ze nu hebben teruggekloosterd tot een kloosterachtig hotel’ is de enige toeristische attractie in de buurt, zonder dat het de bewoners veel oplevert.

In Vila Pouca is niets te beleven: ‘De mensen zijn arm. De mensen rochelen, roddelen en strompelen. De mensen zijn niet gelukkig.’ Beter voer voor een schrijver als Komrij is er niet. Aan een zich ‘tegen elkaar overeind houdend broederschap van krotten en stallen’ en ‘achtentachtig aangeklede zielen’ heeft hij genoeg.

Droogkomisch beschrijft hij de cafébaas (‘tevens slager’) en de kapper (‘tevens dokter’), de buitenechtelijke dorpsgek, en een Drent met de naam Richard Wagner, die vermoord wordt. Er gebeurt dus wel degelijk iets daar op het Portugese platteland: moord, oplichterij, bureaucratische terreur, overspel en verkeersongelukken.

Overal hetzelfde, maar alleen in Niemandsdorp woont Gerrit Komrij, die er een fraaie kroniek van maakt, in een taal die geen mens daar kan lezen.Edith Koenders