Kome Basart!
Er zijn niet veel schrijvers die de kunst van het zwijgen beheersen. R.A. Basart (1946) is er echter zo bedreven in dat zijn schrijverschap goeddeels uit peilloze stiltes bestaat....
De schaarse momenten dat hij wat publiceert, benadrukken die intervallen. In 1975 en 1977 verschenen zijn bundels Oranjebal en De Gezonde Apotheek, met verzen en regels waar we het twintig jaar mee zouden moeten doen.
‘Zelfportret als hond’ blijft groots: De hond heeft geen nut,/ dat weet hij./ Zijn leven is een onhandige smoes/ die ras heet – of trouw/ als hij niet in de mode is./ Met oren op de groei haast hij/ zich zorgelijk van geur naar geur,/ niet wetend of hij hoofdpijn heeft/ of nadenkt.
Komrij nam twee andere Basart-gedichten op in zijn bloemlezing, maar gooide ze er later hardvochtig weer uit. Waarom? De vroegoude dichter die ‘finishte tijdens de start’, had koestering verdiend. Basart ging lesgeven en deed niet meer van zich horen.
Totdat in 1997 zijn grote roman De laatste lach verscheen, over de identiteitscrisis van Adam Beek te Schijndrecht, een drankzuchtige middelbare leraar die van citaten aan elkaar hing, provisorisch, want hij dreigde uit elkaar te vallen. Wat gebeurde er met dat boek vol vrolijke somberheid, met weer zoveel memorabele zinnen?
‘De dag gaat open als een rotte kool.’
Het bleef stil. Basart kreeg geen AKO- of Libris Prijs. Niet eens een nominatie.
Dertien jaren verstreken. Ik had het niet geweten, als Basart het zwijgen in april 2010 niet wederom had verbroken. In het jongste nummer van het Vlaamse literaire tijdschrift Dietsche Warande & Belfort staan acht pagina’s uit een roman-in-wording van Basart, die De verzoening gaat heten.
Acht nieuwe pagina’s! Een man die naar de naam Blut luistert, reist op de dag dat Theo van Gogh is vermoord per trein naar Amsterdam, en wordt aldaar in de hoerenbuurt aangesproken door een jong stel dat de weg vraagt naar Zie En Frenk House.
Blut tuimelt de onderwereld in. Ik beid mijn tijd tot De verzoening af is. Pas dan mag R.A. Basart ons weer veel te lang laten wachten.