Kleine ijstijd: een zachtmoedige, lieve film
Dankzij de ontspannen acterende cast blijft Kleine ijstijd een zachtmoedige, lieve film. Vanzelfsprekend voelt het, zoals de vrienden elkaar afkatten, met een verdraagzaamheid die een jarenlange verstandhouding verraadt.
Betrouwbare filmregel: wanneer vrienden samenkomen om iets te vieren of te memoreren - een reünie, een huwelijk, een begrafenis - zal vrijwel altijd een Groot Geheim opborrelen. Vaak is het dan de laatkomer (of een ongenode gast) die voor reuring zorgt, en die met zijn bekentenissen de bestaande verhoudingen doet wankelen.
Zo gaat het ook in Paula van der Oests Kleine ijstijd, wanneer de ex-leden van een band in een Limburgs landhuis neerstrijken om hun frontman, inspirator en geliefde Kas te herdenken. Een dik half jaar geleden is het alweer, dat ze vanwege Kas' begrafenis in hetzelfde landhuis waren. Weduwe Sallie (Anniek Pheifer) is inmiddels hoogzwanger, maar er gaan geruchten dat het kind eigenlijk van Alex (Johan Heldenbergh) is - ooit de manager van de band, nu een mondiaal flikflooiende zakenadvocaat.
Ook het leven van de anderen is nauwelijks nog rock-'n-roll te noemen. Ex-drummer Marije (Monic Hendrickx) wil scheiden van Bertus (Cees Geel), destijds de bassist van de band. Voormalig achtergrondzangeres Alisha (Manoushka Zeegelaar Breeveld), getrouwd met fysiotherapeut Dave (Bas Keijzer), zag haar solocarrière mislukken. Valerie (Ariane Schluter), nauwelijks over haar grote liefde Kas heen, hangt nog altijd de groupie uit en kan haar 19-jarige zoon Davy (Thijs Boermans) niet loslaten. Alleen Kas zelf (Claw Boys Claw-zanger Peter te Bos, enkel via homevideo-opnamen te zien) lijkt het authentieke muzikantenbestaan tot aan zijn dood te zijn trouw gebleven.
En dan is er nog vijftiger Lo (Steef Cuijpers), destijds de gitarist van de band, nu producer. Als archetypische laatkomer draaft hij op met de veel jongere zangeres Delphina (Hannah Hoekstra). Een opzichtige midlifecrisis? De karikatuurproducent die met zijn 'ontdekking' het bed induikt? Of toch een oprechte romance?
Genoeg (onderhuidse) spanningen dus in het scenario dat Van der Oest samen met Rifka Lodeizen schreef, en dat soepel tussen de vele personages fladdert. Nog voor het verhaal op dreef is, heeft Kleine ijstijd - een verwijzing naar de Amerikaanse ensembleklassieker The Big Chill (1983) - de juiste toon gevonden. Tragikomisch, afwisselend luchtig en serieus, met acteurs die de gevatte dialogen naturel serveren.
Al hebben sommige personages wat weg van typetjes, als groepsportret overtuigt Kleine ijstijd meteen. Vanzelfsprekend voelt het, zoals de vrienden elkaar amicaal afkatten, met een verdraagzaamheid die een jarenlange verstandhouding verraadt. Een fijne terugkeer voor Van der Oest naar tragikomedieterrein, na de dramatische hoogtepunten van Black Butterflies (2011), Lucia de B. (2014) en Tonio (2016).
Beetje jammer dat het zich zo makkelijk laat raden wat Delphina's positie in het geheel is, hoezeer Van der Oest dit ook als een grote verrassing probeert te presenteren; na die (niet zo) schokkende onthulling loopt het verhaal een beetje leeg. Evenwel geen grote ramp. Dankzij de ontspannen acterende cast blijft Kleine ijstijd een zachtmoedige, lieve film.
