K-PAX

'Wie nu weer; Jezus Christus of Jeanne d'Arc?', vraagt klinisch psycholoog Mark Powell (Jeff Bridges) cynisch als een vreemde verschijning zijn kliniek wordt binnengebracht. Wanneer hij hem door het raam bekijkt, vloeit Powells gezicht over in dat van de nieuweling. De boodschap is duidelijk: de twee zijn met elkaar verbonden.

De nieuweling stelt zich voor als Prot, zegt afkomstig te zijn van de planeet K-PAX, en lijkt sprekend op tweevoudig Oscarwinnaar Kevin Spacey.

Posttraumatische stress, luidt Powells diagnose. Maar Prots waandenkbeelden zijn wel erg overtuigend. En hij ziet ultraviolet licht.

Terwijl Powell de oorzaak van Prots aandoening probeert te achterhalen, houdt Prot de aardlingen een spiegel voor, en bereikt hij met zijn onorthodoxe optreden meer bij zijn mede-patiënten dan alle briljante doktoren samen.

Regisseur Iain Softley, die eerder de Beatlesfilm Backbeat en het kostuumdram The Wings of the Dove maakte, husselt allerlei genres door elkaar, van familiefilm en psychologisch drama tot sciencefiction. Misschien is Prot wel een ruimtereiziger, misschien heeft hij wel iets ergs meegemaakt; Softley laat dat in het midden en rekent op een open mind van de toeschouwer. 'Change the Way You Look at the World', luidt niet voor niets de ondertitel van K-PAX.

Softley's vrijblijvendheid breekt K-PAX uiteindelijk op: het is van alles wat, maar van niets voldoende. De vele stereotyperingen helpen ook niet. De psychiater is een workaholic zoals die alleen in films te zien zijn; hij stopt zoveel tijd in zijn patiënten dat zijn gezinsleven er onder lijdt. De zielenknijper botst met zijn bitsige superieur die zijn diagnose in twijfel trekt. Zijn mooie, blonde vrouw blijft ondanks alles begrijpend en toegewijd.

De fraaie cinematografie van John Mathieson (Gladiator) is nog de grootste attractie van K-PAX. Zijn schemerige, door prisma's en glazen bollen vervormde beelden, zorgen wél voor ambiguïteit.