Joyce de Badts betreedt in De laatste nerts een gesloten wereld ★★★★☆

De reactie van veel mensen op het nieuws in 2020 dat veel nertsenfokkerijen een bron voor coronabesmettingen waren was toch in eerste instantie vooral: ‘Wat? Nertsenfokkerijen in Nederland?’ Ja, een miljoenenindustrie, met de Brabantse gemeente Gemert-Bakel als de zogenaamde ‘nertsenhoofdstad van Nederland’, een titel die vermoedelijk alleen in de gemeente Gemert-Bakel met trots zal worden verkondigd. De meeste pelzen waren voor het buitenland, waarbij de handel vooral via Denemarken liep. Er was niets illegaals aan deze bedrijfstak, maar het stilzwijgen rond de handel in een land waar ver voor corona het dragen van bont al ongeveer als een halsmisdrijf werd beschouwd, was veelzeggend.

Daarom alleen al is De laatste nerts van podcastmaker Joyce de Badts zo interessant. Ze betreedt een gesloten wereld, waar het wantrouwen tegen de dierenactivisten, overheid, de pers en de Randstad diep in de genen zit. De Badts kreeg die toegang wel, mede omdat haar grootvader Jan de Badts was, niet alleen een bekende nertsenhouder, maar ook door zijn column in het blad De pelsdierhouder een stem die de in hun eigen ogen zo slecht begrepen beroepsgroep bijeenhield.

De Badts schetst haar eigen herinneringen aan de fokkerij van haar opa en praat met een aantal families in een project dat ruim voor de coronacrisis was begonnen, toen al werd besloten dat de pelsdierenfokkerij in Nederland op zijn eind zou lopen. Maar de fokkers kregen afgelopen jaar geen kans om langzaam aan dat idee te wennen, in december 2020 werden al de laatste nertsen geruimd. En bovendien kregen ze de toorn van Nederland (Zondag met Lubach!) over zich heen. De kans om ‘met opgeheven hoofd van het toneel te verdwijnen’ zoals een van de fokkers tegen De Badts zegt, was wel verkeken.

De Badts maakt van De laatste nerts geen apologie van de nertsenhouderij. Maar door haar gesprekken maakt ze wel aannemelijk dat deze mensen veel van hun vak houden, terwijl er ook in detail wordt uitgelegd wat er bij het fokken en villen komt kijken. Niet echt een vrolijk verhaal natuurlijk, zacht uitgedrukt. Je kunt misschien wel geloven dat de fokkers op hun manier van hun dieren houden, zoals de boer van zijn koeien, maar het blijft voor de buitenstaander lastig om in hun verhalen de omslag te horen van de nerts als dier naar de gevilde nerts als product.

Een van de fokkers die De Badts spreekt heeft een overstap gemaakt naar zonnepanelen. Waar eens de nertsen in hun kooitjes zaten, staat nu een zogenaamde Green Energy Farm. Beter voor de planeet, zullen we maar denken.