Johan

Op het moment dat zijn elfde zoon ter wereld komt, zit vader Rinus voor de televisie. Het Nederlands elftal speelt een belangrijke wedstrijd en de geboorte valt samen met de winnende goal. Rinus noemt zijn jongste kind Johan; de andere tien heten Barry, Willem, Piet, Sjaak, Willy, René, Eddy, Coen, Abe en Johnny.

Luchtig, vermakelijk en ontroerend - dat wil Johan zijn. Geloofwaardigheid staat niet in het rijtje. De film van Nicole van Kilsdonk en scenariste Mieke de Jong stapelt vrolijk de ene vergezochte situatie op de andere.

In het begin werkt dat nog aardig. Natuurlijk krijgen de tien broers van Johan allemaal een profcontract in de eredivisie. En natuurlijk geeft Johan helemaal niets om voetbal - hij had het elftal van zijn vader compleet moeten maken, maar is het buitenbeentje. Toevallig kan hij wel prachtig zingen.

Van Kilsdonk en De Jong, die eerder samenwerkten aan de veelbelovende telefilm Ochtendzwemmers (2000), maken het allemaal even aannemelijk. Het eerste half uur blinkt uit in charmante, oer- Hollandse tableaus: de veerboot legt aan in de Texelse haven, elf voetbalshirts wapperen aan de waslijn, een voetballende kluwen jongetjes wordt rustig gadegeslagen door een stel schapen.

Johan is verliefd op zijn buurmeisje Evy. Die verruilt de gevoelige aspirant-zanger al snel voor broer Johnny, die bij Ajax speelt. De rivaliteit tussen de broertjes duurt een film lang. Het is duidelijk waar onze sympathie moet liggen: Johnny is een opportunist, terwijl de knappe Johan de pure liefde propageert.

Toch gaat juist zijn gedrag tegenstaan. Voor een romantische held is hij te lamlendig en te dweperig; waar Johnny nog iets van zijn leven maakt, hangt Johan de gekwelde artiest uit. Het is een van de vele zwakke punten in het scenario, dat drijft op tegenstellingen en confrontaties. Aan de acteurs ligt het niet. Michiel Huisman oogt sympathiek als Johan; Johnny de Mol is goed in nonchalante schofterigheid.

Ook de mooie Evy (Caro Lenssen) komt er in het scenario bekaaid af. Het meisje heeft geen noemenswaardige kwaliteiten, en kiezen tussen de ruziënde broers kan ze niet. Hoe langer Johan duurt, hoe sleetser de verwikkelingen worden; Evy blijft twijfelen, Johan blijft verliefd, en ook Johnny geeft geen millimeter toe.

Tegen zoveel stagnatie en simplisme is geen speelfilm opgewassen, hoe lichtvoetig ook. Het grootste probleem van Johan is het gebrek aan ontwikkeling. Dat mag vooral De Jong verweten worden, die beter kan; haar scenario's voor Lepel en Het Zuiden waren gelaagder en interessanter.

Ook Van Kilsdonk heeft zich verslikt. Bij al haar aandacht voor uiterlijkheden - muziek, aankleding, voetbalscènes - is ze vergeten haar film een hart te geven.