Jeroen Bosch' fabelwezens van plat vlak naar 3D
Kunstcritici raken niet uitgejubeld. Iedereen wil kijken, kijken en blijven kijken naar die mateloos fascinerende schilderijen van Jheronimus Bosch, visioenen vol allegorieën over lust en zonde, vlees- en vruchtgebruik, helle- en hemelvaart.
Ter ere van zijn vijfhonderdste sterfdag zijn in Den Bosch uitzonderlijke topwerken bijeengebracht. Drommen toeschouwers zullen zich er de komende maanden aan vergapen.
Maar wie zich een avond lang lijfelijk wil laten opzuigen door deze bedwelmende wereld vol narren, duivels, kikvorsen, lepelaars, uilen, vissenkoppen en granaatappels moet naar de beeldende dansvoorstelling Hieronymus B. van choreografe Nanine Linning en Theater Heidelberg. Dit drieluik - een dwaaltocht, video en dansstuk - toert nu door Nederland en beleefde donderdag in de thuisstad van de schilder zijn succesvolle Nederlandse première.
Vooral het eerste en tweede deel missen hun bedwelmende werking niet. Jheronimiaanse fabelwezens stappen zo uit panelen het publiek in en paraderen brutaal, plechtstatig of waggelend tussen de toeschouwers. Ze wurmen zich uit een tredmolen, een levensgroot doorboord oor of een houten ton. De kostuums en decors zijn ontworpen door het Limburgse kunstenaarsduo Les Deux Garçons, dat eerder al het hagelwitte Requiem met Linning maakte. Deze Michiel Vanderheijden van Tinteren en Roel Moonen hebben zonder te imiteren het carnaval van Jeroen Bosch wonderlijk kleurrijk tot leven gebracht. Je waant je werkelijk even in het Narrenschip of De Tuin der Lusten, tussen die gekostumeerde dansers met zotskappen, uilenveren, kikvorsen of trechters op hun hoofd. Je scheert langs een vliegende kat met aardbei, een vissenkop op hoeven of een groen gevleugelde luitspeler met lepelaarsbek.
Hieronymus B. door Nanine Linning.NL/Theater Heidelberg. Choreografie: Nanine Linning. Decor- en kostuumontwerp: Les Deux Garçons. 11/2, Theater a/d Parade, Den Bosch. Tournee t/m 21/2.
Speelse lust blijft uit
Na de dwaaltocht in zinnelijke nabijheid van de allegorische wezens, met in je oren bewerkte klanken van Henry Purcell en John Downland, komt je hoofd tot rust bij een stijlvol gemaakte videofilm, podiumbreed geprojecteerd. Die benadrukt de creatieve explosie van de late Middeleeuwen en vroege Renaissance. Dansers met duivelsstaarten en vissenbekken besluipen met een vleugje brutaliteit de catwalk, die deels de zaal in steekt.
In het laatste dansdeel blijft die vrijpostigheid helaas achterwege. Het sarren wordt gemist, de speelse lust blijft uit. De groepschoreografie, waarin met puzzelwerk zeven hoofdzonden te herkennen zijn, oogt stijlvol, kundig en gespierd, maar ook wat gepolijst.
Twaalf dansers - acht mannen, vier vrouwen - in huidkleurige body's met geaccentueerde tepels, komen los van een duivelsboom, met daarin een boommens en vogelkooien verscholen. Dansend, kruipend en grommend verbeelden ze wording en verwording van de mensheid. Met ladders stijgen ze aan het slot gevleugeld naar hemel of hel. Puur kijkgenot.
Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.
