Jade Olieberg speelt Laura H. in theatervoorstelling van Toneelgroep Oostpool. Marcus Azzini regisseert.

Actrice Jade Olieberg (25) zal de rol spelen van ‘kalifaatmeisje’ Laura H. in de voorstelling van Toneelgroep Oostpool, komend voorjaar. Artistiek leider Marcus Azzini verwierf deze zomer de rechten voor een toneelversie van het boek Laura H. van NRC-journalist Thomas Rueb.

In dit boek volgt Rueb de voetsporen van de toen 19-jarige Syriëganger Laura H. uit Zoetermeer, die in 2015 haar man volgde naar IS-gebied. Een jaar later wist ze met haar kinderen te ontsnappen. H., nu 23, probeert na een celstraf haar leven opnieuw vorm te geven. Deze zomer slaagde ze voor haar havo-examen.

‘Ik volg de zaak van Laura H. sinds ze voor het eerst in het nieuws kwam’, zegt Azzini, die de voorstelling ook zal regisseren. ‘Ik heb met verbazing aangezien hoeveel angst er kan ontstaan rond één zo’n meisje. Ze was zo jong, en werd zo snel veroordeeld in de publieke opinie. Aan de ene kant is Laura slachtoffer en aan de andere kant werd ze gezien als nationaal veiligheidsrisico. Het is buitengewoon fascinerend hoe dat naast elkaar kan bestaan.’

Maar Azzini wil op toneel niet alleen Laura’s verhaal reconstrueren. ‘Toen ik Thomas’ boek las, kwam er een fascinatie bij: voor die gedreven, jonge, witte journalist die ervoor koos naar haar te luisteren en haar, na gedegen research, besloot te vertrouwen. Hun ontmoeting is een zoektocht naar verbinding en die wil ik ensceneren.’ De rol van journalist Thomas zal in de theaterproductie worden gespeeld door Lowie van Oers, die ook alle andere mannenrollen op zich neemt.

Meerdere theatergezelschappen toonden belangstelling voor zijn boek, dat ook zal worden bewerkt tot een televisieserie. Maar niemand ging zo voortvarend te werk als Azzini, vertelt Rueb. ‘Marcus wilde nú meteen afspreken en hij wilde de voorstelling zo snel mogelijk uitbrengen. Zijn gevoel van urgentie trok me over de streep. En hij verraste mij met deze invalshoek, waarin het gaat om het contact tussen Laura en de journalist. Dat vond ik origineel. Al is het wel een beetje gek dat ik nu zelf ook een personage word, haha.’

De geschiedenis van Laura H. maakt haar een geweldig toneelpersonage, aldus Azzini. ‘Ze is pas 23 en heeft al zo veel achter de rug. Haar behoefte om ergens bij te horen, maakte haar vatbaar voor misbruik. Ze heeft grote fouten gemaakt, en ze heeft enorm geleden, maar ze heeft zich een weg teruggevochten. En nu probeert ze haar leven weer op te pikken, ook in het belang van haar kinderen. Dat getuigt van een enorme kracht.’

De combinatie van kracht en kwetsbaarheid was ook de reden dat Azzini Jade Olieberg koos voor de rol van Laura. ‘Jade heeft uiterlijk wel wat weg van Laura, omdat ze net als zij half-Surinaams is, maar ook heel goed Noord-Afrikaans zou kunnen zijn. Daarnaast kan Jade jonger overkomen dan ze is en heeft ze tegelijk een grillige, onvoorspelbare energie. Door die dubbelheid is ze een spannende actrice.’

Rueb, die de audities bijwoonde: ‘Ik ken Laura inmiddels natuurlijk zó goed, ik hoor haar stem in mijn hoofd. En bij Jade klopte het helemaal. Ze heeft, net als Laura, iets in haar uitstraling waardoor ze tegelijk breekbaar en sterk overkomt. Van haar auditie kreeg ik echt kippevel.’

Olieberg droeg bij de auditie een dramatische passage uit het boek voor, waarin Laura H. na herhaaldelijke mishandelingen van haar man de wanhoop nabij is. Rueb: ‘Dat was heel aangrijpend, niet alleen omdat het mijn woorden zijn, maar omdat Laura dat natuurlijk echt heeft meegemaakt. Jade bracht die ellende met een verraderlijke lichtheid, waardoor de inhoud extra hard aankwam. Ik was plaatsvervangend geëmotioneerd.’

De actrice, binnenkort ook te zien in de Nederlandse Netflix-serie Ares, is ‘dolblij’ met deze bijzondere rol. ‘Ik heb de podcast al beluisterd en mijn hart ging echt voor haar open. Veel van wat ze deed, kwam voort uit het verlangen naar een thuis, naar liefde, naar aandacht. Daarin kan iedereen zich herkennen – ik ook.’

Olieberg zou de echte Laura graag ontmoeten. ‘Maar het belangrijkste is dat ik haar verhaal goed vat: haar zoektocht, haar angst, haar eenzaamheid en hoe haar hoop op een beter leven haar op zo’n extreme plek brengt. Ik voel een grote verantwoordelijkheid jegens haar, en ik wil haar zeker niet alleen neerzetten als slachtoffer. Dat je zoiets weet te overleven en er beter uitkomt, dat is indrukwekkend.’

De voorstelling Laura H. van Toneelgroep Oostpool is in het voorjaar van 2020 in de theaters te zien.