In Utrecht treden schrijvers weer live op – en alleen het zaalpubliek krijgt dat te zien

Eindelijk een beetje goed nieuws voor de cultuursector. Vandaag zijn ze ingevoerd: de nieuwe coronaregels, waarbij de anderhalve meter – die volle zalen onmogelijk maakte – wordt ingeruild voor het coronatoegangsbewijs. Ook bij TivoliVredenburg, waar eergisteren het International Literature Festival Utrecht (ILFU) werd geopend met de Belle van Zuylen-lezing, geschreven door Elena Ferrante en voorgedragen door drie topactrices: Olga Zuiderhoek (Penoza), Anna Bonaiuto (Il postino) en Oliva Colman (The Crown). De lezing is online terug te zien. ILFU wordt volgende week zaterdag afgesloten met de 38ste Nacht van de Poëzie.

Vorig jaar werd ILFU overvallen door de plotseling gewijzigde maatregelen en moesten, terwijl het festival al gaande was, geplande live-optredens op het laatste moment worden omgezet in online events. Ook de Nacht ging niet door. Dit jaar is – net als bij het Edinburgh Book Festival – voor een hybride opzet gekozen. Er zijn live-optredens van onder meer Max Porter, Édouard Louis en Tahar Ben Jelloun. Met dank aan de nieuwe coronaregels zijn op de Nacht van de Poëzie, volgende week zaterdag, 1.500 mensen welkom, in plaats van de aanvankelijk geplande 300.

De live-optredens zijn dit jaar niet online te volgen. Bij ILFU vinden ze dat een schrijver die in dit ontmoedigende tijdsgewricht de moeite neemt af te reizen naar Utrecht de exclusiviteit van een zaalpubliek verdient. En gelijk hebben ze. Zoals te verwachten was het naar Nederland halen van auteurs een bijna-onmogelijkheid. Niet iedereen kijkt het virus en de maatregelen (quarantaine) met dezelfde minachting in het gelaat als Lionel Shriver (vorig jaar te gast). Kort voor aanvang van het festival liet zelfs de stoutmoedige Jeanette Winterson het afweten, al had ze graag weer eens naar Nederland willen komen.

Winterson treedt wel online op in een van de ILFU TV Online Book Talks, die dagelijks om 19.00 uur via een livestream zijn te bekijken of later on demand zijn terug te zien. Naast Winterson zullen onder meer Thomas Piketty, Elizabeth Strout, Marianne Faithfull en Jonathan Franzen optreden in ILFU TV. Op de ochtend voor Franzens optreden, volgende week zaterdag, leest u een uitgebreid interview met hem in de Volkskrant.

Toch nog een donderwolkje aan de hemel? De Nacht duurt tot ongeveer 03.00 uur, maar de tapkranen van TivoliVredenburg moeten om 00.00 uur op slot. Poëzie zonder drank, hoe moet dat nu? Bij ILFU gaan ze uit van ludieke oplossingen. Misschien wordt het programma om 23.30 uur wel onderbroken voor een intensieve laatste ronde. En verder? Ach, de moeder van dichter Ingmar Heytze smokkelt al sinds de eerste Nacht (1980) een fles port mee. Bij ILFU gaan ze daar, ook dit jaar, niet actief op controleren.