In Parijs doen alle grote modehuizen een duit in het genderdiffuse zakje

Vrijdagmorgen, in de Espace Niemeyer, ging het mis. In het door Oscar Niemeyer ontworpen hoofdkantoor van de Franse Communistische Partij showde het Belgische label Ann Demeulemeester zijn nieuwe mannencollectie. Terwijl Debussy’s Prélude à l’après-midi d’un faune klonk, toonden ranke jongens met vergulde lauriertakken in het haar de wintercollectie voor komend najaar. Er waren losse bandplooibroeken, halflange mantels, strakke hemdjes, doorschijnende truitjes. Er kwamen blote navels voorbij, glimmende broches, grote jassen en hoge laarzen van geitenvacht. De meeste modellen vonden op de slingerende route langs de stoeltjes met genodigden feilloos hun weg. Een stuk of vier raakten danig de kluts kwijt en liepen tegen de stroom in, of in rondjes, wat de aanwezigen besmuikt deed giechelen.

Een anekdote van niks misschien, maar ondertussen illustreert die wel mooi wat er gaande is in de mannenmode. Zie de metafoor: midden in een masculien betonnen harnas ontvouwde zich een poëtische wereld vol zoete violen en beeldschone, androgyne faunen: half bok, half mens. Dat kan het gros van de aanwezigen volgen, maar een paar raken er stevig van in de war. Binnen het grotere plaatje van de mannenmode is er eigenlijk net zoiets aan de hand: het straffe keurslijf van pakken, overhemden en dassen leek een paar seizoenen terug voorgoed ingeruild voor makkelijk zittende hoodies en grote sneakers. Maar nu, aan het begin van een nieuw decennium, wordt de klassieke herenmode zoetjesaan geherwaardeerd en omarmd. En tegelijkertijd verzacht door knappe pakken te combineren met kleding die tot voor kort als uitgesproken vrouwelijk te boek stond. Niet iedereen snapt dat. Nog niet.

Het is dankbaar speculeren waar die tendens vandaan komt. Misschien is het een manier om de reputatieschade die mannen de laatste jaren opgelopen hebben te herstellen, om te laten zien dat ze heus niet allemaal gevoelloze agressors of macho’s zijn. Misschien is het simpeler en eisen ze gewoon hun pakken, die in de jaren dat ze in hoodies en op sneakers liepen gretig door vrouwen werden geadopteerd, weer terug. En doen ze, lekker puh, óók een greep in haar kast. Vorig seizoen doken er al links en rechts mannenrokken op, maar voor komende winter is het hek van de dam.

Simpel gesteld: de nieuwe mannenmode koestert zijn rijke sartoriale verleden en speelt tegelijkertijd lustig leentjebuur in de vrouwengarderobe. Net zoals Coco Chanel haar slag honderd jaar geleden sloeg door de paardrijbroeken, matrozentruien en tweedjasjes van haar minnaars geschikt te maken voor vrouwen. Nu is het payback time: overal waar je kijkt, zie je dat er geleend wordt van de meisjes. Sterkste staaltje: de show van ontwerper Jonathan W. Anderson voor het Spaanse luxehuis Loewe. Het thema van zijn show was ‘prom couture’, wat hem de gelegenheid gaf zijn modellen schorten voor te doen die eruitzagen als geplooide laméjurken. ‘Alleen maar voor de show’, zei de pr-dame daags later in de showroom, dus niet verkrijgbaar in de winkel straks. Maar feit is wel dát ze getoond werden. Verder showde Anderson vesten met boakragen, operacapes, sweaters met kristallen en Mary Janes (meisjesschoenen met bandjes) met glitters, in grote mannenmaten. Ook voor zijn eigen label J.W. Anderson toonde de Brit jurkachtige tops met goudkleurige kettingen in de hals of om de taille.

Zo uitgesproken feminien als bij Anderson werd het elders niet, maar de grote Franse huizen deden allemaal een flinke duit in het genderdiffuse zakje. Het huis Rochas toonde zijn allereerste mannenshow ooit op een bijzondere locatie: het theater van de Roemeense ambassade, beter bekend als Hotel de Béhague, van 1868 tot 1939 het huis van kunstverzamelaar graaf de Béhague en de zijnen. Rochas-mannenmodeontwerper Federico Curradi liet zich inspireren door de poètes maudits. Hij fleurde klassieke, masculiene pakken op met opgespelde sieraden, linten, broderie anglaise en fletsroze fluweel. Bij Louis Vuitton, dat aan de mannenkant onder leiding staat van Virgil Abloh, was knalroze een leitmotiv. Opvallend genoeg, aangezien Abloh ook de man achter het populaire streetwearmerk Off-White is, was er bij Vuitton geen sikkepitje streetwear te bespeuren. Wat er wel voorbijkwam? Klassieke herenpakken, compleet met stropdassen. Die dassen waren niet streng, maar verrassend zacht, want van het zelfde lichte katoen gemaakt als de overhemden. Andere vrouwelijke details waren de Barbieroze dasspelden en brilmonturen, stras op een jaspand, ruches aan mouwen en in de taille en Jezussandaalachtige riempjes die over klassieke veterschoenen gedragen werden.

Voor Dior Homme deed creatief directeur Kim Jones iets soortgelijks: zijn show was een eerbetoon aan de damescouture van Christian Dior uit de jaren vijftig én aan het werk van de Engelse stylist Judy Blame, het in 2018 gestorven boegbeeld van de genderbending clubscene uit de jaren tachtig en een goede vriend van Jones. Het resultaat, behalve luxe en subliem gesneden pakken, jassen en overhemden: watervalbroches, parelkettingen om de hals, een oestergrijze tafzijden trench, lange fluwelen operahandschoenen en een met glitters geborduurde operacape.

Nou ja, de damesmodereferenties bléven komen. Wie een bingokaart had met daarop alle typisch vrouwelijke kledingstukken kon bij bijna elke show wel wat afvinken. Hoge hakken met reptielprint, broches, cocktailringen en lange handschoenen bij Dries Van Noten. Woeste bloemprints bij Walter van Beirendonck, zij het op clownesk uitvergrote kragen en stropdassen. Bontmoffen, bontstola's en kekke witte enkellaarsjes bij Raf Simons, parels op een jasje bij het Nederlandse Botter (zo ongeveer de enige show waar nog sneakers voorbij kwamen, zij het experimentele knutselexemplaren).

Natuurlijk waren er ook shows die klassieke herentailoring lieten zien zonder damesmodereferenties: Hermès, Dunhill, Berluti en de jubilerende Paul Smith bijvoorbeeld. En welbeschouwd waren vrijwel alle schoenen die de catwalk beliepen stoer en stevig. Robuuste veterschoenen, cowboy- en motorlaarzen en – met stip op één – grove Chelseaboots, die overigens ook veelvuldig worden gespot aan de voeten van de mannelijke én vrouwelijke journalisten. Logisch ook wel: in tijden van verandering, waarin de modewind straf waait en kloek van richting verandert, is het wel zo prettig om met de voeten stevig op de grond te blijven staan.