In Mediterranea weet je nooit meer dan vluchtelingen zelf

'Schuif op! Schuif op!' De vrachtwagen is al afgeladen vol, met zakken, vodden en tassen, en dan worden de Afrikaanse migranten die bovenop meereizen ook nog schouder aan schouder geschreeuwd. Een moment later schuifelt de groep versnipperd door de woestijn van Algerije, om uiteindelijk aan de Libische kust, hopelijk, de nachtelijke oversteek naar Italië te maken.

Het zijn scènes waarmee de Amerikaans-Italiaanse speelfilmdebutant Jonas Carpignano de actueelste nieuwsberichten tot leven wekt. Zijn verteltechniek is even simpel als doeltreffend: nooit weet je meer dan de vluchtelingen zelf. Hun belevingswereld is die van de toeschouwer. De overval door bewapende mannen in de woestijn is een gruwel, zelfs al is het verhaal op dat moment nog maar nauwelijks begonnen. En bij de oversteek richting Italiaanse hoop is het happen naar adem: de paniek op de boot vecht zich dwars door het doek de bioscoopzaal in.

Te laat uitgediept

Het kan in deze context cru klinken, maar wanneer de groep in Italië aankomt en in een Afrikaanse gemeenschap hoopt op een verblijfsvergunning, lijkt de film wat in te zakken, mede omdat Carpignano vrij laat besluit zijn twee hoofdpersonages uit te diepen. Ayiva (Koudous Seihon, die delen van zijn eigen immigratieverhaal naspeelt) is vastbesloten om geld te verdienen voor vrouw en dochtertje in Burkina Faso, vriend Abas (Alassane Sy) is lakser en hoopt vooral mooie meisjes te ontmoeten.

Wanneer het directe, meeslepend verbeelde gevaar uit de eerste scènes is afgenomen, valt op dat Carpignano opzichtig dit soort scherpe tegenstellingen hanteert om het vluchtelingenklimaat te schetsen. Voor de louter racistische of uitbuitende Italianen (gewone Italianen spelen geen rol van betekenis), die de vluchtelingen zo frustreren dat er een opstand uitbreekt, geldt eigenlijk hetzelfde. Het zijn dramaturgische trucs die de film eigenlijk niet nodig heeft.

Al is de terugkerende Rihanna-ringtone een vondst. 'We found love in a hopeless place', klinkt het, het cynische voorbij.

_{Mediterranea. Drama. Regie. Jonas Carpignano. Met Koudous Seihon, Alassane Sy, Adam Gnege, Mary Elizabeth Innocence, Pio Amato, Vincenzina Siciliano. 110 min., in 4 zalen.}

_{Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.}