In het micro-appartementencomplex Domus Houthaven krijgt de bedstee een herwaardering

‘Het knuste bed van Amsterdam’, noemt Bente Kloth de bedstee in haar gloednieuwe micro-appartement, gelegen in wooncomplex Domus Houthaven in Amsterdam. Met zijn kleurige wanden en vouwluiken heeft het iets van een poppenkast, waarin je fijn kunt wegkruipen. Het bed is tegelijk een podium vanwaar Kloth ’s avonds graag – via het grote raam op het westen – naar de zonsondergang kijkt. Overdag gaat de ‘poppenkast’ dicht en is het appartement een grote leefruimte die opvallend opgeruimd oogt: alle spullen blijken opgeborgen in de lades en kasten die om de bedstee heen zijn getimmerd. Kloth: ‘Hiervoor woonde ik in een appartement van 50 vierkante meter. Dit is 46, maar voelt ruimer.’

Compact wonen, groots gevoel: dat is het idee achter XS Deluxe, het woonconcept dat ontwikkelaar Synchroon in 2015 bedacht met architectenbureau Shift A+U. Het ontstond in de economische crisis, toen de tiny housing-beweging vanuit Amerika overwaaide. Mensen die hun hypotheek of huur niet meer konden betalen, trokken daar in stacaravans en tuinhuisjes die ze met in- en uitklapmeubels ombouwden tot woonparadijsjes.

Collectieve binnentuin

‘We zagen verschillende aanleidingen voor een stadse variant’, zegt Synchroon-directeur Tobias Verhoeven. ‘Het aantal eenpersoonshuishoudens neemt toe en duurzaamheidsambities nopen tot zuiniger gebruik van materialen en ruimte, waarbij bewoners voorzieningen als wasmachines delen in plaats van bezitten.’ Die sociale component is ook relevant omdat eenzaamheid onder alle leeftijdsgroepen toeneemt, aldus het CBS.

Toen er grond beschikbaar kwam in de voormalige Houthavens, zag Verhoeven kans om met een pilot te beginnen met 235 appartementen (45 tot 60 vierkante meter) en een gezamenlijke woon-werkkamer (250 vierkante meter) aan de collectieve binnentuin, en op het dak een paviljoen met kookstudio en gastenkamer. De facility manager beheert de gedeelde ruimten, de community manager organiseert voor en met bewoners activiteiten. Op de begane grond is een parkeergarage met huurparkeerplaatsen en deelauto’s, en er komt een café, een sportstudio en een kinderdagverblijf.

Geen woonkazerne

De afgelopen jaren landden in de grote steden soortgelijke woonconcepten, zoals Student Hotel en OurDomain. Gebouwen waarvan de hippe interieurs niet kunnen verhullen dat ze vooral een kolossale stapel kamers zijn. ‘Wij wilden geen woonkazerne bouwen’, zegt Oana Rades, partner en architect bij Shift A+U, over de keuze om het bouwvolume op te knippen in negen blokken die elk hun eigen kleur baksteen kregen. Elk blok heeft een royale entreehal met trap naar de binnentuin op de eerste verdieping.

Domus heeft geen hotelachtige lobby met receptie. Het doet eerder aan als een Amsterdamse School-woongebouw, fraai afgewerkt met geglazuurde tegels, spiegelende plantenbakken en een terrazzovloer. De gangen hebben grote ramen op de koppen en de galerijen zijn extra breed, zodat bewoners er een stoel in de zon kunnen neerzetten.

Om in de compacte appartementen zo veel mogelijk leefruimte te creëren, hebben de architecten de inbouw- en keukenkasten doorgetrokken tot aan het plafond. De loze ruimte boven de wc is benut voor installaties, en de slaapkamer is vervangen door de bedstee.

Frida Kahlo

‘Veel meer dan een matras en een tafel heb je hier niet nodig’, zegt Raoul Vink in zijn gestoffeerde studio met knalgele keuken, waarin hij Frida Kahlo-prenten heeft opgehangen. Hij zocht een woning dicht bij zijn werkplek Schiphol en het gezamenlijke karakter sprak hem aan. ‘Ik kwam uit het buitenland, mijn relatie was uitgegaan. Dat bleek bij meer buren het geval. We zijn een singles-app gestart, en hebben meteen een borrel gehouden in de gemeenschappelijke woonkamer.’

Webdeveloper Dwayne Roberts zit achter zijn laptop in de gemeenschappelijke woonruimte met werk-, zit-, tv-hoek en keuken annex bar. ‘Ik werk drie dagen op kantoor en anders vaak in een café in de stad, maar begin meestal hier, en eindig de werkweek met een biertje en een potje schaak.’ Hij wijst op het schaakbord dat in de bank is ingebouwd. Hij is blij met de gedeelde voorzieningen en lage energielasten (65 euro voor stadsverwarming, 50 euro voor elektriciteit). ‘De verwarming is deze winter nog niet aangeslagen, terwijl het binnen aangenaam warm is.’

1.400 euro

Niet klein aan de deze woningen is de huurprijs: zo’n 1.400 euro per maand voor 46 vierkante meter, plus 90 euro servicekosten. Volgens Verhoeven is het met de hoge grondprijzen in Amsterdam niet mogelijk om studio’s in de vrije sector voor minder te verhuren, ook omdat woningen kleiner dan 46 vierkante meter hier niet waren toegestaan. De ontwikkelaar denkt evenwel dat het concept ook geschikt is voor middenhuurwoningen (circa 1.000 euro per maand). Synchroon onderzoekt de mogelijkheden om het op andere plaatsen te realiseren.