In de dansfilm ‘Mist’ wisselen stilte en storm, harmonie en natuurgeweld elkaar af ★★★☆☆

Het zijn niet een paar losse nevelslierten die laag over het podium hangen in de nieuwe dansfilm Mist van Nederlands Dans Theater 1. Het lijkt een compleet natuurfenomeen dat de Belgisch-Franse choreograaf Damien Jalet met de Japanse beeldend kunstenaar Kohei Nawa uitstort over de achttien dansers uit de topgroep van het Haagse dansgezelschap. Uit een rooster met duizenden gaatjes kolkt een woest patroon van mistbanken over de vloer, om uit te waaieren over de in elkaar gestrengelde lichamen. Bij aanvang liggen die nog stil verscholen in het kronkelende wolkendek. Je ontwaart een gespierd schouderblad, een blote borstkas, een geknakte arm.

Dan wekt de mist hen langzaam tot leven, alsof een goddelijke instantie adem door hun lichamen blaast. Op lang uitgerekte tonen van componist Fennesz buigen ze met holle rug diep achterover, ze slaan hun onderbenen laag bij de grond uit en kijken verdwaasd naar wat zich om hen heen voltrekt. Soms klitten ze in duo’s samen. Dan weer stellen ze zich op in rijen van vijf. Om vervolgens als vertraagde minitornado’s in een spiraal te belanden én weer in elkaar te duiken als bergjes gekromde ruggen in een waterval van rook.

Jalet (ooit als danser en choreograaf begonnen bij Sidi Larbi Cherkaoui) maakte met Mist vorig seizoen zijn debuut als gastchoreograaf bij Nederlands Dans Theater. Door corona haalde de voorstelling echter nooit het publiek. Nu heeft de vaste fotograaf van het Haagse gezelschap – regisseur Rahi Rezvani – er een dansfilm van gemaakt. Die wordt dezer dagen vijf keer gestreamd.

Choreograaf Jalet (die in 2018 ook de choreografie maakte voor de bovennatuurlijke vrouwenwezens in de horrorfilm Suspiria) en kunstenaar Nawa zijn gefascineerd door de rijke Japanse mythologie, vol verhalen over het ontstaan van de wereld, goden, mensen en natuurfenomenen. Eerder maakten ze samen, op basis van oude bronnen als de Kojiki-vertellingen, de voorstellingen Vessel (2018) en Planet [wanderer] (2021). Ook daarin wisselen stilte en storm, fysieke harmonie en natuurgeweld elkaar af, en wordt de motoriek volledig beheerst door slowmotion.

Mist past naadloos in deze lijn. Hoe de dansers zich in kolkende rookpluimen uitdrukken met hun vertraagde motoriek en elkaar blind weten te vinden, oogt indrukwekkend. Maar het lage tempo en de trage ontwikkeling leggen ook een soort wattendeken over de conflictloze film. Op wat ijle zang, scheepshoorns en verticale erupties na blijft de meditatieve dansfilm lang aan de grond(toon) vastgeplakt. Pas als een camera vanuit de nok de lichamen filmt, zwevend in een wolkendek, lijk je echt even getuige te worden van een magisch natuurfenomeen.