Ilo Ilo is gaaf, rijk en ontroerend familieportret

Ellende in het Singapore van de jaren negentig: een rap toenemende werkloosheid, gebroken families en mensen die radeloos van flatgebouwen springen. Toch is de Filipijnse Teresa hierheen gekomen om geld te verdienen voor haar pasgeboren, thuis achtergelaten zoontje. Zo komt ze terecht in de nieuwbouwflat van Keng Teck Lims rammelende gezin. Hij is stiekem werkloos, zijn hoogzwangere echtgenote Hwee Leng een gefrustreerde secretaresse, en hun 10-jarige zoontje Jiale doet het erg slecht op school.

Gedwee voegt Teresa zich naar de wensen van haar opdrachtgevers. Als ze haar paspoort moet inleveren, dan is dat maar zo. Als ze in Jiales kamer moet slapen, op een matrasje op de grond: pech gehad. Poetsen, wassen, koken, oppassen op Jiale, Teresa doet alles zonder protest. Regisseur-scenarist Anthony Chen had als jochie zelf een kindermeid, afkomstig uit de Filipijnse provincie Iloilo. Met zijn afwisselend verstikkende, bitter-komische en aangrijpende regiedebuut Ilo Ilo brengt hij een mooie hommage aan de volhardende heldin uit zijn jeugd.

Prepuberaal monster

Intussen behandelt Jiale Teresa als straatvuil, loopt hij weg als ze hem van school haalt en zorgt dat ze in een warenhuis als winkeldief wordt opgepakt. Toch zorgt Chen met de kleinste details ervoor dat Jiale geen prepuberaal monster wordt. Mooi is de scène waarin Teresa 's avonds in een telefooncel op het binnenplein naar huis belt, terwijl Jiale vanachter zijn raam toekijkt; langzaam druppelt er iets van sympathie in zijn blik. Een enkele, tedere close-up van Jiale - opvallend subtiel neergezet door nieuwkomer Koh Jia Ler - blijkt zo genoeg om de plot van Ilo Ilo ietsjes verder te ontdooien.

Zo onnadrukkelijk als Chen zijn verhaal in het economisch lamgelegde Azië van de jaren negentig situeert (hier een walkman, daar een Tamagotchi), kweekt hij ook sympathie voor zijn personages. De sigaretjes die Keng Teck Lim stiekem in de gang rookt, de tientallen ontslagbrieven die Hwee Leng op haar werk moet tikken, Jiales geheimzinnige schrift met krantenknipsels: het zijn simpele maar doeltreffende attributen die hun gedrag in perspectief plaatsen, hoe slap, recalcitrant of bars ze zich ook opstellen.

Filmfestival van Cannes

Chen, die met Ilo Ilo de Camera d'Or won op het Filmfestival van Cannes, kiest daarbij vooral voor puntige situatieschetsen, waardoor de langere scènes extra effect sorteren. Manipulatieve muziek of een sturende cameravoering heeft hij daarbij niet nodig. De acteurs doen het werk en leggen steeds weer de kleinste nuances in hun spel.

Een film waar veel onderhuids blijft en de personages vaak hardvochtig met elkaar communiceren, wordt zo een gaaf, rijk en ontroerend familieportret. En Ilo Ilo blijkt dan niet één, maar vier kwetsbare helden te hebben.

_{Ilo Ilo. Regie Anthony Chen. Met Yeo Yann Yann, Chen Tianwen, Angeli Bayani, Koh Jia Ler, Peter Wee. 99 min., in 7 zalen.}