Ideale publieksfilm wint festival vol publieksfilms

Toronto Natuurlijk. Precious: Based on the Novel ‘Push’ by Sapphire heeft alle ingrediënten van een publiekslieveling. Terwijl de omstandigheden steeds slechter worden, zoekt een tienermeisje dat niet kan lezen dapper haar eigen weg in het Harlem van 1987. Mooi verfilmd door regisseur Lee Daniels die, ondanks de heftige thema’s, ook positieve boodschappen over doorzettingsvermogen, eigenwaarde en kameraadschap weet over te brengen, zonder te romantiseren. Een fantastische debuterende actrice – Gabourey Sidibe is letterlijk een blok onzekerheid – en een paar intrigerende bijrollen van bijvoorbeeld Mariah Carey. Een terechte winnaar.

En toch was het onverwacht dat de film, die op het Sundance festival al de publieksprijs won, zaterdag de belangrijkste prijs van het Toronto International Film Festival (TIFF) in de wacht sleepte: de Cadillac People’s Choice Award. Vooral omdat er vooraf geen gedoodverfde winnaar viel aan te wijzen, zoals vorig jaar Slumdog Millionaire. Geen film wist de gesprekken te domineren, maar veel titels een beetje. Het publiek vond The Topp Twins (Leanne Pooley) de beste documentaire van het festival en The Loved Ones (Sean Byrne) de beste film uit het nachtprogramma. De internationale filmkritiek koos voor Hadewijch (Bruno Dumont) en The Man Beyond the Bridge (Laxmikant Shetgaonkar).

Ideale publieksfilms waren er bovendien in overvloed. Het lijkt alsof filmmakers de afgelopen jaren en masse tot het inzicht zijn gekomen dat familie, vrienden en de liefde belangrijker zijn dan individualiteit en materialisme. Geen van de hoofdrolspelers – ook Claireece ‘Precious’ Jones uit Precious niet – zou iets hebben bereikt zonder de hulp van anderen.

Zou het iets te maken hebben met de economische crisis? Sommige films leggen overduidelijk een link tussen de obsessie met materiële zaken en de teloorgang van echt menselijk contact. De komedie Up in the Air bijvoorbeeld, waarin George Clooney te druk is met het behalen van tien miljoen airmiles om zich te bekommeren om de mensen om hem heen. Of The Joneses van Derrick Borte, met Demi Moore, waarin het op het oog perfecte gezin Jones erachter komt dat hun luxe, allernieuwste gadgets niet gelukkig maken. Deze film was een van de weinige titels die het goed deden op de filmmarkt – ook de filmwereld heeft te kampen met de economische neergang.

Directer was de crisis terug te vinden in een aantal documentaires, waaronder Michael Moores Capitalism: a Love Story, het bijna apocalyptische Collapse en The Colony, waarin een parallel wordt getrokken tussen de ondergang van bijen en een familie van bijenhouders.

Uiteraard werd er over de Oscars gespeculeerd. Het filmfestival in Toronto is, sinds American Beauty in 1999 won, een belangrijke graadmeter en eigenlijk het startpunt van de Oscarkoorts.

Dit jaar was het gespreksonderwerp des te belangrijker door de tegenvallende markt – veel films waren bovendien al verkocht – en doordat er voor het eerst tien films kunnen meedingen naar de belangrijkste filmprijs ter wereld. Precious werd vaak genoemd, uiteraard. Maar ook Bright Star van Jane Campion, The Road van John Hillcoat en Up in the Air van Jason Reitman.