Hoe Perfume Genius zijn angst omtovert tot prachtige muziek; met hulp van zijn grote liefde Alan

Elke morgen gaat Mike Hadreas (36) naar zijn werkkamer, in het huis dat hij samen met zijn vriend Alan Wyffels heeft betrokken in Tacoma, in de Amerikaanse staat Washington. Hadreas heeft dan het rijk alleen, want Wyffels werkt als muziekleraar en is de deur uit.

'Het kan niet burgerlijker', zegt Hadreas. 'Het bed is opgemaakt, de vaat is aan de kant. Alles is op orde. Maar in mijn hoofd is er nog altijd die onrust.'

Bombastisch

Die is er al sinds zijn jeugd. Nooit voelde hij zich ergens thuis, over alles was hij onzeker en over niets durfde hij zich uit te spreken. 'Ik voelde me een buitenstaander en wist me met mezelf geen raad.'

Maar sinds een jaar of acht weet hij dat om te zetten in liedjes die hij uitbrengt onder de naam Perfume Genius. 'Waar ik vroeger mijn toevlucht zocht in drank en drugs, stort ik me nu op de muziek.'

Perfume Genius speelt theatrale, lichtelijk geëxalteerde pop, gedragen door een flegmatieke stem met een groot bereik. Aanvankelijk klonken de liedjes van Hadreas verstild en zeer verzorgd. Ze werden gecomponeerd achter de piano. Maar op zijn eerder dit jaar verschenen vierde, No Shape, zijn de liedjes grilliger, bombastischer en gelardeerd met extatische uithalen van synths en gitaren. Hadreas zet zijn stem, die zowel heimelijk kan verlangen als hysterisch kan smachten, ten volste in.

Alcohol en drugs

'Ik moest een beetje loskomen van muzikale gezapigheid. Producer Blake Mills bleek daar de juiste persoon voor.' Mills, die eerder werkte met onder anderen Fiona Apple, Alabama Shakes en John Legend, is volgens Hadreas goed in het plaatsen van 'opgefokte en subversieve klanken' in liedjes. 'Hij kan esthetisch verzorgde liedjes even ontregelen, zonder dat ze onherstelbaar worden beschadigd.'

No Shape is niet alleen muzikaal een stap verwijderd van het voorgaande werk van Perfume Genius, ook de teksten zijn veranderd. Leken de liedjes op zijn vorige platen vooral te verwijzen naar zijn jeugd, waarin alcohol en drugs zijn pijn moesten verdoven, in zijn nieuwe werk probeert hij wat meer zijn hedendaagse geluk te vangen.

'Excessief drugsgebruik, een alcoholverslaving die al begon toen ik tiener was, en veel nare ervaringen op seksueel gebied. Dat heb ik allemaal geprobeerd te bezweren in mijn muziek.'

De soundtrack van zijn leven

Met succes, zegt Hadreas in een Amsterdams hotel. 'Sinds ik acht jaar geleden Alan heb leren kennen, ging het steeds beter. Nu wil ik me op het heden richten. Op No Shape wilde ik zonder cynisme over de liefde schrijven. Dat viel nog niet mee. Er blijft iets in mijn hoofd malen. Alles gaat goed met me. Ik heb een man, een huis en een hond en besteed mijn tijd aan wat ik het leukst vind. Toch blijf ik bang.'

Angsten kent Hadreas al sinds hij klein was. Hij voelde zich op school anders dan zijn klasgenootjes. 'En anders lieten zij me dat wel weten.' Hij kon eigenlijk nergens aarden, en vond vooral troost in muziek. De platen van Liz Phair, die 'zo openlijk over seksualiteit zong dat ik er koude rillingen van kreeg' en PJ Harvey die 'met haar stem duivelse krachten leek te kunnen overwinnen' werden de soundtrack van zijn leven.

Seattle, waar hij opgroeide, was niet de plek om zich creatief te ontplooien, vond Hadreas. New York leek op zijn 21ste de juiste keuze, maar hij gaf zich vooral over aan een leven vol feesten en drugs. 'Ik deed me voor als artiest, maar was gewoon een drugverslaafde.'

Anonieme Alcoholisten

Berooid keerde hij op zijn 25ste terug naar huis, waar hij met steun van zijn moeder ging afkicken. 'Ik had eigenlijk nog helemaal niks met mijn leven gedaan.'

Eenmaal clean kreeg hij aardigheid in muziek maken, zeker toen acht jaar geleden Alan Wyffels in zijn leven kwam. Zijn grote liefde bleek ook een ex-verslaafde, die hem naar bijeenkomsten van de Anonieme Alcoholisten begeleidde.

Samen werkten ze aan het albumdebuut, Learning, dat Hadreas in 2010 als Perfume Genius uitbracht en dat lovend werd ontvangen. Aangrijpend hoogtepunt op die plaat, en nog steeds livefavoriet, is Mr. Peterson, over een jongen die door zijn docent seksueel wordt misbruikt waarna de jongen zelfmoord pleegt. 'Sommige aspecten van dat liedje zijn waar, andere dingen heb ik verzonnen', zegt Hadreas daarover. 'Het liedje heeft me gesterkt in het idee dat ik op de juiste weg was.'

Wurgseks

Hoe zijn leven er zonder Alan nu zou hebben uitgezien, daar wil Hadreas eigenlijk niet aan denken. Op No Shape probeerde hij in enkele liedjes zijn liefde te verwoorden, maar 'altijd duikt er weer een element van zelfdestructie op, alsof ik niet gewoon kan roepen hoe blij ik ben'.

Een goed voorbeeld daarvan is op zijn nieuwe plaat het nummer Die 4 You. 'Dat gaat over wurgseks, voor mij de metafoor voor de ultieme liefde. Het gevoel dat je zelfs voor iemand wilt sterven. Net stoppen voor het te laat is, dat geeft een subliem gevoel van extase. Het fascineert me, al is dat is natuurlijk voor de meeste mensen veel te extreem.'

Misschien wel daarom moest de plaat besluiten met 'gewoon een mooi liedje over Alan'. Heel eenduidig heet het dus ook Alan en het beschrijft volgens Hadreas het gevoel van ultiem relationeel geluk: 'Did you notice we sleep through the night' (Heb je gemerkt dat we de hele nacht doorslapen), dat is een constatering die ik jarenlang niet heb kunnen maken. We vochten allebei tegen onze demonen, maar de laatste jaren is er meer rust.'

Het geluk is in de vorm van Alan dichtbij. Zijn levensgezel staat hem ook op tournees bij en vervult de rol van toetsenist in de liveband van Perfume Genius, die eerder dit jaar al in Nederland te zien was.

'Alleen komen te staan zonder Alan en zonder muzikale afleiding, dat is nu mijn schrikbeeld. De leegte die dan ontstaat, die depressie waar ik dan in verval, ik durf er niet aan te denken.'

Mogelijk dat Hadreas ook die angst tot liedjes kan verwerken. Voorlopig heeft hij zijn handen vol aan grip krijgen op wat er allemaal in zijn eigen land plaatsvindt.

_{Tekst gaat verder onder de video.}

Trump

'We gingen tamelijk optimistisch de studio in, oktober vorig jaar. Ik had de teksten klaar, waar eigenlijk weinig Trump in terugkwam. Natuurlijk merkte ik ook toen al dat er in Amerika het een en ander veranderde. De homofobie waar volgens mij de meerderheid van de Amerikanen last van heeft, manifesteerde zich weer gruwelijk toen homohuwelijken ter sprake kwamen. Maar met Clinton als president zouden Trump en zijn aanhang zich vast wat meer koest houden.'

Midden tijdens de plaatopnamen won Trump toch de presidentsverkiezingen. 'Veel heb ik niet meer kunnen veranderen, al denk ik dat sommige nummers nog net wat meer sinistere ondertonen kregen. Elk optimisme over betere tijden vloeide langzaam weg. Toen de plaat in december klaar was, leek het alsof ik wakker werd in een ander land.'

Het liefst was hij meteen weer de studio ingegaan en had hij een paar keiharde punksongs opgenomen. 'Los van het feit dat ik dat denk ik niet kan, echt punk maken, moet ik juist nu zo goed mogelijk laten zien waarvoor ik sta. Niet bang zijn maar volharden.'

Waarvoor staat Perfume Genius dan? 'Een seksueel vrije wereld waarin iedereen elkaar het beste gunt. Een wereld waarin kunst gevoelens bij mensen mag openbaren waarvan ze niet bewust waren dat ze die hadden.'

David Bowie en Prince konden dat, vindt Hadreas.

'Juist in deze barre tijden hebben we artiesten nodig die kleur geven aan de grijze tinten van het dagelijks leven. Ik wil dat als Perfume Genius ook. Als ik 's ochtends Alan heb uitgezwaaid, naar boven ga en in mijn muziekkamer begin, dan hoop ik even al mijn demonen kwijt te zijn en me te kunnen richten op de buitenwereld. Ik heb na vier platen weleens genoeg van mezelf. Helaas, zo ver ben ik nog niet. '

_{Perfume Genius: TivoliVredenburg, Grote Zaal, zondag 12/11 (21.50 uur).}