Hoe de indianen echt leefden

Karl May beschreef in zijn boeken over Winnetou de indiaan als een goed mens, moedig en trouw. In cowboy-films werd de indiaan echter als bloeddorstig en wild afgeschilderd. In zijn inleiding rekent Vijgen allereerst af met deze hardnekkige fabels over de goede en de slechte indiaan. Volgens hem kun je in de film Dances with Wolves zien hoe de indianen echt waren. Het zijn 'individuen met namen, ze praten, eten en maken grappen en ruzie, net als de blanken'.

In Tipi's, totems en tomahawks vertelt Vijgen hoe de eerste indianen in Amerika terechtkwamen en hoe hun dagelijks leven eruit zag. 'De tenten die werden gebruikt door de indianen die veel rondtrokken, waren tipi's.' Op de tekeningen van Peter Nuyten en op foto's is goed te zien hoe deze tenten en de met strooien matten bedekte koepelvormige hutten (wigwams) opgebouwd werden. Vijgen besteedt ook aandacht aan minder bekende bouwwerken, zoals de longhouses die vaak honderd meter lang waren en zeven meter breed.

Het stamverband is de bekendste samenlevingsvorm van de indianen, maar er waren ook groepen die een gemeenschap met klassen vormden, waarin bazen heersten over slaven. Andere groepen indianen leefden in gezinsverband of in clans.

Vijgen geeft een gedetailleerde beschrijving van enkele indianenstammen. Onder andere van de Pueblo's, landbouwers die meesters waren in het pottenbakken en schitterend zilversmeedwerk maakten. Een van de hoofdstukken is gewijd aan beroemde opperhoofden.

Tipi's, totems en tomahawks is voor de geïnteresseerde lezer goed toegankelijk. Vijgen neemt de jonge lezer volstrekt serieus. In het boek staan geen flauwe grappen noch worden de bladzijden gevuld met semi-interessante feitjes. De auteur verbergt zijn bewondering voor de rijke cultuur van de indianen niet. Maar dat heeft geenszins geleid tot een ongenuanceerd verhaal waarbij de geschiedenis slechts vanuit één standpunt wordt belicht.

Het verslag van het verloop van de contacten tussen blanken en indianen en hun bittere strijd laat door de hier gehanteerde vrij zakelijke stijl een diepe indruk achter. De laatste hoofdstukken gaat Vijgen in op het leven in de reservaten en op de protesten van de indianen.

In zijn nawoord roept hij de lezers op om meer te lezen over de indianen in Noord-Amerika. Helaas is de schrijver vergeten een literatuurlijst toe te voegen. Ook ontbreekt een bronvermelding van literatuur die hij zelf heeft geraadpleegd.

Uitgeverij SUN begeeft zich met Tipi's, totems en tomahawks en met Het Monowiki-vogeltje van Eric Wagemans voor het eerst op het terrein van de kinder- en jeugdliteratuur. Het boek van Vijgen is een uitstekend begin voor deze uitgever, die van plan is alleen goede kinderboeken op de markt te brengen.

De verdwenen honden van Rindert Kromhout is geschreven ter gelegenheid van de Maand van het Spannende Boek. Het initiatief voor deze speciale uitgave komt van de Groep Kinderboeken Uitgevers. Achter in het boekje zitten kortingsbonnen op twintig boeken, onder andere De GVR van Roald Dahl en Meester van de zwarte molen van Otfried Preussler. De actie loopt tot 1 september.

De verdwenen honden is een vlot geschreven verhaaltje waarin twee kinderen op speurtocht gaan naar de plotselinge verdwijning van enkele huisdieren. Voor ervaren detectivelezers biedt het boek weinig verrassingen. Maar wie minder ervaring heeft, zal zich zeker door de auteur op het verkeerde been laten zetten door zijn beschrijving van de eerste verdachte. De uitgave van het boek is niet alleen een commercieel handige zet, maar ook een aardige geste naar kinderen, die immers graag spannende boeken lezen.

Selma Niewold

Theo Vijgen: Tipi's, totems en tomahawks - Het leven van de Noordamerikaanse Indianen.
Illustraties Peter Nuyten.
Vanaf 12 jaar.
SUN; f 29,50.
ISBN 90 6168 459 5.

Rindert Kromhout: De verdwenen honden.
Illustraties Annemarie van Haeringen.
Vanaf 8 jaar.
Groep Kinderboeken Uitgevers geproduceerd door Leopold; f 1,-.
ISBN 90 258 3974 6.