Hij schreef de opwindendste geschiedenisles aller tijden

Je hebt musicalaanbidders en je hebt hiphopfanaten, maar zelden worden ze verenigd in één persoon. De 36-jarige Lin-Manuel Miranda brengt deze twee werelden samen en het maakte hem en zijn musical Hamilton, waarin de Amerikaanse geschiedenis wordt verteld met rap en hiphop, tot een ongekende sensatie in de Verenigde Staten. Met zestien nominaties (een record) is Hamilton de grote favoriet voor de Tony Awards, Amerika's belangrijkste theaterprijzen, die op zondag 12 juni worden uitgereikt. In de Amerikaanse pers zijn ze al omgedoopt tot de 'Hamiltony's'.

Hamilfans

Een week voor de uitreiking van de Tony's lijkt de Hamilton-hype in New York een hoogtepunt te hebben bereikt. In elke boekwinkel ligt het dikke boek Hamilton - the Revolution, met songteksten en achtergronden, prominent uitgestald. Wie er sinds de Broadway-première in augustus 2015 niet op tijd bij was, komt vrijwel onmogelijk nog het theater binnen: kaarten voor de musical zijn tot ver in 2017 uitverkocht, of je moet bereid zijn 1.200 dollar of meer neer te leggen op de doorverkoopmarkt.

Voor het Richard Rodgers Theatre aan West 46th Street, waar het gouden Hamilton-logo met de ondertitel An American Musical trots op de gevel prijkt, liggen desondanks talloze fans dagenlang in de rij, in de hoop op dommeriken die hun kaartjes niet op komen halen. Tot voor kort sliepen deze 'Hamilfans' nog in tentjes op straat, maar die zijn inmiddels verboden, omdat de omliggende hotels begonnen te klagen. Om tegemoet te komen aan de massale belangstelling, worden van Hamilton meerdere versies gemaakt. Er zijn aparte producties in ontwikkeling voor Chicago en Londen en er komt een tour door Amerika.

Busta Rhymes, Les Misérables en De kleine zeemeermin

Er is maar één man die dit allemaal op zijn geweten heeft en dat is schrijver, componist en hoofdrolspeler Lin-Manuel Miranda (36), zoon van immigranten uit Puerto Rico. Miranda groeide op in de New Yorkse wijk Washington Heights, in het noorden van Manhattan, die veel inwoners heeft uit de Dominicaanse Republiek. Over het leven daar maakte hij de vrolijke dansmusical In the Heights, die in 2008 op Broadway met succes in première ging. In interviews en op sociale media komt Miranda over als een aimabele, maar ook rusteloze man. Een gangmaker, iemand die geen moment stilzit, altijd creatief bezig is, twittert met fans en als het even kan 's middags ook nog ludieke optredens verzorgt op de stoep voor het theater. Een man met een brede culturele smaak, die houdt van de rap van Busta Rhymes en The Notorious B.I.G, maar ook van musicals als Les Misérables en The Little Mermaid, de Disneyfilm waarmee zijn musicalliefde als 9-jarige begon.

Voor zijn tweede musical zocht Miranda naar iets meer substantie dan het luchtige In the Heights. Tijdens een vakantie las hij de door Ron Chernow geschreven biografie van Alexander Hamilton, een van de founding fathers van de VS en de eerste minister van Financiën in 1789. Nog belangrijker: Hamilton was een immigrant uit het Caribisch gebied, net als de familie van Miranda. De jonge Alexander groeide op onder barre omstandigheden op het Caribische eilandje St. Croix en trok op zijn 18de naar New York, waar hij een grote politieke toekomst tegemoet ging en nauw betrokken was bij de totstandkoming van de Amerikaanse grondwet in 1787. Hamilton kwam in 1804 tragisch aan zijn einde in een pistoolduel met zijn aartsvijand, toenmalig vicepresident Aaron Burr.

Lin-Manuel Miranda herkende veel in de immigrantenervaring van Hamilton en vond dat Hamilton niet de eervolle plek in de geschiedenis had gekregen die hij verdient. Het idee om Hamiltons levensverhaal op muziek te zetten was geboren.

Populaire cultuur

Miranda deed twee briljante ingrepen waardoor Hamilton geen droge geschiedenisles over een minister van Financiën is geworden: hij maakte rap-, hiphop en r&b-nummers en hij besloot voor de rollen van de blanke founding fathers enkel zwarte en latino-acteurs te casten. In Hamilton wordt de titelrol gespeeld door Miranda zelf, Aaron Burr wordt gespeeld door de zwarte acteur Leslie Odom Jr. en Thomas Jefferson heeft dankzij zijn vertolker Daveed Diggs nu een vrolijk afrokapsel. Deze boodschap van diversiteit in de politiek resulteerde erin dat Hamilton ook bekend kwam te staan als het ultieme kunstwerk dat het Obama-tijdperk weerspiegelt; de president en zijn vrouw Michelle zijn idolaat van de show, gingen meerdere keren kijken en lieten Miranda en zijn collega's optreden in het Witte Huis. De diversiteit in de cast is iets waar ook Broadway zelf trots op is, zeker in het jaar waarin de Oscars werden bekritiseerd omdat er enkel witte acteurs genomineerd waren. Van #OscarsSoWhite naar #TonysSoDiverse: van de 40 genomineerde acteurs en actrices zijn er 14 gekleurd, waarvan veel waarschijnlijk ook gaan winnen - een feit waarmee Broadway zichzelf maar al te graag feliciteert de laatste weken.

De casting van Hamilton maakt de founding fathers ineens cool en daarmee interessant voor jongeren, die complete songteksten over Alexander Hamilton, de 'bastaard, wees, zoon van een hoer en een Schot, achtergelaten in een vergeten oord in de Cariben', zoals wordt gerapt in het openingsnummer, uit hun hoofd kennen. Het is een tijd geleden dat Broadway-theater zo diep in de populaire cultuur wist door te dringen: Hamilton wordt geprezen door muziekbladen als Rolling Stone en door popsterren als Beyoncé, Kanye West, Eminem en Busta Rhymes, die allemaal al in de zaal zaten.

_{Het artikel gaat verder onder de video.}

Precies de juiste man

Deze avond verzamelt zich een groep gelukkigen met een kaartje voor het Richard Rodgers Theatre. Zij zien hoe de voorstelling de hoge verwachtingen volledig waarmaakt: Hamilton is een imposant spektakel met veldslagen, kroegscènes, overspel van politici met de knappe Schuyler Sisters en kabinetsdebatten in de vorm van rapbattles - dit is inderdaad de opwindendste geschiedenis-les aller tijden. De choreografie is overweldigend, met name in My Shot, het eerste grote ensemblenummer, waarin Hamilton met de sleutelzin 'I am not throwing away my shot' duidelijk maakt dat hij zijn beurt in het leven niet voorbij zal laten gaan.

Gaandeweg zakt je mond steeds verder open van de manier waarop de musical, die uit aaneengesloten muziek bestaat en nauwelijks gesproken scènes bevat, in razendsnelle en welluidende raps een enorme bak historische informatie over je uitstort. Over de Onafhankelijkheidsverklaring van 1776, de slag bij Yorktown en de regering van John Adams. Maar ook aan komedie is gedacht: de terugkerende optredens van de Britse Koning George II zorgen voor veel hilariteit. De koloniale overheerser, die wordt neergezet als een vileine ijdeltuit (Jonathan Groff kreeg er een Tony-nominatie voor), heeft als enige in de show een Britpopnummer, getiteld You'll Be Back. Bij het zien van Hamilton begrijp je waarom Lin-Manuel Miranda precies de juiste man was om de crossover van hiphop en musical te maken: hij schrijft pakkende nummers in gevarieerde muziekstijlen - naast rap ook veel melodieuze pop - die niet hadden misstaan bij r&b-sterren van nu.

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, eindigt Hamilton niet met nóg een spektakelstuk, maar juist ingetogen: na het prachtig vormgegeven duel tussen Hamilton en Burr, waarin de beslissende kogel minutenlang in het midden van een draaischijf blijft zweven, wordt afgesloten met Who Lives, Who Dies, Who Tells Your Story, een lied over geschiedschrijving en het doorgeven van elkaars verhalen. Daarin wordt het belang bezongen van precies dat waarin Lin-Manuel Miranda zo glorieus geslaagd is: hij heeft de in zijn optiek ondergewaardeerde Alexander Hamilton teruggebracht in het middelpunt van de belangstelling.

Lin-Manuel naar Hollywood

Wie populair is, kan vroeg of laat ook op interesse uit Hollywood rekenen. Lin-Manuel Miranda, die Hamilton in juli als hoofdrolspeler gaat verlaten wegens zijn volle agenda en gezinsleven, kondigde vorige week twee nieuwe filmprojecten aan. Hij gaat naast Emily Blunt de hoofdrol spelen in de nieuwe Mary Poppins-film Mary Poppins Returns. Ook komt er definitief een filmversie van Miranda's debuutmusical In the Heights. Op een Hamilton-film moeten we nog wachten, die productie blijft voorlopig voorbehouden aan theatergangers.