Nieuws
Het vertrouwen in de media is het afgelopen jaar gegroeid
Het vertrouwen in de media is groot onder tweederde van de Nederlanders, blijkt uit respresentatief onderzoek. Jongeren hebben relatief vaker bedenkingen bij de berichtgeving, eenderde van hen vindt dat het gevaar van corona wordt overdreven.
Persbureau ANP verzocht media om geen namen van fotografen te plaatsen bij relfoto’s, omdat zij en hun gezinnen anders gevaar zouden lopen. Jongeren in Urk spoten een beveiliger van de NOS – die de omroep tegenwoordig nodig heeft – pepperspray in de ogen. Op een politiebureau in Gouda hing een spandoek met ‘NOS = fake news’.
Het lijkt soms dat het wantrouwen in de media groter is dan ooit, maar het tegendeel is waar, blijkt uit een representatief onderzoek van marktonderzoeksbureau Motivaction onder ruim tweeduizend Nederlanders in opdracht van Het Grote InterviewTheater. Ruwweg tweederde zegt daarin het nieuws ‘meestal wel’ te vertrouwen. Een jaar geleden was dat, in een onderzoek van Reuters, nog iets meer dan de helft.
‘Door corona hebben we de media simpelweg nodig’, zo verklaart Pieter Paul Verheggen, algemeen directeur van Motivaction, het toegenomen vertrouwen. ‘Zij geven ons op dit moment houvast en cruciale informatie.’
Jongeren vertrouwen het nieuws beduidend minder dan ouderen: 45 procent van de 18-24-jarigen reageert neutraal of negatief op de stelling dat het nieuws in Nederland meestal te vertrouwen is, terwijl dat onder de rest 30 procent is. Dat komt onder meer door hun nieuwsbronnen, zegt Verheggen. ‘Hoewel jongeren sociale media nauwelijks vertrouwen als bron, halen ze daar toch een deel van hun nieuws vandaan.’
Opvallend is het hoge aantal respondenten dat openstaat voor de suggestie dat het coronavirus onderdeel is van een complot. 11 procent is het daarmee eens, 19 procent reageert neutraal. Onder jongeren zou het complotdenken nog meer in zwang zijn: van hen was een op de vijf het ermee eens.
Pieter Paul Verheggen is voorzichtig met deze data. ‘Misschien was de vraagstelling met het woordje ‘complot’ te hard. Sommigen geloofden niet zozeer in een keihard complot, maar wel dat lang niet alles eerlijk verloopt, bijvoorbeeld met de levering van vaccins van AstraZeneca.’ Verheggen verbaast zich meer over de constatering dat volgens een derde van de jongeren de ernst van het virus wordt overdreven.
Een van de gevolgen van corona, zegt Verheggen, is dat de nieuwshonger is gegroeid. Bijna een op de vier checkt het nieuws vaker dan zes keer per dag, dat was vorig jaar nog een op de zes.
Traditionele tv- en radioprogramma’s worden het meest vertrouwd als het om coronaberichtgeving gaat. Het achtuurjournaal staat met een 7,3 op 1, gevolgd door het Radio 1-journaal en Nieuwsuur. NRC en de Volkskrant zijn de meest vertrouwde landelijke kranten en sluiten de top-10 af met een 6,6. GeenStijl, Twitter en Facebook worden het minst vertrouwd.
Respondenten die het nieuws vertrouwen overwegen relatief vaak te stemmen op PvdA, D66 en GroenLinks. Ze zijn vaak hoogopgeleid en verdienen bovenmodaal. ‘Nieuwssceptici’ geven de voorkeur vaker aan PVV, FvD en SGP.
Ook de betrouwbaarheid van journalisten heeft Motivaction gemeten. Journaallezers blijken populair: Rob Trip en Annechien Steenhuizen deelden de eerste plaats met een 7,3, Simone Weimans volgde met een 7,1. Margriet van der Linden (5,9), Peter R. de Vries (5,7) en Paul de Leeuw (5,5) worden minder snel geloofd als ze over nieuws spreken.
