Het onvoorspelbare Deux is als een alsmaar uitgestelde dans voor twee hunkerende zielen ★★★★☆

Ze zijn elkaars grote liefde, maar niemand die het weet. Voor de buiten­wereld doen de zeventigers Madeleine en Nina zich steevast voor als buurvrouwen, met een routine die jarenlange ervaring verraadt. Nu ze hun Franse stadje willen verruilen voor een gezamenlijk appartement in Rome, zal Madeleine (Martine Chevallier) het toch aan haar kinderen moeten vertellen: Nina (Barbara Sukowa) is de vrouw van haar leven.

De scène waarin Madeleine dochter Anne (Léa Drucker) en zoon Frédéric (Jérôme Varanfrain) thuis uitnodigt, is een van de vele pijnlijk aangrijpende momenten uit Filippo Meneghetti’s fijngeslepen speelfilmdebuut Deux. En dan vindt er ook nog een vreselijke tragedie plaats – waarschuwing: spoiler in de volgende alinea – waardoor alle verantwoordelijkheid voor hun geheim bij Nina komt te liggen.

De Italiaanse, in Frankrijk gevestigde schrijver en regisseur Meneghetti en coscenarist Malysone Bovorasmy laten akelig vroeg de bliksem inslaan in de film. Je bent dan al volledig verslingerd aan dit onvoorspelbare, allerminst zoete of sentimentele liefdesverhaal. Hoe kan het anders, met twee grandioze actrices aan het roer, die ieder hun eigen toets aanbrengen. Theatericoon Chevallier excelleert in onderdrukte expressiviteit: nadat Madeleine is getroffen door een beroerte, wordt ze opgezadeld met een thuiszorger (Muriel Bénazéraf) die elk contact met Nina onmogelijk dreigt te maken. Alles komt dan aan op Chevalliers ogen, mond en lichaamshouding. Wat schuilt er in in dat geplaagde lijf aan liefde en levensdrang?

Madeleines verlamde verschijning is een krachtig contrapunt voor het vurige, opkokende spel van de Duitse veteraan Sukowa, voor het eerst sinds jaren schitterend in een filmhoofdrol met internationale allure. Nina ziet zich aanvankelijk aan de zijlijn geplaatst, maar grijpt naar stevige verzetsmiddelen. Vol zichtbaar genoegen beweegt Sukowa mee met de film, die verrassend venijnig uitpakt en daarbij soms thrillerachtige trekken krijgt.

Verbergen wordt in de film een gelaagd motief, van de terugkerende droombeelden van verstoppertje spelende meisjes tot de verholen emoties op Madeleines gezicht. Zie ook de vele scènes waarin iemand achter een deur spiedt of luistervinkt. Deux prikkelt minder als het gaat om het verstikkende effect van familiebanden, en is op zijn best zolang hij heen en weer sluipt tussen de woningen van de dames.

Meneghetti heeft ook een uitstekend gevoel voor benauwende huiselijke situaties: een steeds harder dreunende wasmachine, een sissende pan die maar niet van het vuur wordt gehaald, een steen die tijdens het avondeten door de woonkamer vliegt. Deux is als een alsmaar uitgestelde dans voor twee hunkerende zielen – desnoods schuifelend zonder muziek, in een half gesloopt appartement.