Het Koninklijk Concertgebouworkest speelt fantastisch onder leiding van Jaap van Zweden ★★★★☆

Een cadeautje van het Concertgebouworkest: een gratis livestream met Jaap van Zweden die Beethovens Vijfde symfonie dirigeert. In een verder lege Grote Zaal van het Amsterdamse Concertgebouw begint bariton Matthias Goerne met vijf liederen. Een daarvan is een wereldpremière van Detlev Glanert (60): het orkestlied Der Einsiedler (de kluizenaar) op een gedicht van Joseph von Eichendorff. In de gruizige vioolloopjes hoor je de onthechtheid van de kluizenaar die de troostende nacht verwelkomt. De nacht die klinkt in de donkere bodem van lage strijkers waaruit soms een blazer verschrikt opvliegt.

Plots slaat de sfeer om met woeste pauken, schrille intervallen in de strijkers als uit een horrorfilm en dreigend koper. Lenige trombones voeren het oproer aan, maar de dichtregel ‘Die Welt hat mich vergessen’ betekent daar het einde van. Dromerige, Debussy-achtige harp en houtblazers zijn de eeuwige dageraad waar de kluizenaar op wacht. In de donkere sfeer van gedicht en lied klinkt Goerne met zijn romige diepte op zijn best. Richard Strauss’ Ruhe, meine Seele sluit vervolgens mooi aan op Glanerts lied.

Resoluut laat Van Zweden dan de Vijfde van Beethoven inzetten. Geen gelul, zeggen zijn hoekige gebaren. Waarop het orkest fantastisch speelt. Houtblazers zingen zich telkens betoverend los van het gewoel. Potige lage strijkers zetten een soepele fuga in het derde deel in. De spanning daarop in de getokkelde violen en zacht roffelende pauken ontlaadt zich in de stralend gespeelde finale. Het lange afscheid, met die eindeloze reeks slotakkoorden, onderstreept alleen maar de hunkering naar meer.