Het knettert flink tussen hoofdrolspelers American Honey
Altijd duikt regisseur Andrea Arnold onder het oppervlak met minder eenduidige, zinnelijke momenten. Het knettert flink tussen nieuwkomer Sasha Lane en Shia LaBoeuf.
'Is er iemand die je gaat missen?' 'Niet echt.' 'Oké, je hebt een baan.'
En daar gaat de 18-jarige Star, de met dreadlocks getooide heldin van Andrea Arnolds coming-of-ageroadmovie American Honey: op pad met een kluit jongens en meisjes die net zo afgedankt zijn als zij. In een busje reizen ze dwars door de VS, van Oklahoma naar North Dakota, om huis aan huis tijdschriftabonnementen te slijten. Uitzichtloos werk, dat ook zo weer afgelopen is als Krystal, de kille bazin van deze Oliver Twist-achtige meute, genoeg van je krijgt.
Tekst loopt door onder video.
Alles is beter dan de erbarmelijke thuissituatie die Star (Sasha Lane) achterlaat. Bovendien valt ze als een blok voor het alfamannetje van de groep. Een aanstekelijk opgefokte gast, deze piercings, tattoo's en rattenstaart dragende Jake (Shia LaBeouf), die Star het hof maakt door in een supermarkt op de inpaktafel te dansen. 'We found love in a hopeless place', schalt het door de winkel, het eerste van de vele, enkel uit radio's klinkende liedjes die in American Honey subtiel de verlangens en verstandhoudingen van de personages onderstrepen.
En inderdaad is het een hopeloze plek, die supermarkt. Hetzelfde geldt voor het afwisselend aftandse, protserige en tragische Amerika dat opendoet zodra Star aanbelt met haar tijdschriftenmapje. Het Amerika van de door fastfoodrestaurants ommuurde snelwegen, van de vervallen motels waar Star 's avonds eindigt. Het is vooral die kant van de VS die Arnold toont, in haar eerste productie buiten Groot-Brittannië.
En toch is American Honey niet de zoveelste afrekening van een outsider met het land van de onbegrensde mogelijkheden. Zo simpel ligt het nooit bij Arnold. Makkelijke maatschappijkritiek bedrijft ze niet, plat realisme evenmin. Het vierkante beeldformaat waarmee Arnold steevast werkt, oogt onopgesmukt, maar herinnert eveneens aan klassieke portretkunst; hoe hard de levens van haar protagonisten ook zijn - de eenzame beveiligingsbeambte uit Red Road (2006), de stuurloze tiener uit Fish Tank (2009), de geliefden uit Wuthering Heights (2011) - altijd duikt Arnold onder het oppervlak met minder eenduidige, zinnelijke momenten.
Zo ook in American Honey, waarmee Arnold op het filmfestival van Cannes voor de derde maal de Juryprijs won. Steeds buigt ze de zichtbare werkelijkheid zo concreet mogelijk om naar Stars gevoelswereld, zoals wanneer zij en Jake kussen op een gazon: waar andere films romantische muziek zouden inzetten, sproeit hier zachtjes een sprinkler, als fluisterend fris accent. De latere vrijscènes zijn dan weer zomers wild, met een onbesuisde cameravoering en boterbloempjes die na de opwinding het beeld doezelig geel kleuren.
Het knettert flink tussen nieuwkomer Lane en de lekker in zijn white trash-vel zittende LaBeouf. Lane, door Arnold min of meer van het strand geplukt toen ze vakantie vierde, is ook subliem wanneer Star solo onderweg is, zoals in de prachtige, licht absurde episode waarin ze zich door een stel witgeklede cowboys laat meevoeren. Alleen al dankzij Lane's spel, dat evenveel naïviteit, pit en speeldrift als controle uitstraalt, heb je geen idee hoe dit zal aflopen.
En dat geldt voor de hele film, waaraan je duidelijk kunt merken dat cast en crew tijdens de 56 opnamedagen als één team door de VS trokken. Het ontroerendste moment is vlak voor het wat gemakzuchtige einde, als we nog één keer in het busje kruipen. Nu eens geen hitsige hiphop op de radio, maar het countrynummer van Lady Antebellum waaraan de film zijn titel ontleent. Telkens wanneer de woorden 'American honey' klinken, verwijlt de camera bij een van de piepjonge passagiers. Ook zij hebben hun verhaal, denk je dan; ook zij hadden de oogappel van deze onvergetelijke trip kunnen zijn.
American Honey. Drama. Regie: Andrea Arnold. Met: Sasha Lane, Shia LaBeouf, Riley Keough, McCaul Lombardi, Arielle Holmes, Crystal Ice, Veronica Ezell, Chad Cox, Garry Howell. 163 min., in 28 zalen.
Lees verder
Andrea Arnold: 'Ik probeer in American Honey niet teveel te oordelen'
Met American Honey regisseerde de Britse Andrea Arnold haar eerste Amerikaanse speelfilm. Met amateurcast, steracteur Shia LaBeouf én de kleindochter van Elvis. (+)
Shia LaBeouf veranderde van enfant terrible in mikpunt van spot
Jarenlang was acteur Shia LaBeouf (30) het mikpunt van spot in Hollywood vanwege zijn ver doorgevoerde methodacting en pretentieuze performancekunst. Maar het tij keert, zie zijn uitstekende rol in American Honey. Wat moeten we toch met Shia? (+)