Het begint altijd met iets dat ik niet kan verklaren

Het begint altijd met iets dat ik niet kan verklaren. Dat trekt me naar binnen. Ik blijf maar heen en weer kijken tussen deze vier foto’s van een moeder en haar dochter, allebei doodgeschoten. In welke volgorde zijn ze genomen?

De vader was er ook bij, maar hij heeft de aanslag overleefd. Ze waren op een rubberplantage aan het werk, toen een terrorist met een machinegeweer op ze schoot. Bij de boom die ze aan het tappen waren, staat nu een bordje met het nummer 2. Het bordje is bevestigd op een pen, de pen is in de grond gestoken.

Als er een bordje 2 is, moet er ook een bordje 1 zijn. Op de foto rechtsboven is rechts voorin een tweede pen in de grond gestoken, minder diep en geen bordje erop. In afwachting van bordje 1? Ja, daar heb je hem, in de foto waarop een oude dame wordt weggeleid. Pal links achter de boom, je kunt de 1 amper lezen, maar wat zou er anders kunnen staan? Dus de overzichtsfoto is als eerste genomen.

Is de man die de oude dame wegleidt de man van de dode vrouw, de vader van de dochter? Dan zal de oude dame moeder en grootmoeder zijn van beide slachtoffers. Voor ze kwam kijken, lag haar dochter onder drie doeken, een witte over haar hoofd, een groengeruite over haar bovenlichaam, een roodgeruite over haar onderlichaam. Toen is de witte van haar hoofd geschoven, haar schoonzoon heeft de andere twee opgepakt, hij houdt ze precies zo vast als ze lagen, de groene bij het bovenlichaam, de rode bij het onderlichaam. De schaduw die over gestorvene valt, zal van de oude dame zijn.

Op de achtergrond in politie-uniform, paarse handschoenen, een man die gehurkt aantekeningen maakt in een blocnote. Als de oude dame wordt weggeleid, is de man met het blocnote gaan staan. Bovenin de boom zijn kerven te zien die gemaakt zijn voor de rubbertap. Waar zijn de doeken gebleven die de zoon vasthield? Op de foto waarop de oude dame helemaal alleen naar het lichaam van haar dochter kijkt, liggen ze er weer. Of is de foto eerder genomen, nog vóór de oude dame een blik werd gegund op het lichaam onder de doeken? Bordje 2 is van de paal gehaald. Bordje 1 misschien ook, maar zeker weten doen we niet, het staat net buiten beeld. De doeken zijn verwisseld, de groengeruite doek ligt nu onder, de roodgeruite boven. Iemand heeft ze andersom teruggelegd.

Ja, zo is het gegaan. Iemand heeft de doeken teruggelegd nadat de man van de dode ze achter zich had gegooid om grootmoeder bij de hand te nemen. Later is grootmoeder teruggekomen. Rechts van de boom een ronde nap, dochter en kleinkind waren aan de andere kant bezig met tappen. Het is wat rustiger geworden, minder politie, minder omstanders. Haar zoon is er niet om haar te ondersteunen, die taak heeft de boom op zich genomen. Zo werkt het, ik zit erin, het gat is gedicht. Het is omarmd, de ontzetting is verdwenen.