Han Benninks beeldtaal is even fris en zuiver als zijn drumwerk

Alles ademt een zuivere frisheid en orde, alsof er niks ongewoons aan is. Maar het zingt.

Vele jaren woonde de vermaarde slagwerker Han Bennink op een woonboot in Loenen aan de Vecht. Toen het door gezinsuitbreiding daar een beetje vol werd, huurde hij er in 1969 een verlaten koeienstal bij, een paar minuten buiten het dorp. Daar zat hij, midden in een arcadisch weidelandschap, zoals Erik van den Berg beschreef in De wereld als trommel (2009). Tegenwoordig woont Bennink alweer lang in een dijkhuisje in De Rijp, 'met zicht op de sloten en rietkragen van de Hollandse polder'.

Het is van belang zich dit uitzicht voor de geest te halen, omdat de rust en de helderheid van dit decor, dat haaks lijkt te staan op de soms woeste improvisaties van de jazzdrummer die op zijn 75ste voor optredens nog steeds de hele wereld over trekt, juist naadloos aansluit bij het beeldende werk van Bennink - die is opgeleid als graficus aan de Amsterdamse Kunstnijverheidsschool, de voorloper van de Rietveld Academie.

De beeldend kunstenaar Bennink exposeert momenteel in museum Kranenburgh in Bergen, ter gelegenheid waarvan een feestelijke catalogus is verschenen, vormgegeven door Irma Boom en Tariq Heijboer. We zien hoesontwerpen, collages, tekeningen, assemblages en foto's, onder meer van zijn ateliers in Loenen en De Rijp, maar ook Han in 1972 fietsend door het Stedelijk Museum in Amsterdam, een wederom zeer Hollands ogende happening.

Zuivere frisheid en orde

Dus dit maakt Bennink als hij niet de hort op is. Veel hazen met oren die op flinke drumsticks lijken, het woord 'kievit' geschreven alsof de letters flinterdunne trommelstokjes zijn, een zwarte handafdruk met daarachter en boven zes oude langspeelplaten die een groen verfje hebben gekregen en weer doen denken aan een groen groen knollenland. Ook veel vogels en propellers, die wonderwel blijken te matchen met de op reizen verzamelde Afrikaanse maskers en beelden.

Alles ademt een zuivere frisheid en orde, alsof er niks ongewoons aan is. Net zoals zijn avant-gardistische improvisaties - vegen, vegen, kláp - glasheldere invitaties zijn om de tovenarij te ondergaan van muziek die ter plekke ontstaat.

Den Haag, dichtte Gerrit Achterberg, 'je tikt er tegen en het zingt'. Voor een voorname dame als de residentie is tikken voldoende om haar aan de praat te krijgen. Han Bennink heeft andere methodes om zijn wereld tot klinken te brengen, en het mooie is dat je dat zelfs aan zijn beeldende werk denkt te kunnen aflezen, zodat je al iets hoort door hiernaar te kijken.

Voor de man die de wereld als trommel beschouwt, geldt dan ook dit adagium: je veegt ergens zacht overheen, en nog eens, en geeft er dan ineens een klap op. En het zingt.