Halbe Zijlstra: Er zit pijn in de bezuinigingen, dat klopt

In de kamer van staatssecretaris Halbe Zijlstra hangt een groot, veelkleurig schilderij. 'Het is natuurlijk weer heel vreselijk wat ik nu ga zeggen, maar ik weet niet van welke kunstenaar het is', zegt Zijlstra. 'Ik was op werkbezoek bij het Instituut Collectie Nederland, waar ze werken uit de rekken schoven. Díe wil ik hebben, riep ik. Dat is waar het bij kunst om gaat. Ik ben niet van de namen; kunst is smaak, je moet er blij van worden, het moet je energie geven.'

Aan de wand er tegenover hangt een foto van Metallica, uit de privé-collectie van een van Nederlands bekendste fotografen, Anton Corbijn. Een knipoog naar de culturele sector. Want hoeveel smalende opmerkingen werden niet gemaakt toen bleek dat de nieuwe bewindsman van Cultuur van hardrock houdt, en Dan Brown leest. En zo iemand moest 200 miljoen aan bezuinigingen gaan doorvoeren?

In tegenstelling tot zijn voorganger, Ronald Plasterk, profileert Halbe Zijlstra (43) zich niet als connaisseur. 'Ik was gewoon net als veel andere Nederlanders iemand die af en toe naar het museum gaat, naar dansvoorstellingen en die een paar schilderijen heeft gekocht.' Zijlstra is een outsider in de kunstwereld, en hij vindt dat helemaal niet erg. 'Als je zo veel moet bezuinigen, is dat eerder een voordeel dan een nadeel. Je moet afstand kunnen houden. We willen een grote reorganisatie van de culturele sector, een cultuuromslag in de cultuur, en dat vereist dat je neutraal naar zaken kunt kijken.'

Niemand is veilig, zei u glimlachend in het NOS Journaal.
Zijlstra buigt het hoofd bij de herinnering. 'Klassiek voorbeeld voor de mediatraining. Ik moest lachen, omdat me letterlijk voor de tiende keer door de verslaggever werd gevraagd of er ook instituten buiten schot zouden blijven. Ik moest lachen omdat hij het wéér probeerde. Juist dat shot hebben ze gebruikt. Ja, dan krijg je wel ingezonden artikelen.'

U sprak ook over het 'overheidsinfuus' waar de kunstwereld aan hangt. Al met al klinkt het denigrerend.
'We willen een omslag teweeg brengen, we vinden dat de overheid te veel een primaire financier is geworden. Dat heet in huis-, tuin- en keukentaal inderdaad het subsidie-infuus. En dat ik me, bij Pauw en Witteman, duidelijk uitsprak, komt ook dat er op de man werd gespeeld en niet op de bal. Het is niet zo dat ik dan niet een keer iets terug zeg.'

In de kunstwereld wordt gezegd dat 50 miljoen is op te vangen, 100 ook, met veel moeite. Maar met 200 miljoen gaat er veel kapot, is de grote vrees.
'Het had ook 220 miljoen kunnen zijn, of 180. Er zit pijn in, dat klopt. Maar bij een sector die we echt op een andere manier gaan neerzetten, is dit heel verantwoord. Als je er 50 miljoen afhaalt, kan iedereen het opvangen, maar verandert er wezenlijk niets. Nu al komt op gang wat ik graag wil. De orkesten in het oosten overleggen met elkaar, besparen 30 tot 50 procent, werken samen met andere overheden.

Nu krijgen ze samen 12 miljoen, straks is er 6 miljoen voor een volwaardige symfonische voorziening, en misschien blijven ze toch allebei bestaan. Wat een verschil met het zuiden, waar Brabants Orkest en Limburgs Symfonie Orkest ik geloof een keer met elkaar hebben gepraat. Je moet wel handelen. Niet alleen naar het rijk blijven kijken voor subsidie. Dat is de oude houding.'

Lees het hele interview zaterdag in de Volkskrant.

Volg de Volkskrant op Twitter
Word vriend van de Volkskrant op Facebook

undefined