Geruchtencircuit draait weer voor literaire Nobelprijs

Reuter

STOCKHOLM

Traditiegetrouw doet de Zweedse Academie, het college dat de prestigieuze prijs toekent, vooraf geen mededelingen over eventuele kandidaten of een winnaar. Zelfs de datum van bekendmaking blijft geheim tot enkele dagen daarvoor. Maar in de regel valt die op een donderdag in oktober; 9 oktober zou derhalve de eerste mogelijke datum zijn.

Saramago, Claus en Nooteboom werden alledrie vorig jaar ook al getipt. Dit jaar horen ook Antonio Lobo Antunes (Portugal) en Jorge Amado (Mexico) tot de auteurs die een Nobelprijs verdienen, zo valt te beluisteren. Nog niet eerder won een schrijver in het Portugees de Nobelprijs.

Deskundigen menen dat de keus eerder op een romanschrijver zal vallen dan op een dichter, aangezien de prijs de afgelopen twee jaar achtereenvolgens naar de dichters Seamus Heany en Wislawa Szymborska ging. Andere namen die rondzingen in literaire kringen zijn John Updike en Norman Mailer uit Amerika, Ismail Kadare uit Albanië, Jaan Kross uit Estland en Carlos Fuentes uit Mexico.

Weinig is zelfs maar bekend van de selectie-procedure die wordt gevolgd. Maar de ervaring leert, volgens 'Nobel-watchers', dat de winnaar eerst enige tijd op een illusionaire shortlist dient te vertoeven alvorens daadwerkelijk te worden uitverkoren. Daar staat tegenover dat veel met name genoemde kanshebbers uit het verleden de prijs uiteindelijk nooit hebben gekregen.

Een woordvoerder van de Chinese Communistische Partij beschuldigde de Zweedse Academie eerder dit jaar van discriminatie van Aziaten. Nog nooit is een Chineze auteur met de eer gaan strijken, terwijl er slechts drie Aziatische literatoren zijn onder het honorabele legioen van Nobelprijswinnaars: de Indiër Rabindranath Tagore (in 1913) en de Japanners Yasunari Kawabata (1968) en Kenzaburo Oe (1994).

De uit China gevluchte dichter Bei Dao ging al meerdere keren als kanshebber over de tong, maar zijn jeugdige leeftijd zou tegen hem spreken, aldus experts.

Vorig jaar publiceerde de Zweedse krant Expressen een gedicht van Wislawa Szymborska op de ochtend dat zij werd uitgeroepen als winnaar. Expressen heeft het altijd nog goed geraden, verklaarde M. Schottenius, chef kunstredactie van de krant. Tips voor dit jaar wilde ze niet geven. Op de vraag hoe de krant aan zoveel wijsheid kwam, antwoordde ze: 'Op journalistieke wijze.' Onder de Stockholmse culturele elite zijn er echter die beter menen te weten: het is geen geheim dat een lid van de Academie, Knut Ahnlund, regelmatig voor Expressen schrijft.