Franse tekenaar Hudréaux heeft ook ruimte voor vissersvrouwen in Maelstrom

De Franse tekenaar Céline Hudréaux heeft Een afdaling in de Maelström van Edgar Allan Poe onder handen genomen. Haar focus ligt nu eens niet alleen maar op de arme visser, maar ook op de vissersvrouwen.

Ravenzwart was zijn haar, maar het werd in één nacht spierwit: van angst en afgrijzen. Dat beweert de verteller in het verhaal Een afdaling in de Maelström (1841) van ­de Amerikaanse schrijver een dichter Edgar Allan Poe. Vanaf de 300 meter hoge rots Helseggen, met uitzicht op de eilanden Vruggh en Moskoe, haalt hij herinneringen op aan de nacht dat zijn vissersboot opgeslokt werd in een woeste en gigantische draaikolk, die als een zwart gat alles naar de diepte van de oceaan sleurde. Alles, behalve de verteller.

Dit sterke staaltje heeft de Franse tekenaar Céline ­Hudréaux (1979) geïnspireerd tot het maken van een beeldverhaal in 99 etsen: Maelstrom. Een deel van die etsen wordt nu tentoongesteld in de Gallery van het Stripmuseum in Brussel, een afdeling waar men de vinger aan de pols wil houden ‘van wat vandaag leeft in de stripwereld’.

Dat is moedig, want het museum is grotendeels gericht op populair werk uit de mainstream, en daar blijft Hudréaux ver vandaan. Ze vertelt geen lineair verhaal, maakt überhaupt geen gebruik van tekst en zet haar poëtische beelden ongedwongen achter elkaar, zodat de kijker zelf samenhang mag creëren.

Wat opvalt in Hudréaux’ interpretatie van Poe is de rol van de vrouw: die speelt in het origineel namelijk geen rol, terwijl ze prominent aanwezig is in deze serie etsen. Alsof Hudréaux een feministische correctie heeft willen aanbrengen, vult ze het ietwat opschepperige verhaal van de schipper aan met een reportage-achtige weergave van het leven van de vissersvrouwen. Eerst toont ze vissen in de zee, dan het fileren van gevangen vis in een keuken, ze neemt ons mee naar de vrouwen in de inblikfabriek en presenteert ten slotte de fraaie visblikjes Eatwell en ­Tropical.

Pas daarna komen de mannen aan de beurt, en de vervaarlijke draaikolken natuurlijk, maar overlevenden zijn er niet. Hudréaux etst een groepje verdronken vissers die tussen het wier over de zeebodem zwerven. Hun kindertjes, helaas, groeien vaderloos op.

Deze Poe-bewerking is ook als boek verschenen bij uitgeverij Bries uit Antwerpen, die twintig jaar bestaat en dat jubileum mag vieren met een expositie in de Belgische hoofdstad. Achter in het boek staat de vertaling die Simon Vestdijk ooit van het verhaal heeft gemaakt en die de lezer erop kan naslaan om het geheugen op te frissen, aangezien de versie van Hudréaux woordloos is.

Het Strip­museum roemt de constante kwaliteit van de in graphic novels gespecialiseerde uitgeverij, die wordt gerund door Ria Schulpen: ‘Bij Bries is een boek een esthetisch, krachtig voorwerp dat getuigt van een originele, ­creatieve stijl. Elk verhaal neemt ons mee naar een uniek universum.’

Een stukje van dat universum werd ook tentoongesteld in Antwerpen, waar de uitgever een galerie heeft: The Bries Space in de wijk Borgerhout. Daar was tot eind december de expositie Nature Morte te zien, met nog meer etsen van Céline Hudréaux.

Niet alleen Bries jubileert, dat doet ook het Stripmuseum zelf. Dertig jaar geleden opende het art nouveau-­gebouw van de architect Victor Horta, het was meteen een succes. Het museum trok in het eerste jaar 150 duizend bezoekers. Inmiddels zijn de bezoekersaantallen gestegen tot 230 duizend per jaar, al raakten ze na de terroristische aanslagen in de Belgische hoofdstad enige tijd in een dip.

Ook Nederlandse stripliefhebbers zijn tijdelijk op het Belgische instituut aangewezen, want het stripmuseum in Groningen is afgelopen najaar dichtgegaan. Een ­kleinere versie heropent op 11 januari onder de naam ­Storyworld elders in de stad, als onderdeel van het nieuwe Forum Groningen.

Maelstrom, Céline Hudréaux, Stripmuseum, Brussel, t/m 19/1.