Filmtips dinsdag 27 maart

The Iron Lady (Phyllidia Lloyd, 2011)

Fox, 21.00-23.05 uur.

De manier waarop Meryl Streep in het begin van de Margaret Tatcher-biopic The Iron Lady als de gewezen Engelse premier op hoge leeftijd door een buurtwinkel schuifelt, is even magnifiek als onbarmhartig. Kromgebogen, trillende handen en een sjaaltje over het haar. Dat regisseur Phyllida Lloyd (Mamma Mia!) en scenarioschrijver Abi Morgan ervoor kozen een hoogbejaarde en dementerende Thatcher te laten zien, werd hun niet in dank afgenomen. Naar verluidt was Thatcher er echt zo aan toe, toen de film in 2011 werd uitgebracht. Het zou exploitatie zijn van een nog levende legende. Twee jaar later overleed Thatcher.

Maar al gauw blijkt dat de makers het best goed met Thatcher voor hebben. The Iron Lady is respectloos noch kritisch. De dementie waaraan de ex-premier lijdt, is mild; Thatcher behoudt haar waardigheid. En hoewel de film grotendeels bestaat uit flashbacks naar haar politiek actieve leven, wordt ze niet op haar daden afgerekend. Dat levert, helaas, een tandeloze film op. Een opmerkelijk onbeladen uiteenzetting van een leven dat juist zo beladen was. Wie haar regeerperiode heeft meegemaakt, tijdens de jaren tachtig van de vorige eeuw, zal zich er tijdens The Iron Lady geregeld over verbazen dat grote gebeurtenissen hier voetnoten zijn geworden. De manier waarop ze de macht van de vakbonden wist te breken, haar keiharde bezuinigingen, het grootschalig oproer dat daaruit voortkwam, het komt allemaal aan bod, maar blijft ondergeschikt aan het verhaal over een ambitieuze vrouw die zich moet waarmaken in een mannenwereld. En waar in werkelijkheid haar echtgenoot op de achtergrond bleef, speelt hij in de film juist een belangrijke rol. Dat wil zeggen: tegen de achtergrond van háár rol als echtgenote.

Tegelijkertijd wilden de makers de (wereld)geschiedenis niet onbesproken laten. Het resultaat is een overvolle film, waarin voor een duidelijke stellingname geen plaats is. Dat laat onverlet dat Meryl Streep een bewonderenswaardige prestatie neerzet. De Britse filmpers kon destijds weinig met The Iron Lady, de film werd of te links of te rechts bevonden, maar de acteerprestatie van Streep werd unaniem geprezen. Streep imiteert niet alleen Thatchers uiterlijke voorkomen perfect, met dat stijfgeföhnde kapsel en schelle en later plechtstatige stemgeluid, maar brengt ook humor en ontroering in haar rol. Ze gold direct als gedoodverfde Oscarwinnares - een verwachting die ze tijdens de uitreiking van 2012 keurig inloste.

Sherlock Holmes: A Game of Shadows (Guy Ritchie, 2011)

Veronica, 20.30-23.05 uur.

Met de verhalen van Sir Arthur Conan Doyle heeft deze tweede Sherlock Holmes-film van Guy Ritchie (de regisseur die voor altijd zal worden herinnerd om zijn Engelse gangsterspektakelfilms Lock, Stock and Two Smoking Barrels en Snatch) uiteraard weinig tot niets te maken. Nergens lijkt de speurder op de deftige, excentriek geklede detective die sinds die oorspronkelijke verhalen gemeengoed is geworden. Dat geeft niets; als sequel heeft het eerder vrolijke dan spannende A Game of Shadows in de eerste plaats een band te onderhouden met de spelregels van zijn voorganger. Dit blijft de Sherlock Holmes van regisseur Ritchie en hoofdrolspeler Robert Downey Jr. Die laatste zet Holmes even gewiekst als sukkelig neer, als iemand die door zijn drugsgebruik en rare kronkels onbetrouwbaar overkomt, maar iedereen toch te slim af blijkt te zijn. Precies zoals in Ritchies vorige Sherlock Holmes-film (2009). Downey Jr. lijkt meer van zijn rol te genieten dan voorheen; hij speelt met plezier in plaats van gebruik te maken van geforceerde lolligheden. De actiescènes komen houterig over, dat wel, maar al die voorzetjes in extreme slow motion, waarin Holmes in gedachten voorspelt welke vechtmanoeuvres zijn tegenstander zal uitvoeren, zijn voer voor de liefhebbers van deze filmmaker.