Filmproducent Harvey Weinstein ook beschuldigd van verkrachting

Asia Argento zegt tegen het blad dat ze in 1999 tegen haar wil oraal werd bevredigd door Weinstein in Cannes. Lucia Evans zegt gedwongen te zijn door Weinstein tot orale seks. Een derde vrouw doet anoniem haar verhaal in het blad.

Ook actrices Angelina Jolie en Gwyneth Paltrow zeggen dinsdag tegen The New York Times slachtoffer te zijn geweest van Weinstein. De producent zou Paltrow op 22-jarige leeftijd hebben betast, Jolie schrijft aan de krant dat ze een slechte ervaring had met Weinstein in haar jeugd. 'Om die reden heb ik ervoor gekozen om nooit meer met hem samen te werken en anderen te waarschuwen als ze dit wel deden.'

Gedogen is voorbij

Jaren kon hij zijn gang gaan, maar nu is het gedogen voorbij. Filmproducent Harvey Weinstein wordt hard afgerekend op zijn seksuele wangedrag. Waarom kwam hij daar - net als vele anderen - zo lang mee weg?

Harvey Weinstein past in een rijtje mannen die decennialang hun mediamacht hebben misbruikt om seksuele gunsten af te dwingen. Dat deze publieke geheimen nu naar buiten komen is geen toeval: vrouwen zijn het jarenlange gedogen zat. Weinstein is met onmiddellijke ingang ontslagen door zijn eigen filmbedrijf, The Weinstein Company.

Het was The New York Times die vrijdag de primeur had van Weinsteins wangedrag, maar het was ook The New York Times die dertien jaar geleden niet de primeur had van Weinsteins wangedrag. Destijds werden onthullingen over zijn seksuele escapades door hogergeplaatsten uit de krant gehouden, schreef de betrokken verslaggever Sharon Waxman zondag. Pas nu durft de krant het kennelijk aan.

Machtige schoften

Acht vrouwen hebben een schikking met Weinstein getroffen, waarschijnlijk tientallen andere vrouwen hebben zijn seksuele toenaderingspogingen ervaren, en honderden, misschien wel duizenden wisten ervan. Actrices, assistenten, serveersters, journalisten en alle anderen die om wat voor reden dan ook soms in zijn nabijheid verkeerden, wisten dat zijn blik, zijn woorden, zijn handen en soms andere lichaamsdelen verder reikten dan betamelijk was.

Het opvallendste is niet zozeer dat Weinstein dit deed, maar dat hij er zo lang mee wegkwam. En zelfs dat is eigenlijk geen nieuws. Ook Bill O'Reilly, presentator van Fox News, Roger Ailes, zijn baas, en Bill Cosby, de populaire tv-huisvader uit de jaren tachtig, konden jarenlang hun gang gaan. In het Verenigd Koninkrijk bleek BBC-icoon Jimmy Savile vele kinderen te hebben misbruikt.

En dan is er natuurlijk president Donald Trump zelf, die opschepte dat hij zo makkelijk naar vrouwelijke genitaliën kon grijpen. Sinds deze bekentenis zijn vijftien vrouwen naar voren getreden die zeggen door hem te zijn betast of anderszins geïntimideerd. Trump maakte er een gewoonte van kleedkamers van zijn miss-kandidaten binnen te stappen, meerderjarig of niet. Er lopen drie rechtszaken tegen hem wegens seksuele intimidatie.

Zwijgen

Waarom komen de vrouwen er nu mee? Voor een deel is het een kwestie van schapen en dammen. Rose McGowan, een van de actrices die hun verhaal deden aan The New York Times, sprak voor het eerst over Weinstein naar aanleiding van de Cosby-affaire. Ze noemde hem in een interview met BuzzFeed nog niet bij naam, maar het ging over een 'serieroofdier' in de filmindustrie. Voor ingewijden was duidelijk wie zij bedoelde; nu heeft ze de volgende stap gezet.

Ashley Judd, de actrice die het verhaal in The New York Times aan het rollen bracht, sprak ook al eerder over Weinstein, zonder hem expliciet te noemen. Nu zegt ze tegen The Times dat het 'de hoogste tijd is om deze conversatie in het openbaar te voeren'.

Natuurlijk is het nog steeds lastig de daders te beschuldigen. De werknemers in Weinsteins bedrijf hadden een contractueel verbod om iets negatiefs over de baas te zeggen. De actrices keken ook wel uit: Weinstein werd beschouwd als de machtigste man van Hollywood, die carrières kon maken of breken. Ook Ailes, O'Reilly en Trump ontleenden hun veronderstelde onkwetsbaarheid aan de kwetsbaarheid van anderen.

Daarbovenop komt de schaamte. Judd zegt het zo: 'We internaliseren de schaamte. Ik was erg hard voor mezelf, omdat ik het niet uit mijn systeem kreeg door te zeggen: oké hufter, ik ga naar de politie.'

Waren de media zelf medeplichtig? Lange tijd lieten ze de grootheden ongemoeid. The New York Times zou in 2004 geen werk hebben gemaakt van Weinstein na een bezoek van de man zelf, een belangrijke adverteerder.

Title IX

Dat vrouwen er nu mee naar buiten durven komen, heeft ook te maken met de bredere pogingen vrouwonvriendelijk gedrag en seksuele intimidatie aan te pakken. Op universiteiten is een strijd gaande tegen de 'verkrachtingscultuur', het gedogen van seksuele intimidatie (en meer), dat deel zou uitmaken van het vrolijke studentenleven. De regering-Obama heeft werk gemaakt van de zogeheten Title IX, die universiteiten verplicht incidenten van seksuele aard te onderzoeken.

Critici vinden dat de toepassing van Title IX te ver is doorgeschoten. De bescherming van vrouwen is zo verbeterd dat juist mannen kwetsbaar worden. De bewijslast voor verkrachting is laag: als de kans dat de beschuldigde student het heeft gedaan groter is dan de kans dat hij het niet heeft gedaan, kan hij van de universiteit worden gestuurd. Trumps minister van Onderwijs Betsy DeVos heeft de richtlijnen daarom weer verzwaard, in het voordeel van de mannen.

Opmerkelijk is dat de politisering van het onderwerp (links neemt het op voor de vrouwen, rechts voor de mannen) met de beschuldigingen van Weinstein weer is omgedraaid (Clinton was ook een lastig geval voor links). Weinstein is een belangrijke donateur van Democraten zoals Barack Obama en Hillary Clinton. Zij hebben zich nog niet van hem gedistantieerd, waardoor de Republikeinen nu gemakkelijk kritiek kunnen uiten op de dubbele moraal van progressief Amerika. Ook het satirische tv-programma Saturday Night Live krijgt kritiek omdat het zaterdag geen sketch had die met Weinstein spotte, terwijl het eerder wel gehakt maakte van Trump en O'Reilly.

_{Aanvulling: Dit artikel is een update van een verhaal dat correspondent Michael Persson schreef op maandag 9 oktober. De beschuldigingen van verkrachting aan het adres van Weinstein en de getuigenissen van Angelina Jolie en Gwyneth Paltrow zijn er aan toegevoegd.}