Er is te veel theater, er zijn te veel zalen, er is te weinig publiek

De komende week zijn er welgeteld 29 premières van toneel, cabaret en dans. 'Nou, gefeliciteerd', zult u zeggen, 'en veel succes met uw nobele werk'. Inderdaad: onze brigade recensenten staat in de startblokken voor zo ongeveer de drukste week in het theaterseizoen. We zullen zo niet alles, dan toch veel voorstellingen bezoeken en in een aantal gevallen daarvan ook in de krant verslag doen.

Er staat ons, op papier althans, veel moois en spannends te wachten. Youp van 't Hek en Theo Maassen gaan in première, Demonen van Lars Norén wordt eindelijk weer eens gespeeld, De Verleiders zijn toe aan aflevering 4 (en mochten deze week weer aanschuiven voor hun traditionele, gratis DWDD-reclamespot), theatermakers als Ola Mafaalani en Thibaud Delpeut tonen hun nieuwste regies, Laura van Dolron presenteert haar stand-up filosofie.

Wat een rijk geschakeerd aanbod, en wat een gevarieerd theaterlandschap. Maar tegelijk laat het publiek het nogal afweten. Steeds vaker hoor je geluiden (en de cijfers staven die geluiden) dat het slecht gesteld is met de belangstelling voor theater in de provincie. Zeker: Van t Hek, Maassen, veel andere cabaretiers en doelgroep-theater over vrouwen in de overgang zullen volle zalen trekken. Het probleem doet zich voornamelijk voor in het toneel, zowel van de grote gesubsidieerde gezelschappen als van commerciële producenten.

Eerder hadden we het op deze plek al over het handjevol bezoekers dat in Almere naar Lulu van Toneelgroep Oostpool kwam kijken. Afgelopen week was het in die fraaie Almeerse schouwburg niet veel beter bij Eyes Wide Shut van Toneelgroep Maastricht. Het gebeurt regelmatig dat theatergezelschappen voorstellingen moeten afgelasten omdat er te weinig mensen in de zaal zitten. Soms is het goedkoper niet te spelen dan wel. Dat is vrij treurig. Voor de theaters, voor de acteurs die onverrichter zaken thuis moeten blijven, en voor de groepen en producenten die kostbare tijd en middelen in het maken van al die voorstellingen hebben gestoken.

Het wordt hoog tijd te onderzoeken of er simpelweg niet teveel wordt geproduceerd. Voeg daarbij het feit dat dit land een idioot groot aantal schouwburgen heeft - van Heerhugowaard tot Winschoten - en ziedaar het probleem: teveel aanbod, teveel zalen, te weinig publiek. De gesubsidieerde gezelschappen hebben bovendien een reisverplichting waardoor ze een aantal producties per jaar over het land moeten spreiden, zonder te weten of daar behoefte aan is. En daar sta je dan met je Lulu of met je lovend ontvangen Eyes Wide Shut, voor anderhalve man en een paardenkop. Zelfs Glazen Speelgoed van Toneelgroep Amsterdam liep in de provincie lang niet zo goed als de Amsterdammers in eigen huis gewend zijn.

Trots liet minister Jet Bussemaker op Prinsjesdag weten dat er tien miljoen extra voor kunst beschikbaar komt. Dat is heel mooi, maar elk jaar komen er heel veel nieuwe theatermakers van allerlei opleidingen bij en die willen allemaal aan het werk. Nog meer producties, nog meer aanbod. Jet gaat ook over onderwijs dus het zou goed zijn als ze paal en perk stelt aan het aantal theaterstudenten. Snoeien doet pijn, maar het maakt het landschap er uiteindelijk fraaier op. Als ze daarnaast kan regelen dat jongeren meer en vaker met kunst in aanraking komen, is ze een topminister. De jeugd is namelijk het publiek van de toekomst.