Ensemblefilm La última primavera is een eerbetoon aan het leven in de marge van de Spaanse maatschappij ★★★★☆

Tussen de snelwegen ten oosten van Madrid slingert een 14 kilometer lange sloppenwijk: de Cañada Real. Ooit telde deze lange sliert aan illegaal gebouwde woningen zo’n achtduizend inwoners, maar een flink deel van de huizen is inmiddels gesloopt of staat op de nominatie om ontruimd te worden.

De familie Gabarre Mendoza, bestaande uit drie generaties, heeft te horen gekregen dat haar huis op korte termijn wordt afgebroken. Het land waarop ze wonen is verkocht aan een projectontwikkelaar. Het zorgt voor stress in het gezin, dat is gehecht aan de plek. Ze hebben er geen stromend water en de illegaal getapte stroom valt regelmatig uit, maar ze hebben hun stenen huis met eigen handen gebouwd. En ze kennen al hun buren.

Vijf jaar geleden filmde de Nederlands-Spaanse Isabel Lamberti twee broers uit het gezin Gabarre Mendoza voor haar afstudeerfilm aan de Amsterdamse Filmacademie, Volando voy. In de tussentijd hield ze contact met de familie. Die band betaalt zich uit in Lamberti’s speelfilmdebuut, waarvoor ze de familieleden rekruteerde als acteurs. Zij spelen zichzelf in deze hybride, documentaire-achtige fictiefilm, waarin ze moeten omgaan met de aanstaande verhuizing naar een keurig maar krap appartement. In werkelijkheid overkwam dit de familie ook, maar pas nadat Lamberti haar film had opgenomen.

La última primavera (‘De laatste lente’) won de New Directors Award op het filmfestival van San Sebastián en werd geselecteerd voor het ACID-programma van Cannes, gericht op beginnende filmmakers. Lamberti mag trots zijn op haar debuut, dat fraai oogt, met gevoelig camerawerk en een knappe montage. Dankzij haar nauwe contact met de Gabarre Mendoza’s vermijdt La última primavera ook een belangrijke valkuil: Lamberti kijkt niet met de blik van een buitenstaander naar hun tegendraadse bestaan, maar heeft hen betrokken bij de inhoud.

Dat neemt niet weg dat het scenario clichés bevat. Wanneer een zoon door een paar oudere jongens in een snelle auto wordt overgehaald om wat bij te verdienen, levert dat een scène op die al talloze malen is vertoond. Andere verhaallijnen hebben meer overtuigingskracht, zoals die van de jongste zoon, die met een vriendje in het niemandsland rond de snelweg met afval een eigen hindernisbaan bouwt. Na de gedwongen verhuizing van het vriendje valt zijn fantasie stil.

Zo laat Lamberti zien hoe ieder gezinslid iets verliest bij de ophanden zijnde veranderingen, in een ensemblefilm die eer betoont aan hun bestaan in de marge. De sloppenwijk moet wel verdwijnen, maar het leven in de Cañada Real, met al zijn mooie en treurige kanten, is in elk geval vastgelegd.