Elke jonge ontwerper las dit
Een opwindende tijd verdient een opwindend blad. En voor jonge grafisch vormgevers was het een opwindende tijd, die tweede helft van de jaren tachtig tot eind jaren negentig....
Van Emigré zijn tussen 1984 en 2005 69 nummers gemaakt door de Nederlandse fotograaf/vormgever Rudy Vanderlans en zijn vrouw, letterontwerpster Zuzana Licko. Thuisbasis was de stad Berkeley in de Verenigde Staten, aan de westkust, ver weg van hip New York maar dicht bij Sillicon Valley. Wat al verried wat het aard van deze revolutie was. Die begon bij de techniek, maar veranderde het handschrift van een hele generatie ontwerpers.
Emigré is zo’n tijdschrift dat er nooit twee keer hetzelfde uitzag. Vaak ijselijk mooi, regelmatig onnavolgbaar, maar altijd gemaakt met een overdosis aan talent en vernieuwingsdrift. The Designers Republic, David Carson, P. Scott Makela en Nederlandse ontwerpers (Hard Werken, Armand Mevis en Erik van Blokland); ze doken al op in het blad toen de wereld nog nauwelijks van ze had gehoord. Ze braken met de oude regels van het grafische vak. Emigré werd het fanzine van de avant-garde. Het was het blad dat elke jonge ontwerper las of in elk geval dacht dat hij zou moeten lezen.
Rudy Vanderlans kijkt in de vuistdikke Emigré no. 70, The Look Back Issue (2,3 kilo), terug op de begintijd. Het is aandoenlijk te zien hoe in de prehistorie van de computer Emigré worstelde met de lage resoluties. De vroege Appletjes konden vrij weinig en de bitmapprinters spuugden slechts aangevreten letters uit. Licko was een van de eerste ontwerpers die met de beperkte techniek van eind jaren tachtig nieuwe fonts ging ontwerpen. De lettertypes Oakland, Emigré en Emperor waren het begin van de fontshop die Emigré nog altijd is, en die de financiële basis van het blad vormde.
De echte vernieuwing van die tijd zat niet zo zeer in de techniek, hoewel de Apple een enorme verruiming van mogelijkheden bracht. De echte sprong voorwaarts was de vrijheid die de computer een grafisch ontwerper geeft. Waar vroeger een stoet aan lithografen, zetters, plakkers, drukkers en distributeurs, nodig waren om je boek of blad aan de man te brengen, bestrijkt de ontwerper nu in zijn eentje het hele veld. Je hebt niemand nodig om de wereld te veroveren. Alleen je talent. Emigré was in dat opzicht een voorbode van de Do-It-Yourself mentaliteit van de internetgeneratie.
Niet alle terugkijkboeken zijn interessant. Maar Emigré is een fenomeen (het MOMA in New York heeft een complete set aangekocht). En omdat de oorspronkelijke nummers zo lastig verkrijgbaar waren, is het waardevol te bundelen wat 25 jaar lang het hart van grote veranderingen vormde. Het was een prachtige tijd, schrijft VanderLans in zijn voorwoord. ‘We had a front row seat, and we inhaled vigorously.’
