Elfie Tromp: ‘Ik bekeek mijn platencollectie en dacht: oei, dit zijn dus onze muzikale helden’

‘Feministisch punkcabaret’, noemt schrijver, performer, stadsdichter en podcastmaker Elfie Tromp haar nieuwe voorstelling Op de barricade van het hart, die dit weekend in haar stad Rotterdam in première gaat. En om maar meteen lekker tegen de hanenkammen in te strijken, geeft ze haar vooraf uitgebrachte debuutsingle de uitdagende titel Zonder pedofielen geen popmuziek mee. Nou, kom er maar in, dame Tromp, zo’n nummer behoeft een toelichting.

‘Voor deze show heb ik met collega-muzikanten onderzoek gedaan naar het uiten van woede in protestliedjes. Ik ben ook bij mezelf te rade gegaan. Kijk, ik ben wel met gebalde vuistjes ter wereld gekomen. Maar nu ben ik 37 en vijf maanden zwanger. Daar ben ik superblij mee. Maar kan ik wel gelukkig zijn als ik zo woedend ben? Hoe kan ik mijn boosheid uiten zonder op te branden?’

Wat heeft dat met pedofielen en popmuziek te maken?

‘Ik ben op mijn 14de klassiek gegroomd door een 30-jarige muzikant. Hij was mijn eerste grote liefde. Ik schreef gedichten voor hem, hij songteksten voor mij. Ik mocht tijdens zijn optredens meedansen in een wit jurkje, als de vleesgeworden onschuld. Een vriendin van hem geselde mij met een zweep gedrenkt in bloed. Dat was mijn eerste podiumervaring na het schooltoneel. Blowen, xtc, seks, dat alles deed ik voor de eerste keer met hem, en het maakte een enorme indruk.

‘Maar hij is met die liefde roekeloos omgesprongen. Let wel, ik ben niet tegen relaties tussen mensen uit verschillende leeftijdscategorieën. Maar een liefde tussen een onervaren tiener en een grenzeloze dertiger of veertiger vereist extra verantwoordelijkheidsgevoel.’

Nu vraag je je in deze voorstelling af of het oké was, wat er toen met je gebeurde?

‘Die rockmuzikant is nu keurig getrouwd, vader van twee kinderen. Toen ik contact zocht, blokkeerde hij mij. Als je de pophistorie bekijkt, komt zoiets zo vaak voor. Kijk naar Prince, die de voogdij over de jonge Mayte Garcia kreeg, opdat zij als danseres stapelverliefd deel kon uitmaken van zijn tour. Priscilla was 14 toen ze als een blok voor Elvis viel, die al ver in de twintig was. Andre Hazes trouwde een jonge koter. R. Kelly ook. En neem het #MeToo schandaal rond Ali B en Marco Borsato bij The Voice. Ik bekeek mijn platencollectie en dacht: oei, dit zijn dus onze muzikale helden.

‘Ik bekeek mijn platencollectie en dacht: oei. Dit zijn dus onze muzikale helden. Daarover zing ik dit nummer. Niet om hen te cancelen, wel om vraagtekens te zetten bij het romantiseren en normaliseren van dit gedrag. De omgang met kwetsbare jonge mensen is niet iets waarin deze muzikanten uitblinken.’

Welke protestnummers ziet en hoort het publiek nog meer in Op de barricade van het hart?

‘Het wordt niet alleen rauwe woede. Sven Ratzke heeft mij gecoacht bij het schrijven van een gevoelig spokenwordlied, Vonk het leven, over het in de fik zetten van hoe het hoort en het binnenin laten sluimeren van het vuur van het protest. We zingen ook onze versie van Politiek van Bram Vermeulen. En ik eer het oeuvre van de rebelse zangeres Cobi Schreijer. Zij maakte begin jaren zeventig al feministische nummers over zelfbewuste vrouwen, gelijke betaling, menstruatie en menopauze. Maar wie beluistert haar nog? Daardoorheen vlecht ik mijn eigen, intieme gevecht tegen een onrechtvaardige wereld.’

Je bent net twee weken stadsdichter van Rotterdam, een stad waarmee je naar eigen zeggen een haat-liefdeverhouding hebt. Wat kunnen Rotterdammers verwachten?

‘De vorige stadsdichter waarschuwde mij dat ik in die positie geen pamfletpoëzie kon maken. Nou, dacht ik, wat een goed idee, pamfletpoëzie. Mijn mening blijft altijd deel van mijn werk. Ik blijf uitgesproken als dat moet. Daarom dichtte ik in mijn eerste bijdrage: ‘Neem niets voor lief, ook jezelf niet/ Wijs een vinger/ trek een streep/ Tot hier en niet. (…) We geloven hier van alles/ Vooral in ons eigen gelijk/ Veeg je denken voor je verder gaat/ Leven is de toekomst bevlekken/ De kunst is om dat goed te doen.’