Dramaserie ‘The Staircase’ voegt een nieuwe laag toe aan een van de eerste true crimeverhalen ★★★★☆

Er is één feit dat onomstreden is. Dat op 9 december 2001 Kathleen Peterson, echtgenote van schrijver en kandidaat-raadslid van Durham, North Carolina Michael Peterson, onderaan de trap werd gevonden. Peterson belde het noodnummer. Dat gesprek werd vastgelegd en zou later een belangrijke rol spelen in een eindeloze rechtszaak: ‘Mijn vrouw heeft een ongeluk gehad’, horen we Peterson in paniek zeggen. ‘Ze is van de trap gevallen! Ze ademt nog!’ De politie trof een bloedbad aan dat nauwelijks leek te rijmen met een valpartij, maar meer wees op een zware mishandeling. Kathleen Peterson bleek overleden.

De rechtszaak die hierop volgde, nadat Peterson van moord was beschuldigd, was vast onder de radar gebleven, ware het niet dat een Franse filmmaker (Jean-Xavier de Lestrade) dacht dat hij hier een goudschat had gevonden. Hij wist niet half hoeveel gelijk hij had. Op de een of andere manier (een soort verknipte ijdelheid zal een rol hebben gespeeld) leek het de verdachte en zijn advocaten een goed idee om het camerateam toegang te geven tot hun kant van de zaak, inclusief het proces en alle beraadslagingen met het juridische team en de verschillende familieleden.

Dit leidde in 2004 tot een tiendelige documentaireserie, waarin de wereld voor het eerst kennismaakte met het absoluut verslavende effect van een seriematig verteld misdaadverhaal. In het nog relatief jonge true crime-genre is The Staircase de serie waarmee veel begon. De aantrekkingskracht kwam er deels uit voort dat hier een complex en bij vlagen duister personage werd geïntroduceerd, waarbij het nog niet zo eenvoudig was om in schuld of onschuld te geloven. De kijkers van de documentaire namen als vanzelf de dertiende plek in de jurybank in.

Met de achtdelige dramaserie The Staircase van Antonio Campos (gebaseerd op de klassieker van De Lestrade) wordt er weer een nieuwe laag toegevoegd aan het verhaal van de Petersons. De grootste dramatische stap die er gezet kan worden is het feit dat de trapscène hier midden in de tijdslijn is gezet en dat Kathleen Peterson geen zwaar toegetakeld slachtoffer uit een politiedossier is, maar een levend personage, fraai gespeeld door Toni Collette.

Spil van de serie is Colin Firth, die een briljante koorddans doet als een personage dat, net als de echte Peterson, deels charismatisch, deels onverdraaglijk dan wel levensgevaarlijk is. Peterson dreef zijn verdediging tot wanhoop met de lijken in zijn kast. Hij hield er bijvoorbeeld in het geheim veel contacten met mannelijke sekswerkers op na en hij verzweeg net iets te lang dat een eerdere vrouw die een rol in zijn leven speelde ook dood onder aan de trap was gevonden. Waarom zou iemand hem nog geloven?

Maar Firth krijgt de ongrijpbaarheid van zijn personage precies goed, zonder enige ijdelheid. Harrison Ford was lang aan dit project verbonden, maar het is moeilijk voor te stellen dat hij een betere Peterson was geweest. Campos is niet alleen geïnteresseerd in de dynamiek van de zaak en het vernietigende effect dat die op de familie heeft, maar laat ook documentairemaker De Estrade en zijn cameraman als personages optreden. Daarmee levert hij ook een interessant commentaar op het hele true-crimegenre, want we zien voortdurend hoe de gezinsleden en de verdachte zelf een gewenste versie van zichzelf spelen als de camera in de buurt is.

De pers kreeg alleen de eerste afleveringen van de achtdelige serie te zien, dus het is nog afwachten wat Campos als de apotheose van de zaak beschouwt. Meer dan twintig jaar na de dood van Kathleen Peterson zijn we nog steeds op zoek naar de waarheid, die ergens onder aan die trap is kwijtgeraakt.