'Dit is wat we zijn, hier moeten we het mee doen'

Magere Hein staat centraal op de nieuwe cd van Noah Lennox, aka Panda Bear. 'Zo'n ontmoeting kan behalve fataal ook heel leerzaam zijn.' Laten we het op het laatste houden.

Gijsbert Kamer
null Beeld Daniel Cohen
Beeld Daniel Cohen

Zijn echtgenote had hem er nog van proberen te weerhouden. Het noemen van de Grim Reaper (Magere Hein) in de titel van zijn nieuwe album: dat is vragen om ellende. Maar Noah Lennox hield voet bij stuk. De titel van het vijfde album dat hij onder de naam Panda Bear deze week uitbrengt, heet Panda Bear Meets The Grim Reaper. 'Onverstandig misschien', zegt hij minzaam glimlachend gezeten in een Amsterdams hotel, 'want dan kan het slecht aflopen, kijk naar Biggie', verwijzend naar de platen Ready To Die (1994) en Life After Death (1997) die de rapper The Notorious B.I.G. opnam voor hij werd doodgeschoten. 'Maar een ontmoeting met Magere Hein kan behalve fataal ook heel leerzaam zijn.'

Bovendien zit in de titel een mooie verwijzing naar de muziek die Lennox dierbaar is: Jamaicaanse reggaedub. 'Het is mijn ode aan grootmeesters als King Tubby en Scientist, die platen hadden met titels als King Tubbys Meets Rockers Uptown en Scientist Meets Space Invaders.' Naast hiphop, techno, Beach Boysvocalen en elektronische avant-garde is dit de muziek die hij het meest beluistert als hij niet thuis in Lissabon werkt aan Panda Bearmateriaal of in Amerika met zijn band Animal Collective in de studio verblijft.

Details

Je hoort die invloeden terug. 'Mijn vorige album, Tomboy, kende meer luie, bedompte beats, zwaar ontleend aan reggae, terwijl ik het nu meer zocht in jarennegentighiphop van een producer als J Dilla. Dat was echt een man van de details', zegt hij weemoedig over de negen jaar geleden overleden producer. 'Een beat was bij hem nooit wat het leek, er gebeurde van alles omheen. Details maakten zijn werk zo groot.'

En details probeerde Lennox op Panda Bear Meets The Grim Reaper meer ruimte te geven dan op Tomboy, zonder dat alles zo 'wijdlopig en psychedelisch' zou klinken als op Person Pitch, het album waarmee Panda Bear zich in 2007 als soloartiest op de kaart zette.

Daarin lijkt hij geslaagd. Zijn nieuwe plaat klinkt zeer verzorgd, kent een knappe opbouw van robuust en zeer ontregelend aan het begin tot plezierig zwevend aan het einde. En altijd zijn er die gedubbelde, hoge zangstemmen van Lennox, die elk album zuiverder en intenser lijken te klinken. 'Ik heb iets met koorzang, al sinds ik op school in een koor zong. Niet de meerstemmigheid maar het op elkaar stapelen van zang met dezelfde toon, boeit me.'

Beach Boys

Had hij ook maar een paar broers gehad, zegt hij wanneer de Beach Boys ter sprake komen. 'Iedereen vergelijkt me met Brian Wilson, waardoor ik natuurlijk vereerd ben, maar zijn broers Carl en Dennis en neef Mike Love voerden wat hij wilde tot in perfectie uit.'

Nog nooit kwam Lennox zo dicht in de buurt van de betovering van het beste Beach Boyswerk als in twee breekbare liedjes op zijn nieuwe plaat. 'Tropic Of Cancer en Lonely Wanderer vormen een keerpunt in het verhaal dat de plaat vertelt.' Expliciet wil Lennox er niet op ingaan, maar Magere Hein speelt wel degelijk een rol: 'Tropic Of Cancer verwijst naar de dood van mijn vader, nu meer dan tien jaar geleden. Lonely Wanderer over wat zoiets met je doet.'

Anders dan op zijn tweede soloalbum, Young Prayer (2004), dat 'nogal primair mijn gevoelens over die dood weergaf' wilde Lennox het ook eens van de andere kant bekijken. 'Ik heb nu zelf kinderen van 9 en 4; dat zal ermee te maken hebben. Het verdriet van een zoon over de dood van zijn vader is één ding, maar wat dacht je van de vader zelf. Die is niet zozeer bang om dood te gaan, maar bang voor het verdriet dat hij zijn kinderen daarmee aandoet.' De ontmoeting met Magere Hein is er niet een met de dood, maar met iemand die je dwingt na te denken over wie je bent, wat je doet en het nemen van verantwoordelijkheid: daar gaat de plaat over, al kwam Lennox daar pas laat achter.

'Toen viel alles op zijn plaats. De muziek is in het begin nog wat onbestemd - hard met veel ontregelende geluidseffecten - daarna, na de twee tedere liedjes, verandert de sfeer in berusting. Dit is wat we zijn, hier moeten we het mee doen. Het gaat niet meer om onszelf alleen, maar om onze nabestaanden.'

Verantwoordelijkheidsbesef

Zorgen om de familie werden door Lennox al eerder fraai verwoord, in My Girls op het mooiste album van zijn band Animal Collective, Merriweather Post Pavillion (2005). Panda Bear Meets The Grim Reaper klinkt als het vervolg op die plaat. Eenzelfde combinatie van melodische meeslependheid, harmonisch vernuft en hypnotiserende elektronica. Beide platen hebben een warm kloppend hart, dat op ander werk weleens verstopt raakt.

Lennox: 'Op die plaat van Animal Collective drong ik mogelijk iets meer mijn zin door. In elk geval meer dan op Centipede Hz die daarna kwam. Ik hield me met drummen en ritmes bezig en niet met liedjes schrijven. Terwijl Tomboy misschien weer te veel een poging was tot rockmuziek .'

Hij denkt er van tevoren niet zo bij na, al weet hij wel dat het verdelen van tijd tussen Panda Bear en Animal Collective anders moet. 'Ik was steeds met het ene project op tournee en met het andere in de studio; dat pakte voor allebei niet goed uit. Kiezen is geen optie. Animal Collective is inmiddels een grote band met behoorlijke inkomsten uit concerten. Daar leef ik van.'

De ontmoeting met Magere Hein was dan wel geen ontmoeting met de dood, maar wel een die Lennox zijn verantwoordelijkheidsbesef gaf. 'Ik heb een familie, daar kies ik voor, de rest is van ondergeschikt belang.'

Panda Bear: Panda Bear Meets The Grim Reaper. Domino/V2.

Luisteren!

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden