Diggy Dex over de experimenten in zijn muziek en zijn Spotify-verslaving
Al 10 jaar kunnen liefhebbers van experimentele muziek in november hun hart ophalen bij Le Guess Who?, een vierdaags festival in Utrecht. Van avant-gardistische jazz tot Bulgaars vrouwenkoor: het aanbod is breed. Koen Jansen (37), oftewel muzikant Diggy Dex, komt, luistert en vertelt over zijn eigen experimenten.
Als eerste op het programma op zondagavond: 'dub-poëet' Linton Kwesi Johnson draagt voor uit eigen werk.
Jansen: 'Ik houd erg van reggae en had gehoopt dat deze man ook ging zingen. Maar hoe hij zo melodieus voordraagt is ook erg tof. Er zit een heel krachtige boodschap in zijn werk, bijvoorbeeld over onderdrukking, dat kan ik waarderen.'
We gaan nog even kijken bij Linda Sharrock, een grootheid in de wereld van experimentele jazz en avant-garde.
'Hier kan ik echt heel weinig mee, een vrouw die in de microfoon schreeuwt. Jazz is sowieso niet mijn genre, het is zo gericht op vorm, ik mis dan een boodschap. Als een van die twee de overhand neemt, haak ik af. Ik houd van muziek waarbij er balans is tussen die twee.
Wat is belangrijker: de vorm of de boodschap?
'In essentie is de boodschap belangrijker. Wat wil je vertellen? Als muzikant wil ik een bepaalde gedachte of een bepaald gevoel overbrengen, daar zoek ik dan de juiste vorm bij. In mijn begintijd als rapper merkte ik al dat ik een voorliefde had voor verhalen vertellen.'
Door naar Mary Margaret O'Hara, een Canadese singer-songwriter die slechts één album heeft uitgebracht: Miss America (1988). Ze brengt vanavond vooral stemimprovisaties ten gehore.
'Ik hoorde dat deze vrouw één groot mysterie is. Ze treedt bijna nooit live op, dus ik was benieuwd. Is dit allemaal improvisatie? Het is wel vrij experimenteel tot nu toe. Ik mis een beetje de conventioneel gezongen nummers.'
Wat maakt iets in jouw ogen een goed nummer?
'De kracht van een goed liedje zit in de mooie boodschap. Neem nou dat nieuwe nummer van Pink, What About Us. Ik had van haar niet verwacht dat ze een politiek geëngageerd nummer zou maken, over Trump en verdraagzaamheid. Maar het werkt, het raakt me. Dan maakt het niet uit of het de gepolijste radio-uitvoering is, of een akoestische versie. Ze weet hoe dan ook haar gedachten over te brengen en een gevoel op te roepen.'
We verruilen het Canadese experiment voor de Nederlands-Iraanse Sevdaliza. Haar muziek is 'een amalgaam van triphop, electro, art pop en alternative R&B'.
'Dit is een van de weinige acts op het festival waar ik al van had gehoord. Alles klopt: de muziek, de belichting, de dans erbij, de aankleding. Ik word er meteen in meegenomen. Zij gaat groot worden, dat voel ik.'
Wat heeft muziek nodig om door te breken bij het grote publiek?
'Een balans tussen bekend en vernieuwend, familiar en unfamiliar. Vaak zit dat bekende in de opbouw van een nummer: het heeft een melodie en zang, en bestaat uit een intro, coupletten en een refrein. Bij mijn werk zit het vernieuwende in de kruisbestuiving tussen het verhalende van een chanson en het directe van een rap.'
Terug naar de Grote Zaal voor Perfume Genius, een van de curatoren van het festival. De Amerikaan maakt 'theatrale, lichtelijk geëxalteerde pop, gedragen door een flegmatieke stem met een groot bereik'.
'Deze gast is een beetje David Bowie-achtig, met zijn gouden pak, gehakte schoenen en manier van bewegen op het podium. Een heel indrukwekkende stem ook. Ik ga hem zeker even opzoeken op Spotify.'
'Ja, je spreekt hier echt met een Spotify-verslaafde. Ik vind het prachtig hoe het programma je helpt nieuwe muziek te ontdekken. Luister ik een folk-bandje, komt Spotify met voorstellen voor soortgelijke artiesten. Je rolt zo van het een in het ander. Of New Music Friday dan: die lijst luister ik elke week wel. Meer als liefhebber dan als professional, al is het wel handig om te weten wat de formule is die nu werkt, wat er in de mode is qua muziek.'
We sluiten de avond af met het Sun Ra Arkestra, een bont jazzorkest dat 'buitenaardse' muziek maakt.
'Voor de glitteroutfits krijgen ze vast een 10. Verder vind ik het erg vrolijk, alsof ik naar een familiefilm zit te kijken. Maar het blijft jazz, en daar heb ik gewoon niet zoveel mee.'
Wat vind je jouw best gelukte experiment?
'Het nummer Treur Niet (Ode Aan Het Leven). Dat had ik al liggen, maar ik zocht nog iemand om de sterke inhoud nog sterker te maken. De doorleefde stem van Jan Willem Roy paste er precies bij.'
(Tekst gaat verder onder video).
En slechtst gelukte?
'Een optreden in Amersfoort met een amateurorkest. Ik merkte dat hun houding toch heel anders is dan die van professionele muzikanten. Ach, je wordt door schade en schande wijs.'
Is er iets waarmee je nooit experimenteert?
'Het ritme in een show. Er is gewoon een aantal nummers - Slaap Lekker, Treur Niet en Morgen Komt Het Goed - die we altijd moeten spelen, daar komen mensen voor. Ze hebben punten van herkenning nodig, en die moet ik op het juiste moment geven. Daartussendoor kan ik ze dan met nieuwe trucjes en verse nummers verrassen.'
Welk experiment wil je nog graag aangaan?
'Nog meer samenwerkingen. Met wie? Herman van Veen, dat vind ik een grandioze artiest. In de 70, en dan nog blijven vernieuwen. Hij zou ook makkelijk gewoon elk jaar zijn rondje Carré kunnen doen. Ik heb hem mogen ontmoeten voor Ali B op Volle Toeren, en dat heeft diepe indruk gemaakt. Oh, en Ernst Jansz, de oprichter van Doe Maar.'
Op welk experiment zit je niet te wachten?
'Een dancenummer. Dat genre vind ik leuk voor een avondje feesten, maar verder heb ik er niet veel mee.'
Dus als DJ Tiësto je zou bellen om een nummer in te zingen?
'Zou ik nee zeggen. Dat is aan mij niet besteed.'
undefined