Die blote meisjesbuiken in de film Cuties, is dat kinderporno?

Floortje Smit, filmrecensent, werpt haar blik op de hedendaagse beeldcultuur.

Binnenkort een nieuwe film op Netflix: Cuties. Vier meisjes op de poster, gekleed in hotpants en blotebuiktopjes. Eentje zit op haar hurken, knieën wijd, mondje half open. Een tweede drukt haar billen richting de camera en kijkt over haar schouder naar achteren. De anderen staan er ook uitdagend bij. 11 jaar zijn ze.

‘WTF Netflix?!’, was zo’n beetje de standaardreactie op de sociale media. In minder dan geen tijd werd de film – over Amy, die hoopt zichzelf in danswedstrijden ‘een weg naar beroemdheid te twerken’ – uitgeroepen tot kinderporno. De film zelf zien was niet nodig; de trailer was genoeg. Schandelijke seksualisering van prepubers, dat was het.

Nu is dat precies wat de Franse filmmaakster Maïmouna Doucouré met haar film Cuties wilde aankaarten. Het idee voor de film ontstond toen ze geschokt zag hoe meisjes als Amy stonden te twerken tijdens een optreden, terwijl hun gesluierde moeders toekeken. Veel recensenten die Cuties wél gezien hebben, op de prestigieuze festivals waar de film draaide, vonden de film juist goed omdat hij aankaart hoe de maatschappij en sociale media geseksualiseerd gedrag stimuleren bij jonge kinderen.

Dit is ook een belangwekkend onderwerp, dat steeds meer aandacht krijgt. De bizarre seksualisering van jonge meisjes in films bijvoorbeeld komt aan bod in de documentaire Showbiz Kids. In coming-of-agefilms ontdekken jonge tieners ook hun eigen seksualiteit. Maar hoe toon je dat zonder de meisjes in kwestie te seksualiseren? Actrices Evan Rachel Wood (Thirteen) en Milla Jovovich (The Fifth Element) kijken met gemengde gevoelens op hun vroege filmwerk terug.

Nog ingewikkelder wordt het als je de ophef rondom Cuties beter bekijkt. Heeft Netflix met een bewust sensationele, misplaatste marketingcampagne een film kapot gemaakt van een filmmaakster van kleur, die zichzelf heeft weten op te werken vanuit een achterstandswijk? Het bedrijf heeft de poster aangepast en excuses aangeboden: is dat genoeg? En maakt het uit dat volgens The New York Times een groot deel van de tegenstanders geloven in een wereldwijd pedofielennetwerk waarvan vooral Democraten en Hollywoodsterren deel uitmaken? Welke politieke agenda’s spelen hier?

Allemaal ruis. Een jaar geleden sprak ik filmmaker Nina Menkes, die er een studie van maakte hoe vrouwen in films in het algemeen in beeld worden gebracht. Met het argument dat filmmakers vrouwenlichamen juist in close-up filmen om objectivering aan te kaarten, maakte ze korte metten. ‘Laten we dat niet bekritiseren door het zelf te doen.’

Simpel. Maar om Cuties op die manier te kunnen beoordelen, moet je toch eerst gewoon de film zien.