Dichte bioscopen, een topjaar voor streaming: dit waren volgens u de beste films en series van 2020

Misschien kon het ook niet anders. Uitgerekend 1917, de blockbuster die begin 2020 uitging in de toen nog wél met bezoekers volgepropte bioscopen, voert exact een jaar later de lijst aan. Een ongelijk speelveld? Zeker. Maar daar viel niet aan te ontkomen bij deze editie van de Volkskrant-film-van-het-jaarverkiezing. Na maart werd de bioscoopbeleving ineens een schaars goed. Veel toptitels werden gestald of waren enkel nog online te bekijken.

Maar er is niets onwaardigs aan de winst van regisseur Sam Mendes en zijn cameratovenaar Roger Deakins (winnaar van de Oscar voor Beste cinematografie), die de kijkers van hun in lange takes gefilmde oorlogsepos 1917 midden in de loopgraven plaatsen. We zien hoe twee soldatenjongens hun loeigevaarlijke opdracht uitvoeren, die dwars door modderige bomkraters vol rottende lijken voert. ‘Liet me verpletterd achter’, schreef Marcel Verspeek, ‘met name door de intens toegepaste filmtechniek.’

Op nummer 2 pronkt Tenet, de lastig te ontwarren maar spectaculaire sf-thriller van Christopher Nolan. ‘Tja, het is de enige die ik in de bioscoop nog kon zien’, verwoordde Pieter van der Heijden zijn keuze – en frustratie – voor de runner-up.

De oorlogsgruwelen behaalden ook het brons met For Sama, de onvergetelijke persoonlijke documentaire van Waad Al-Kateab, over het ziekenhuisleven én haar prille moederschap in het belegerde Aleppo. ‘Snijdt door je ziel’, noteerde Susanne van der Wolf.

Hulde ook voor de top-10-notering van De beentjes van Sint-Hildegard, de Nederlands-Twentse romantische komedie van regisseur Johan Nijenhuis en scenarist en hoofdrolspeler Herman Finkers. De film bleek immuun voor het virus en hield dwars door alle quarantaines stand. Evelien van Laar: ‘Een heerlijke film, die met lichte humor en warmte verschillende menselijke relaties verrassend in beeld brengt.’

Ook dát hadden we nodig, in 2020.

Beste film: de top-100

1 1917 - 252 stemmen

2 Tenet - 164 stemmen

3 For Sama - 132 stemmen

4 David Attenborough: A Life on Our Planet - 107 stemmen

5 Corpus Christi - 105 stemmen

6 Jojo Rabbit - 104 stemmen

7 The Lighthouse - 98 stemmen

8 Little Women - 97 stemmen

9 Babyteeth - 87 stemmen

10 De beentjes van Sint-Hildegard - 82 stemmen

11 Uncut Gems - 81 stemmen

12 Les misérables - 80 stemmen

13 Dark Waters - 77 stemmen

14 The Trial of the Chicago 7 - 65 stemmen

15 Honeyland - 55 stemmen

16 The Gentlemen - 52 stemmen

17 Bacurau - 51 stemmen

18 My Octopus Teacher - 50 stemmen

19 Beanpole - 49 stemmen

19 Bombshell - 49 stemmen

21 I’m Thinking of Ending Things - 48 stemmen

22 The Painted Bird - 46 stemmen

23 The Assistant - 45 stemmen

24 Kajillionaire - 41 stemmen

25 Just 6.5 - 37 stemmen

25 Ema - 37 stemmen

27 Collective - 35 stemmen

28 Rocks - 34 stemmen

28 The Kingmaker - 34 stemmen

30 Hamilton - 30 stemmen

31 The Invisible Man - 28 stemmen

32 Hope - 27 stemmen

32 Emma - 27 stemmen

32 Ammonite - 27 stemmen

35 Honey Boy - 26 stemmen

35 Borat Subsequent Moviefilm - 26 stemmen

37 Mank - 25 stemmen

37 Kom hier dat ik u kus - 25 stemmen

37 A Beautiful Day in the Neighborhood - 25 stemmen

37 Berlin Alexanderplatz - 25 stemmen

37 Never Rarely Sometimes Always - 25 stemmen

37 Adam - 25 stemmen

43 Buladó - 24 stemmen

43 A Hidden Life - 24 stemmen

45 System Crasher - 23 stemmen

45 Bad Boys for Life - 23 stemmen

45 The Wild Goose Lake - 23 stemmen

48 Queen & Slim - 22 stemmen

48 I Am Greta - 22 stemmen

50 Muidhond - 21 stemmen

50 The Old Guard - 21 stemmen

50 Deux - 21 stemmen

53 Rundfunk: Jachterwachter - 20 stemmen

53 La Belle Époque - 20 stemmen

53 J’accuse - 20 stemmen

56 Eté 85 - 19 stemmen

56 Shirley - 19 stemmen

56 Escape from Pretoria - 19 stemmen

56 Atlantique - 19 stemmen

60 Late Night - 18 stemmen

60 Onward - 18 stemmen

60 Idiot Prayer: Nick Cave Alone at Alexandra Palace - 18 stemmen

63 The King of Staten Island - 17 stemmen

63 Wolfwalkers - 17 stemmen

63 The Last Black Man in San Francisco - 17 stemmen

63 Hillbilly Elegy - 17 stemmen

63 Öndög - 17 stemmen

68 Out Stealing Horses - 16 stemmen

68 Soul - 16 stemmen

68 A White, White Day - 16 stemmen

68 De vogelwachter - 16 stemmen

68 Marianne & Leonard: Words of Love - 16 stemmen

68 La última primavera - 16 stemmen

74 The Mole Agent - 15 stemmen

74 Der Fall Collini - 15 stemmen

74 Disclosure: Trans Lives on Screen - 15 stemmen

74 Paradise Drifters - 15 stemmen

74 House of Hummingbird - 15 stemmen

74 Da 5 Bloods - 15 stemmen

80 Rebecca - 14 stemmen

80 The Nest - 14 stemmen

80 On the Rocks - 14 stemmen

80 Matthias et Maxime - 14 stemmen

80 Richard Jewell - 14 stemmen

80 A Perfectly Normal Family - 14 stemmen

80 Mulan - 14 stemmen

80 Groeten van Gerri - 14 stemmen

80 Moffie - 14 stemmen

80 La vérité - 14 stemmen

80 Birds of Prey - 14 stemmen

91 Police - 13 stemmen

91 Sweet Thing - 13 stemmen

91 Sound of Metal - 13 stemmen

91 La vita davanti a sé - 13 stemmen

91 The Souvenir - 13 stemmen

96 Mind My Mind - 12 stemmen

96 Misbehaviour - 12 stemmen

96 Cuties - 12 stemmen

96 American Dharma - 12 stemmen

96 Un fils - 12 stemmen

96 Atlantis - 12 stemmen

96 El hoyo - 12 stemmen

96 Crip Camp - 12 stemmen

96 Drama Girl - 12 stemmen

De beste series: standvastige kiezers

U bent standvastig, lezer van de Volkskrant. Na een tweede en een eerste plaats eindigde The Crown ook dit jaar weer in de top. Seizoen 4 haalde zilver. ‘Grandioze rol van Charles’, schreef Liesbeth Vergunst, ‘en niet van Diana, zoals overal gerecenseerd wordt. Wat is hij kwetsbaar en krachtig tegelijk.’ J.M.P. der Kinderen verantwoordde zijn keuze dan weer heel anders: ‘Mijn vrouw vindt dit prachtig.’ En Arjan Roos vatte alles in twee zinnen goed samen: ‘Fictie behoeft geen disclaimer. En prachtig gemaakte fictie is het.’

Zilver is geen goud, en dus was er in uw ogen één serie beter dan The Crown. ‘Deze serie maakt dat je wilt dat het een waargebeurd verhaal is’, schreef Monique Kruithof enigszins mysterieus over The Queen’s Gambit, die bij u met een kleine voorsprong favoriet was (net als bij de redactie overigens). Voor menig kijker schieten voor dit prachtige schaakdrama woorden tekort, zo ook voor Ayla, die nog een aanbeveling toevoegde: ‘Ik kan nog steeds niet goed uitleggen waarom deze serie zo briljant is, maar ik was gelijk verslaafd en raad ’m iedereen en zijn of haar moeder aan.’ Veel kijkers riepen uit dat ze ‘nooit hadden gedacht’ dat een serie/schaken ‘zo spannend kon zijn’.

Anders dan de redactie koos u voor het overige vooral vervolgseizoenen, ook daarin bent u dus standvastig. Klem viel bij de redactie net buiten de top-10, maar bij u niet. ‘Spannend’ en ‘super’ waren de door u gebezigde bijvoeglijke naamwoorden, waaraan Petra nog toevoegde: ‘Ik ‘voelde’ de titel bijna.’ En waar bij buitenlandse series vooral het scenario werd geprezen, prees u hier ook en vooral de acteerprestaties (Willem Elzerman: ‘The Great Jacob Derwig!’).

Nederland doet het met drie noteringen in de top-10 sowieso goed in uw ogen, waarbij de notering van Klassen hopelijk een signaal is voor de Nederlandse Publieke Omroep om ook in die programmavorm te investeren. Zoals Coen Warmer schrijft: ‘Belangrijke, ontroerende, tragische maar ook hoopvolle televisie.’ Opdat er daarvan ook in 2021 veel te zien is. (Bart Koetsenruijter)

Beste serie: de top-100

1 The Queen’s Gambit - 767 stemmen

2 The Crown (seizoen 4) - 723 stemmen

3 Klem (seizoen 3) - 655 stemmen

4 Unorthodox - 465 stemmen

5 Sex Education (seizoen 2) - 365 stemmen

6 Undercover (seizoen 2) - 342 stemmen

7 Klassen - 330 stemmen

8 Better Call Saul (seizoen 5) - 267 stemmen

9 Ozark (seizoen 3) - 261 stemmen

10 La casa de papel (seizoen 4) - 244 stemmen

11 Homeland (seizoen 8) - 243 stemmen

12 After Life (seizoen 2) - 228 stemmen

13 The Mandalorian - 216 stemmen

14 Killing Eve (seizoen 3) - 206 stemmen

15 The Last Dance - 205 stemmen

16 Oogappels (seizoen 2) - 201 stemmen

17 Tiger King - 193 stemmen

18 Hollands Hoop (seizoen 3) - 178 stemmen

19 Vliegende Hollanders - 161 stemmen

20 Srebrenica: de machteloze missie van Dutchbat - 125 stemmen

21 Fargo (seizoen 4) - 124 stemmen

22 Ratched - 121 stemmen

23 The Good Place (seizoen 4) - 118 stemmen

24 Anne + - 109 stemmen

25 Emily in Paris - 100 stemmen

26 Mocro Maffia (seizoen 2) - 95 stemmen

26 I May Destroy You - 95 stemmen

28 Cold Feet (seizoen 9) - 94 stemmen

29 Hollywood - 90 stemmen

30 Flikken Maastricht (seizoen 14) - 86 stemmen

31 Vera (seizoen 10) - 85 stemmen

32 Dertigers - 83 stemmen

32 The Undoing - 83 stemmen

34 Babylon Berlin (seizoen 3) - 79 stemmen

35 My Brilliant Friend (seizoen 2) - 76 stemmen

36 Normal People - 74 stemmen

37 Westworld (seizoen 3) - 72 stemmen

38 The Plot Against America - 67 stemmen

39 Mrs. America - 66 stemmen

40 Young Wallander - 64 stemmen

40 Messiah - 64 stemmen

42 Het A-woord - 62 stemmen

43 Hoogvliegers - 61 stemmen

44 Dit zijn wij - 59 stemmen

45 The Good Fight (seizoen 4) - 58 stemmen

46 Lovecraft Country - 56 stemmen

46 Years and Years - 56 stemmen

48 The Letter for the King - 55 stemmen

49 ZeroZeroZero - 54 stemmen

50 White House Farm - 52 stemmen

50 I Am Not Okay with This - 52 stemmen

52 Commando’s - 50 stemmen

52 Dracula - 50 stemmen

52 His Dark Materials (seizoen 2) - 50 stemmen

55 Never Have I Ever - 49 stemmen

56 The Outsider - 47 stemmen

56 The Haunting of Bly Manor - 47 stemmen

58 The Sommerdahl Murders - 46 stemmen

59 I.M. - 44 stemmen

60 All Stars & Zonen - 43 stemmen

60 Space Force - 43 stemmen

60 Papadag - 43 stemmen

63 I Know This Much Is True - 42 stemmen

64 White Lines - 39 stemmen

65 The Stranger - 38 stemmen

66 The Walking Dead (seizoen 10) - 35 stemmen

67 Perry Mason - 33 stemmen

68 Smeris (seizoen 5) - 31 stemmen

69 El Embarcadero (seizoen 2) - 30 stemmen

70 Locke and Key - 29 stemmen

71 Feel Good - 27 stemmen

71 Devs - 27 stemmen

73 Warrior Nun - 26 stemmen

73 Advokaten (seizoen 2) - 26 stemmen

73 Ted Lasso - 26 stemmen

76 Long Way Up - 25 stemmen

76 Des - 25 stemmen

78 Blood (seizoen 2) - 24 stemmen

79 Curb Your Enthusiasm (seizoen 10) - 23 stemmen

79 Lieve mama - 23 stemmen

79 The Duchess - 23 stemmen

82 Tales from the Loop - 22 stemmen

83 Away - 21 stemmen

83 De Bende van Jan de Lichte - 21 stemmen

85 The Eddy - 20 stemmen

85 Sweet Magnolias - 20 stemmen

85 Into the Night - 20 stemmen

88 Dirty Money (seizoen 2) - 19 stemmen

88 A Suitable Boy - 19 stemmen

90 Van der Valk - 17 stemmen

91 Ray Donovan (seizoen 7) - 16 stemmen

92 The Trial of Christine Keeler - 15 stemmen

92 Industry - 15 stemmen

94 Hanna (seizoen 2) - 14 stemmen

95 Cursed - 13 stemmen

95 I’ll Be Gone in the Dark - 13 stemmen

97 Upload - 12 stemmen

97 The Third Day - 12 stemmen

97 Kees & Co (seizoen 10) - 12 stemmen

97 Bäckström - 12 stemmen

97 Ares - 12 stemmen

97 Evil - 12 stemmen

97 La Révolution - 12 stemmen