De vrouw die de lach op de catwalk bracht

Als Sonia Rykiel een kledingstuk was, was ze een trui. Een strak gebreid en binnenstebuiten gedraaid truitje, bij voorkeur zonder beha te dragen. Zeg maar de trui waarmee ze eind jaren zestig beroemd werd. Naar buiten gekeerde naden waren toen nog revolutionair en ook de snit was nieuw: nauwsluitend en net iets te kort, jongensachtig en sexy tegelijk, heel anders dan de degelijke en tuttige truien die op dat moment in de winkels hingen.

Rykiel - meisjesnaam Sonia Flis - was de oudste van vijf dochters; haar ouders waren Joden van Russisch-Roemeense komaf. Ze werd geboren in Parijs en verbleef tijdens de oorlog met haar familie op het platteland. Vanaf haar 17de werkte ze af en toe als etaleur. Op haar 23ste trouwde ze met Sam Rykiel, eigenaar van een hippe boetiek die Laura heette. Via een vertegenwoordiger die ze daar ontmoette, liet ze haar eerste trui maken. Die trui werd een succes.

'Queen of knitwear'

In 1962 was de trui van Rykiel te zien op de cover van de Amerikaanse Elle, die haar direct tot 'Queen of Knitwear' doopte. Kort daarop kocht actrice en stijlicoon Audrey Hepburn veertien van haar truien tegelijk. In mei 1968 opende de ontwerpster, inmiddels gescheiden en moeder van Nathalie (1956) en Jean-Philippe (1961), haar eerste eigen boetiek. In rue de Grenelle, het hart van artistiek en bohemien Parijs. Naast kleren legde ze boeken in de etalage - een concept waaraan ze altijd trouw is gebleven. Ze heeft zelf ook een aantal boeken geschreven.

Rykiel propageerde een combinatie van comfort en vrouwelijkheid. Haar kleding was draagbaar en aan trends deed ze niet mee. Ze had een duidelijke eigen stijl: veel zwart, vrolijke streepdessins, geestige teksten, glittersteentjes. Haar shows, die ze in eerste instantie in haar winkel gaf, waren een vrolijke boel. Modellen kwamen vaak lachend en dansend in groepjes de catwalk op - een unicum in de modewereld.

Vergeet niet dat ik toneelspeel

Vooruitstrevend is haar mode allang niet meer. Maar het merk Rykiel is nog altijd erg geliefd, omdat het zo ontzettend Frans is en het de vrije sfeer van eind jaren zestig en begin jaren zeventig ademt. Hoewel ze min of meer toevallig modeontwerpster is geworden, heeft ze een miljoenen- imperium opgebouwd. Rykiel was zelf het boegbeeld van haar merk en werkte jarenlang alleen. Pas eind jaren negentig stelde ze een ontwerpteam samen.

In 2009 werd ze geridderd door de Franse president Nicolas Sarkozy, maakte ze een lingeriecollectie voor H&M en ging ze met pensioen. Haar dochter, die in 1975 als model bij haar moeder begon, nam het roer van haar over. Momenteel wordt de kleding ontworpen door Julie de Libran, voormalig rechterhand van Marc Jacobs bij Louis Vuitton. In 2012 verkocht Rykiel tachtig procent van haar bedrijf aan Fung Brands, een luxebedrijf dat wordt gerund door twee Japanse miljardairs. In datzelfde jaar maakte ze ook bekend dat ze aan parkinson leed, de ziekte die haar fataal zou worden; ze vertelde erover in het boek N'oubliez pas que je joue (Vergeet niet dat ik toneelspeel).