De Volkskrant film- en tv-tips voor dinsdag 31 december

Vroege vogels oudejaarsspecial

NPO 2, 19.20 uur

In Vroege vogels, het programma over de Nederlandse natuur, bezochten Menno Bentveld en Milouska Meulens afgelopen jaar bijzondere plekken in diverse nationale parken. Voor een oudejaarsspecial van het programma werden de mooiste beelden gemonteerd in een reis door de vier seizoenen. Naast fraaie landschappen komen ook de bewoners in beeld, zoals de bever, de das en de kiekendief. Volgend jaar geeft Meulens het stokje door aan Radio 1-presentator Willemijn Veenhoven, die hiermee haar tv-debuut maakt.

The Lord of the Rings: The Return of the King

Veronica, 20.30 uur

(Fantasy, Peter Jackson, 2003)

Overtuigend slotoffensief van The Lord of the Rings-trilogie, waarmee regisseur Peter Jackson c.s. miljarden binnenhaalde. In het met Oscars overladen derde deel breekt de oorlog tussen de zwarte vorst Sauron en de witte coalitie van tovenaar Gandalf in alle hevigheid los. Op verhaalniveau is deel drie als losstaande film nauwelijks te behappen, maar wát een spektakel. De massale slagveldscènes die in The Two Towers (deel 2) zo’n indruk maakten, blijken slechts een voorproefje van wat Jackson hier in petto heeft.

The BFG

Eén, 21.50 uur

(Familiefilm, Steven Spielberg, 2016)

De koning van de kaskrakers maakte van Roald Dahls beroemde kinderboek De GVR (The BFG) uit 1982 een zachtaardige, sprookjesachtige film. Het tandem Spielberg-Dahl klopt: beiden weten gewone mensen, waarin de kijker zich makkelijk kan verplaatsen, tot hun recht te laten komen in spannende situaties. Met één verschil: waar Dahl kinderen meer durft te laten griezelen, wil Spielberg ze laten voelen. Weesmeisje Sofie betrapt de Grote Vriendelijke Reus terwijl hij kinderen letterlijk dromen inblaast en wat volgt is geschiedenis. De reus, een knappe kruising van een mens en een tekening van Dahls vaste illustrator Quentin Blake, is fantastisch.

Spion in de sneeuw

NPO 2, 21.55 uur

Enkele jaren geleden kwamen de makers van de voortreffelijke BBC-natuurseries op het idee om dieren in het wild te observeren met inventief gecamoufleerde camera’s. De camera’s worden niet alleen goed verstopt, maar soms in robotdieren geplaatst. In Spion in de sneeuw worden alle trucs uit de kast gehaald om dieren te observeren op de Noord- en Zuidpool en in het bevroren hooggebergte. Zo zien we als nooit tevoren hoe in Alaska een jonge zeeotter leert zwemmen, ruziënde pinguïns op Antarctica en bergpapegaaien die in Nieuw-Zeeland de skipiste terroriseren.

Billy Elliot

BBC 2, 22.00 uur

(Drama, Stephen Daldry, 2000)

Dit ontroerende coming of age-drama was het filmdebuut van theaterregisseur Stephen Daldry én de door hem ontdekte acteur Jamie Bell. Billy Elliot speelt zich af tijdens de grimmige stakingen in het Engeland van de jaren tachtig. Een mijnwerker (prachtrol van Gary Lewis) brengt zijn 11 jaar oude zoontje Billy (Bell) naar boksles, maar die voelt meer voor dansles. Vader en oudere broer zien dat niet zitten, want ballet, dat is iets voor verwijfde mannen. Dat zien ze verkeerd, zo maakt de film met vaste hand duidelijk.

Claudia de Breij: Oudejaarsconference 2019

NPO 1, 22.20 uur

Drie jaar geleden was Claudia de Breij de eerste vrouw met een oudejaarsconference op de Nederlandse tv. Vanavond krijgt die primeur een vervolg. De cabaretier maakte begin dit jaar bekend dat de eer haar opnieuw ten beurt viel. Na maanden van nieuws volgen, schrijven en herschrijven was het in september tijd voor de eerste try-outs. RTL 4 biedt een alternatief met een oudejaarsconference van Martijn Koning, die al om 20.30 uur aftrapt. Voor Koning is dat de eerste keer, maar hij heeft uitgebreid geoefend met zijn eindemaands- en sinterklaasconferences.

Nederland op film: De feestdagen

NPO 2, 22.55 uur

De manier waarop Nederland de feestdagen viert is snel aan het veranderen. Zwarte Piet werd Roetveegpiet en veel gezinnen vinden hun cadeautjes tegenwoordig niet meer in de schoen maar onder de kerstboom. Nederland op film toont vanavond hoe ons land in de vorige eeuw de feestdagen beleefde. Amateurfilms op 8 en 16 mm tonen een tijd waarin het in december altijd leek te sneeuwen, Zwarte Piet nog een boeman was en er echte kaarsjes in de kerstboom zaten. Ook zien we hoe Sint en Kerst in de oorlogsjaren werden gevierd.