De Vigan speelt gracieus spel met fictie en werkelijkheid
De zevende roman van Delphine de Vigan, Niets weerstaat de nacht, werd ook hier in Nederland een groot succes. Het is een autobiografisch werk over Lucile, Delphines psychotische moeder - haar jeugd, haar leven als echtgenote en moeder - die op hoge leeftijd zelfmoord heeft gepleegd. De urgentie van de schrijfster is hierin voelbaar: zij en haar zus hebben een tamelijk verknipte jeugd gehad en dat heeft zijn sporen achtergelaten.
De roman ná dat megasucces is een spel met de verwachtingen van de lezer die haar heeft leren kennen als de schrijfster van sterk autobiografische fictie. In Het ware verhaal van haar en mij voert De Vigan zichzelf ten tonele: Delphine, de schrijfster die net een autobiografisch boek over haar moeder heeft geschreven, reist stad en land af voor interviews en signeersessies. Ze noemt de namen van haar kinderen, haar geliefde.
Herhaaldelijk voert deze Delphine gesprekken over haar volgende boek met haar nieuwe vriendin L., ghostwriter voor beroemdheden. Haar vorige, waarvoor ze veel overhoop heeft moeten halen in haar familie, heeft veel van haar gevergd. Ze is toe aan iets heel anders. L., mooi en zelfverzekerd, wil daar niets van weten. Meer dan eens steekt ze lange tirades af tegen fictie, die allengs - dat moet gezegd - wat ongeloofwaardig worden. Real life is wat mensen willen, en Delphine moet op zoek naar het 'fantoomboek' binnen in haar. Haar vriendin brengt Delphine aan het twijfelen.
Hoe meer ze met L. omgaat hoe minder ze in staat is te schrijven. Haar writer's block wordt zó ernstig dat ze geen pen meer kan vasthouden zonder misselijk te worden. De daadkrachtige L. weet raad. Ze neemt haar werk uit handen. Beantwoordt haar mail, weet afspraken uit te stellen en schrijft in Delphines plaats een voorwoord voor een heruitgave van een roman van Maupassant. Het doet denken aan het Münchhausen-by-proxysyndroom: L. boort Delphine de grond in om haar vervolgens bij te staan zodat ze onmisbaar lijkt. Ook overkomt Delphine opeens allerlei pech: ze krijgt anonieme haatbrieven, ze wordt gerold in de metro, ze valt van de trap... Toeval? De Vigan laat het in het midden.
Na een spannende ontknoping verdwijnt L. uit Delphines leven, spoorloos. Niet alleen L. blijkt een onbetrouwbaar personage te zijn, ook aan Delphines psychische toestand wordt nadien getwijfeld.
Fictie
Delphine de Vigan
Het ware verhaal van haar en mij
Uit het Frans vertaald door Floor Borsboom en Eef Gratama.
De Geus; 380 pagina's; €21,95.
Maar De Vigan is nog niet klaar. Een beetje teleurstellend is de scène van een literaire avond waarin Delphine haar lezers vertelt dat pure fictie niet bestaat, net zo min als pure autobiografie trouwens. Eindelijk heeft ze een weerwoord tegen L., alsof ze in de zaal zit. De Vigan legt hier veel te veel uit, waarbij ze de lezers van deze roman niet hoog inschat.
Gelukkig laat ze het mysterie rond L. toch tot het einde voortduren. Fictie viert hoogtij in deze (excusez-le mot) literaire thriller waarin Delphine de Vigan zich uitleeft. Ze is de uitdaging aangegaan, heeft de handschoen opgenomen en speelt hier een gracieus spel met fictie en werkelijkheid.
